Η πόλη της Ρόδου , ιδρύθηκε το 408 π.χ και χάραξε μια πορεία ως σταυροδρόμι των πολιτισμών, που της προσδίδει μια ξεχωριστή αρχιτεκτονική μορφή και ιστορία.
Η αρχαία πόλη ήταν σχεδιασμένη σύμφωνα με το ιπποδάμειο ρυμοτομικό σύστημα στο βορειότερο άκρο του νησιού. Την πόλη αυτή διαδέχθηκε η μετέπειτα βυζαντινή, η οποία ήδη ήταν οχυρωμένη από τον 7ο αιώνα, αλλά σαφώς αρκετά πιο περιορισμένη σε έκταση. Αναφέρεται πιο συγκεκριμένα ότι ένα φρούριο προστάτευε τον πληθυσμό της πόλης. Το 12ο αιώνα, η οχύρωση επεκτάθηκε και περιλάμβανε μια έκταση 175,000 τ.μ.
Αυτήν την οχυρωμένη πόλη κατέκτησαν οι Ιππότες το 1309. Τα τείχη της πόλης ήταν τόσο καλά δομημένα και πανίσχυρα, που έκτοτε αντιστάθηκαν σε μεγάλες πολιορκίες και ήταν μια από τις αιτίες που η πόλη της Ρόδου, δεν ηττήθηκε σε αρκετές μάχες στις οποίες υστερούσε έναντι του αντιπάλου.
Επί ιπποτοκρατίας, η μεσαιωνική πόλη της Ρόδου, αποτέλεσε σημαντικό εμπορικό κέντρο της Μεσογείου και κατασκευάσθηκαν από τους Ιππότες κάστρα, μνημεία, οχυρώσεις και εκκλησίες. Η πόλη αναπτυσσόταν σε όλους τους τομείς. Οι Ιππότες και ο Ροδιακός πληθυσμός αντιστεκόταν στις πολιορκίες των Μωαμεθανών μέχρι που το 1522 αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν μαζί τους.
Τότε την πόλη κατακτούν οι Τούρκοι, οι οποίοι επεκτείνουν την οχύρωση
της και την τετραπλασιάζουν σε πληθυσμό, καλύπτοντας μια έκταση 800,000 τ.μ. Για την κατασκευή των τειχών χρησιμοποιήθηκε η πυρίτιδα και τα πυροβόλα όπλα που χρησιμοποιούνταν εκείνη την εποχή. Πολλά κτήρια – μνημεία μετατράπηκαν σε στρατώνες και φυλακές.
Το 1912 έρχεται το τέλος της Τουρκοκρατίας και αρχίζει η περίοδος της Ιταλοκρατίας. Οι Ιταλοί, αναστηλώνουν πολλά μεσαιωνικά μνημεία εντός των τειχών, μεταφέρουν το διοικητικό τους κέντρο εκτός τειχών και κατασκευάζουν καλαίσθητα κτήρια με λίθους.
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η μεσαιωνική πόλη υπέστη πολλές καταστροφές, βομβαρδισμούς και ερημώνει. Με την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα και την απελευθέρωση της, άρχισε η ανακατασκευή των κατεστραμμένων μνημείων και η διόρθωση των ζημιών.
Για τη μεσαιωνική πόλη της Ρόδου, αποφασίζεται και επίσημα το 1960 από το υπουργείο πολιτισμού να διασωθεί και κηρύσσεται «ιστορικό διατηρητέο μνημειακό συγκρότημα», ενώ το 1988 η UNESCΟ την εντάσσει στις «Πόλεις Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς».
Μετά από μακροχρόνιες παρεμβάσεις η Μεσαιωνική πόλη εντάσσεται στη σύγχρονη πόλη, έχει έκταση 57 περίπου εκτάρια και κατοικείται από 2.500 κατοίκους. Η Μεσαιωνική πόλη από τον 5ο αιώνα π.χ. είναι μια ζωντανή πόλη, ιστορικό μνημείο παγκόσμιας ιστορίας.
