Η Κάλυμνος, νησί με πολύτιμο ιστορικό αποτύπωμα, τόπος ξεχωριστός, παγκοσμίως γνωστός,…. τουριστικά προικισμένος, βιώνει άλλο ένα κύμα μετανάστευσης. Παιδιά και εγγγόνια σφουγγαράδων, επιστήμονες, εξειδικευμένοι επαγγελματίες, φεύγουν στο εξωτερικό, κατά προτίμηση σε τόπους όπου τους υποδέχονται συγγενείς και φίλοι.
«Πριν από πενήντα χρόνια βουτούσαν όσο το δυνατόν βαθύτερα για να “αλιεύσουν” σφουγγάρια, σήμερα ανεβαίνουν όσο ψηλότερα γίνεται για να βάψουν γέφυρες, ανάλογες αυτής του Ρίου-Αντιρρίου» λέει στην «Κ» ο κ. Κρις Αλαχούζος, αντιδήμαρχος στην πόλη Tarpon Springs των ΗΠΑ, μια πόλη σφουγγαράδων, που ίδρυσαν Ελληνες μετανάστες από Κάλυμνο, Χάλκη και Σύμη. Ο ίδιος έφτασε στην Αμερική στα δώδεκά του χρόνια και τα τελευταία τρία χρόνια βιώνει το νέο «κύμα» μετανάστευσης από τον γενέθλιο τόπο του. «Επιλέγουν επικίνδυνες μεν, επικερδείς δε δουλειές, έτσι είμαστε οι Καλύμνιοι: ριψοκίνδυνοι».
Η αθρόα μετανάστευση των τελευταίων ετών είναι κοινό μυστικό στην Κάλυμνο. Από το 2011 το νησί των 17.000 κατοίκων (τελευταία απογραφή) άρχισε να αιμορραγεί δημογραφικά – υπολογίζεται πάνω από 6.000 άτομα. Οι πιο δημοφιλείς προορισμοί είναι οι πάλαι ποτέ κοινότητες των Καλύμνιων στην Αυστραλία (Darwin), τις ΗΠΑ (Tarpon Springs) και τη Νότιο Γαλλία (αρχικά στο Port de Bouc και κατόπιν στο Pont Saint-Louis). «Κατά 70% πρόκειται για ανθρώπους που εργάζονταν στην πληγείσα από την κρίση οικοδομή» εξηγεί στην «Κ» ο κ. Γιώργος Μαύρος, δημοτικός σύμβουλος, «ωστόσο, μεταναστεύουν και πολλοί επιστήμονες, γιατροί και πολιτικοί μηχανικοί, που ανήκουν στα περιζήτητα επαγγέλματα στην Αυστραλία».
«Το 2014 έκοψα σχεδόν 400 εισιτήρια για Αυστραλία, το ίδιο και το 2013» διευκρινίζει ταξιδιωτικός πράκτορας του νησιού. «Πολλοί διαθέτουν ταξιδιωτικά έγγραφα, καθώς είχαν γεννηθεί στην Αυστραλία, αλλά σε καλές εποχές παλιννόστησαν, οι υπόλοιποι εκδίδουν τουριστική βίζα και στην Αυστραλία τους αναλαμβάνουν μέλη από την πολυπληθή κοινότητά μας». Ετσι, με «εγγυητές» συμπατριώτες τους κατορθώνουν να παρατείνουν την παραμονή τους από τρεις σε έξι μήνες. «Οσο είναι εκεί εργάζονται περιστασιακά, αποταμιεύουν και στέλνουν χρήματα πίσω ή υπογράφουν κάποιο πολυετές συμβόλαιο εργασίας και εγκαθίστανται “συμπαρασύροντας” και την υπόλοιπη οικογένεια». Οι περισσότεροι είναι κάτω των 35 ετών, ηλικίες όπου η ανεργία στην Κάλυμνο αγγίζει το 50%, άλλοι είναι οικογενειάρχες μεγαλύτερης ηλικίας. «Ερχονται στο γραφείο μου απελπισμένοι, έχουν στριμωχτεί πολύ, οι τράπεζες δεν τους αφήνουν σε χλωρό κλαρί, τους ψάχνουν για παλιά στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια». Ετεροι προορισμοί είναι το Βέλγιο, η Γερμανία, η Σουηδία και η Νορβηγία.
«Εχουμε στείλει επιπλέον περί τα δέκα άτομα στο Γιοχάνεσμπουργκ και άλλα σαράντα στο Κονγκό, μέρη όπου κάποτε ανθούσαν κοινότητές μας» συμπληρώνει στην «Κ» ο κ. Μανώλης Μάγκος, ταξιδιωτικός πράκτορας. «Εκτιμώ ότι περίπου ο μισός πληθυσμός έχει φύγει, δηλαδή περισσότεροι από 8.000» προσθέτει, ο οποίος «βλέπει» πλέον όλους τους φίλους του στο… skype. «Ευτυχώς, τα καλοκαίρια επιστρέφουν για διακοπές».
Η ζωή για όσους έμειναν πίσω δεν είναι ευχάριστη. «Εχουμε γεμίσει με άδεια μαγαζιά και κλειδωμένα σπίτια» περιγράφει στην «Κ» ο καθηγητής Φυσικής, κ. Διονύσης Τρικοίλης. «Οικογένειες μεταναστεύουν ακόμα και στη μέση της σχολικής χρονιάς». Στο λύκειο όπου διδάσκει, «οι προ πενταετίας 270 μαθητές έχουν συρρικνωθεί σε 160». Σύμφωνα με τον ίδιο, «η διακοπή των φοροελαφρύνσεων στους πολυτέκνους, που παραδοσιακά είχαμε στο νησί, όπως και του 13ου μισθού των δημοσίων υπαλλήλων σε συνδυασμό με την πτώση της κατασκευαστικής δραστηριότητας, οδήγησαν σε οικονομικό αδιέξοδο πολλούς Καλύμνιους».
Αυτό αποτυπώνεται, άλλωστε, και στην αύξηση όσων ζητούν βοήθεια. «Οταν ξεκινήσαμε την Τράπεζα Αγάπης το 2006 προσφέραμε γεύματα σε 60 άτομα, ενώ σήμερα αυτοί που συμμετέχουν είναι 200 ενήλικες και περίπου πενήντα μαθητές, τους οποίους μας υποδεικνύουν οι δάσκαλοί τους…» αποκαλύπτει στην «Κ» ο Γενικός Αρχιερατικός Επίσκοπος, κ. Αμφιλόχιος Σακαλλέρος, ενώ «η βιωσιμότητα της τράπεζάς μας επιτυγχάνεται χάρη στη στήριξη των Καλύμνιων του εξωτερικού». Παράλληλα, λειτουργεί από τη Μητρόπολη κοινωνικό παντοπωλείο, που ενισχύει 400 κατοίκους, ιματιοθήκη και φαρμακείο. «Η ανέχεια έχει προκαλέσει κλυδωνισμούς στον γάμο, με συνέπεια να παρατηρείται μεγάλη αύξηση των διαζυγίων» σχολιάζει ο ίδιος. «Εύχομαι ο τόπος μας να μας εμφυσήσει δύναμη να ξεπεράσουμε για άλλη μια φορά την τρικυμία…».
