Η ΕΕ σπεύδει να μιλά για αποκλιμάκωση σε περίπτωση συγκρούσεων, είναι φιλόδοξη για τον καθορισμό στόχων όπως η «στρατηγική αυτονομία» και καταφέρνει να κάνει τη φωνή της να ακουστεί στον κόσμο. Αυτή είναι η καλή πλευρά της ιστορίας.
Μια άλλη πλευρά, ωστόσο, είναι ότι η ΕΕ δεν είναι καθόλου πειστική όταν πρόκειται για μια σύγκρουση όπως αυτή που φέρνει αντιμέτωπες την Ελλάδα -μέλος της ΕΕ και την (ακόμη επίσημα) υποψήφια στην ΕΕ Τουρκία.
Η Γαλλία και η Ελλάδα υπέγραψαν την περασμένη εβδομάδα μια στρατιωτική συμφωνία -ορόσημο που θεωρήθηκε ως το πρώτο βήμα της ΕΕ προς τη στρατηγική αυτονομία στην άμυνα. Η συμφωνία παρέχει αμοιβαία βοήθεια σε περίπτωση που ένα μέρος δέχεται επίθεση από τρίτη χώρα, ακόμη και αν το τελευταίο ανήκει στο ΝΑΤΟ, όπως η Τουρκία.
Η συμφωνία προέβλεπε επίσης την αγορά τριών γαλλικών φρεγατών Belharra. Αλλά ταυτόχρονα, η Γερμανία πούλησε στην Τουρκία έξι υποβρύχια, που θα χρησιμοποιηθούν στο Αιγαίο Πέλαγος. Οι δύο συμφωνίες δεν είναι «συνηθισμένες» και εγείρουν ορισμένα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν όσον αφορά την ώθηση της Ευρώπης για στρατηγική αυτονομία.
Παρεμπιπτόντως, το Παρίσι και η Αθήνα γιόρτασαν την υπογραφή της συμφωνίας για διαφορετικούς λόγους. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ήθελε μια γρήγορη απάντηση στο φιάσκο της συμφωνίας AUKUS. Από την πλευρά του, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έπρεπε να στείλει στην Άγκυρα ένα μήνυμα ότι δεν είναι μόνος, ειδικά εφόσον η προσπάθειά του για κυρώσεις της ΕΕ κατά της Τουρκίας απέτυχε σε μεγάλο βαθμό.
Η Ελλάδα διαμαρτύρεται εδώ και καιρό για την πώληση υποβρυχίων της Γερμανίας στην Τουρκία και έχει ζητήσει εμπάργκο όπλων. Τόσο οι Χριστιανοδημοκράτες όσο και οι Σοσιαλδημοκράτες απέρριψαν το ελληνικό αίτημα. Μεταξύ άλλων, υποστήριξαν ότι δεν μπορούν να ακυρώσουν μια σύμβαση που είχε υπογραφεί πριν από χρόνια και ότι η επιβολή εμπάργκο όπλων σε έναν σύμμαχο και μέλος του ΝΑΤΟ δεν έχει νόημα.
Οι Έλληνες υποστηρίζονται μέχρι στιγμής από τους Γερμανούς Πράσινους και το αριστερό κόμμα Die Linke, οι οποίοι τον περασμένο Ιανουάριο υπέβαλαν πρόταση απαγόρευσης της εξαγωγής γερμανικών όπλων στην Τουρκία και, κυρίως, των έξι υποβρυχίων. Δεν είναι σαφές εάν η πρόταση των Πρασίνων θα είναι ακόμα στο τραπέζι σε περίπτωση που ενταχθούν σε μια νέα κυβέρνηση στο Βερολίνο.
Αν όχι, τότε δεν είναι καθόλου απίθανο, στο χειρότερο σενάριο, οι «γαλλικές» φρεγάτες να πολεμήσουν «γερμανικά» υποβρύχια στο Αιγαίο Πέλαγος.
Ένα άλλο ερώτημα είναι αν η Γαλλία θα υποστηρίξει πραγματικά την Ελλάδα σε περίπτωση σύγκρουσης.
Η ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής στη γαλλο-ελληνική συμφωνία είναι ασαφής: δεν είναι σαφές εάν περιλαμβάνει τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες της Ελλάδας (ΑΟΖ) στο Αιγαίο. Η ΕΕ έχει ήδη επικρίνει την Τουρκία για εισβολές τα τελευταία χρόνια στις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες (ΑΟΖ) της Κύπρου και της Ελλάδας, μετά την ανακάλυψη εκτεταμένων αποθεμάτων φυσικού αερίου στις ακτές εκεί.
Το ζήτημα φαίνεται νομικιστικό, αλλά είναι περισσότερο από ευαίσθητο πολιτικά.
Συγκεκριμένα, το άρθρο 2 της συμφωνίας ορίζει ότι «τα μέρη παρέχουν αμοιβαία βοήθεια, με όλα τα κατάλληλα μέσα στη διάθεσή τους, και εάν είναι απαραίτητο, με τη χρήση ένοπλης βίας, εάν διαπιστώσουν από κοινού ότι πραγματοποιείται ένοπλη επίθεση εναντίον του εδάφους ενός από τα δύο, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».
Αναλυτές και κόμματα της αντιπολίτευσης στην Αθήνα επεσήμαναν ότι η Γαλλία πρέπει να διευκρινίσει εάν η συμφωνία καλύπτει και την ελληνική ΑΟΖ. Αν όχι, το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, ο Σύριζα του πρώην πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, δήλωσε ότι θα καταψηφίσει τη συμφωνία στο κοινοβούλιο.
Εντάξει, αυτή είναι εσωτερική ελληνική πολιτική.
Τι γίνεται όμως με την πολιτική της ΕΕ; Ενώ η στρατιωτική κλιμάκωση αυξάνεται στο Αιγαίο, δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε: πού είναι η ΕΕ σε όλα αυτά;
euractiv
