«την τελευταία δεκαετία ο ερευνητικός τομέας στραγγαλίστηκε από πολιτικές χωρίς εθνικό σχεδιασμό- εισήγηση Νεκτάριου Σαντορινιού στην Επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας»
Σημεία από την ομιλία του Νεκτάριου Σαντορινιού, Προέδρου της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας, κατά την πρώτη συνεδρίαση της.
Βασικός ρόλος της Επιτροπής, τόνισε ο βουλευτής Δωδεκανήσου, είναι να διερευνά τα θεσμικά κενά και τις δυσλειτουργίες που δημιουργούνται στον τομέα της έρευνας και της τεχνολογίας, αλλά ταυτόχρονα και τις ανάγκες επικαιροποίησης του θεσμικού πλαισίου, προκειμένου να διευκολυνθεί το έργο των ερευνητών και η ανάπτυξη της τεχνολογίας στη χώρα μας.
Η σημασία της Έρευνας
Η έρευνα, σχολίασε ο Νεκτάριος Σαντορινιός, έχοντας ευρεία εφαρμογή σε πολλούς τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας, κατέχει σημαίνουσα θέση στην σημερινή πολιτική ατζέντα, διότι αποτελεί καίριο κομμάτι για την συνολική ανάπτυξη της κοινωνίας, της δημόσιας παιδείας, για την λειτουργία της πολιτείας και των δομών του κράτους, για ένα νέο βιώσιμο και παραγωγικό αναπτυξιακό μοντέλο για τη χώρα μας που τόσο έχει ανάγκη.
Απόδειξη, του πόσο η Κυβέρνηση υπολογίζει αυτόν τον τομέα, είναι η αναβάθμιση του αντικειμένου με την σύσταση, κατά την προηγούμενη κιόλας περίοδο, του τομέα Έρευνας και Καινοτομίας, που υπάγεται στο Υπουργείο Παιδείας.
Η Έρευνα στην Ελλάδα
Το ελληνικό ερευνητικό σύστημα παρουσιάζει συγκριτικά πλεονεκτήματα και δυνατότητες και μπορεί να βοηθήσει καθοριστικά στην εθνική προσπάθεια ανάπτυξης και καταπολέμησης της ανεργίας μέσω της δραστηριοποίησης καινοτόμων επιχειρήσεων.
Στη χώρα μας, υπογράμμισε ο Νεκτάριος Σαντορινιός, δραστηριοποιείται σημαντικό έμψυχο δυναμικό στον ερευνητικό τομέα με σημαντικότατες επιτυχίες στα ανταγωνιστικά ευρωπαϊκά προγράμματα, παρά την μέχρι τώρα ανυπαρξία εθνικής πολιτικής και πόρων, λειτουργώντας ως πολλαπλασιαστές των χρηματοδοτούμενων δομών, ανέφερε ο βουλευτής.
Μια σειρά χρόνιων προβλημάτων, όπως το μισθολογικό, η υποχρηματοδότηση της έρευνας, το πάγωμα νέων θέσεων, συνθέτουν ένα αντίξοο περιβάλλον για τον Έλληνα ερευνητή με αποτέλεσμα, έμπειροι αλλά και νέοι φέρελπις ερευνητές να εγκαταλείπουν τη χώρα για να αναζητήσουν την τύχη τους εκτός της Ελλάδας, σχολίασε ο βουλευτής Δωδεκανήσου.
Ενώ, πρόσθεσε, ότι την τελευταία δεκαετία, ελλείψει στοιχειώδους εθνικού προγραμματισμού, οι ερευνητικές προσπάθειες στρέφονταν αποκλειστικά σε τομείς που υπήρχαν διαθέσιμες χρηματοδοτήσεις, με συνέπεια να αφεθεί αστήρικτη η βασική έρευνα. Έγιναν, επίσης, από τις διαφορετικές κυβερνήσεις, πολλές προσπάθειες να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ερευνητικών κέντρων. Έγιναν εκτεταμένες συγχωνεύσεις, ο ερευνητικός τομέας στραγγαλίστηκε οικονομικά με μειώσεις προϋπολογισμών και μισθών.
Άμεσοι στόχοι
Ο Νεκτάριος Σαντορινιός τόνισε ότι χρειάζεται σύντομα και με ευκρίνεια να υπάρξει ένα δημοκρατικά σχεδιασμένο εθνικό στρατηγικό σχέδιο για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη, που να μην είναι μονοσήμαντο και με προσανατολισμό μόνο στα ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως είναι μέχρι σήμερα, αλλά να απαντά και να εξυπηρετεί και τις εθνικές ανάγκες. Άλλωστε, όπως επισήμανε ο Πρόεδρος Νεκτάριος Σαντορινιός, αναμένεται, να κατατεθεί νομοσχέδιο με παρεμβάσεις που θα έχουν πυροσβεστικό χαρακτήρα και θα αφορούν τα πρώτα άμεσα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, προκειμένου να αποφευχθεί η εμπορευματοποίηση της έρευνας και να αποκατασταθεί η εύρυθμη λειτουργία των ερευνητικών κέντρων.
Οι ερευνητικές προσπάθειες και ειδικά, η βασική έρευνα, είναι μακροχρόνιες δραστηριότητες υψηλού ρίσκου, από τη φύση τους, δηλαδή, απαιτούν σημαντικούς εθνικούς και κοινοτικούς πόρους, χρόνο και κυρίως, σταθερές και μακρόπνοες πολιτικές, ώστε να αποδώσουν στην οικονομία. Αυτό πρέπει να έχουμε υπόψη μας, στη διαδικασία επεξεργασίας των στοιχείων για τη χρηματοδότηση, από τους ευρωπαϊκούς πόρους.
Προγραμματισμός
Ο Πρόεδρος, Νεκτάριος Σαντορινιός, πρότεινε μέσω ειδικών συνεδριάσεων, την διερεύνηση από την επιτροπή των ευκαιριών από το νέο ΕΣΠΑ που ανοίγονται για την Έρευνα, καθώς και μέσω άλλων μεγάλων χρηματοδοτικών ευκαιριών από απευθείας χρηματοδοτούμενα ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως είναι το ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ 2020 και το πρόγραμμα LIFE. Ακόμη πρότεινε, να ενημερωθεί η Επιτροπή για τις πρωτοβουλίες της ευρωπαϊκής επιτροπής, στον τομέα της έρευνας και της τεχνολογίας, μετά από επικοινωνία με την αρμόδια διεύθυνση της Ε.Ε.
Τέλος, πρότεινε στα μέλη της Επιτροπής να λειτουργήσουν οι υπό- ομάδες: τηλεϊατρικής– με έμφαση στα νησιά και τις ορεινές περιοχές, όπου η πρόσβαση είναι δύσκολη, αγροδιατροφής και απορριμμάτων– με διεύρυνση στις περιβαλλοντικές τεχνολογικές εξελίξεις, πρόταση που έγινε δεκτή από το σώμα.
Περιφερειακή διάσταση της Έρευνας
Έχει πολύ μεγάλη σημασία, όπως τόνισε ο βουλευτής Δωδεκανήσου η περιφερειακή διάσταση της έρευνας, στην ενίσχυση της παραγωγικής ανασυγκρότησης, γιατί σε μια χώρα με ύφεση που χαρακτηρίζεται από οξείες περιφερειακές ανισότητες, απαιτείται κεντρικός σχεδιασμός και σωστή διάγνωση των αναγκών της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας.
Με απλές και στοχευμένες κινήσεις, ανέφερε ο Νεκτάριος Σαντορινιός, όπως η ενίσχυση δράσεων με βάση τις ανάγκες και δυνατότητες χρηματοδότησης στις 13 περιφέρειες της χώρας ή η κατάστρωση μιας περιφερειακής συνεκτικής πολιτικής και κεντρικά σχεδιασμένης, με βάση τις πραγματικές ανάγκες της κάθε περιφέρειας, χωρίς η κάθε μια να ανταγωνίζεται τις άλλες 12, μπορεί να επιτευχθεί η περιφερειακή ανάπτυξη με μέσο την έρευνα και την τεχνολογία.
Κλίμα συνεργασίας και διαλόγου
«Πιστεύω ακράδαντα ότι η Επιτροπή μέσα από ένα κλίμα συνεργασίας και ουσιαστικού διαλόγου, θα μπορέσει να συνεισφέρει στο μερίδιο που της αναλογεί, στην ουσιαστική ανάπτυξη της έρευνας και της τεχνολογίας στη χώρα μας. Επισημαίνοντας κυρίως τις στρεβλές θεσμικές προβλέψεις και προτείνοντας νομοθετικές πρωτοβουλίες για την βελτίωση του περιβάλλοντος στο οποίο καλούνται σήμερα οι επιστήμονες στον τόπο μας, να εργαστούν και να επιχειρήσουν», είπε χαρακτηριστικά ο Νεκτάριος Σαντορινιός, κλείνοντας την πρώτη ομιλία του στην Επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας από τη θέση του Προέδρου.
