Ερώτηση προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θεόδωρο Σκυλακάκη, για την προστασία των ελαφιών της Ρόδου και τις ενέργειες της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου κατέθεσε (ύστερα από ενέργειες της Φιλοζωικής Οργάνωσης «Νέμεσις») η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κα Μιλένα Αποστολάκη.
Στην Ερώτησή της η κα Μ. Αποστολάκη αναφέρει τα εξής:
«Όπως σας είναι γνωστό, το dama-dama ή πλατώνι είναι είδος ελαφιού, του οποίου ο μοναδικός ελεύθερος πληθυσμός σε ελληνικό έδαφος βρίσκεται στη Ρόδο.
Λόγω της μοναδικότητάς του, το ζώο αυτό τυγχάνει προστασίας από την εθνική και τη διεθνή νομοθεσία.
Το πλαίσιο προστασίας σε συνδυασμό με τις αυστηρότατες ποινές που προβλέπονται για την παραβίασή του, συνετέλεσαν στην αύξηση του πληθυσμού και του εύρους χωρικής εξάπλωσης των πλατωνιών.
Ωστόσο, οι πυρκαγιές που ξέσπασαν στο νησί της Ρόδου το καλοκαίρι του 2023, καίγοντας το δάσος Απολλώνων – Λαέρμων, το οποίο αποτελεί έναν από τους κύριους βιότοπους των πλατωνιών, οδήγησαν τον πληθυσμό πλατωνιών του νησιού που δεν απανθρακώθηκε, σε εκτοπισμό.
Επικρατεί η αντίληψη ότι τα πλατώνια ευθύνονται για ζημιές στην κτηνοτροφία και επιβάρυνση του περιβάλλοντος, αλλά και για πρόκληση δυσχερειών στην καθημερινότητα των κατοίκων ορισμένων περιοχών της Ρόδου, ενώ αυτά οφείλονται κατά κύριο λόγο στην ανθρώπινη παρέμβαση, καθώς, μεταξύ άλλων:
α) οι εκτεταμένες πυρκαγιές έχουν αναγκάσει τα πλατώνια σε μετακίνηση σε άλλα σημεία από αυτά που αρχικά ζούσαν,
β) παρατηρείται υπερβόσκηση από αιγοπρόβατα η οποία συχνά χρεώνεται στα πλατώνια,
γ) η περίφραξη δημόσιων πηγών νερού οδηγεί τα πλατώνια σε αγροτικές αρδευόμενες εκτάσεις με σκοπό την εξεύρεση νερού.
Στην κατάσταση αυτή έρχεται να προστεθεί και η πολύ πρόσφατη αποκάλυψη πως στο ελαφοκομείο του δήμου Ρόδου, στο πάρκο του Ροδινιού, υπάρχουν δεκάδες νεκρά ελάφια των οποίων οι συνθήκες θανάτου είναι μέχρι σήμερα αδιευκρίνιστες, γεγονός που έχει εγείρει προβληματισμό ως προς τις συνθήκες διαβίωσης των πλατωνιών στο ελαφοκομείο.
Λόγω των ως άνω εκτεθέντων προβλημάτων, που οφείλονται σε ανεπαρκή και πλημμελή διαχείριση του ζητήματος από τους αρμόδιους, η τοπική κοινωνία αντέδρασε, ασκώντας πίεση στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ώστε αφενός να εξετάσει το ενδεχόμενο αποχαρακτηρισμού του εν λόγω είδους ελαφιού ως προστατευόμενου είδους αλλά και να προτείνει από κοινού με το Δήμο Ρόδου, τον περιορισμό του πληθυσμού του σε πέντε εκτάσεις (πάρκα φιλοξενίας), περιφραγμένες από ηλεκτροφόρους φράχτες.
Είναι προφανές ότι κάτι τέτοιο δεν αποτελεί βιώσιμη λύση, αλλά λύση παροδικής και εξαιρετικά αναποτελεσματικής αντιμετώπισης των προβλημάτων με επιβλαβείς συνέπειες για το φυσικό περιβάλλον, όπως καταστροφή χλωρίδας λόγω υπερβόσκησης στους τόπους συγκέντρωσης, αλλά και με πρακτικές δυσκολίες όπως ο τρόπος συγκέντρωσης ελαφιών και το κόστος περίφραξης.
Πρωτίστως όμως θα υπάρξουν συνέπειες για το ίδιο το είδος του πλατωνιού, το οποίο χρειάζεται χώρο για τη διατήρησή του (20-30 πλατώνια ανά 100 εκτάρια σύμφωνα με τον M. Massetti και 35-50 στρέμματα ανά ζώο σύμφωνα με τον Ν. Παπαγεωργίου).
Ερωτάται:
1. Έχουν εξεταστεί από το Υπουργείο εναλλακτικές μέθοδοι αντιμετώπισης των προβλημάτων, που προτείνονται από αρμόδιους φορείς, όπως η φύτευση νέων ενδημικών φυτών για τροφή και η εξασφάλιση πρόσβασης σε πόσιμο
νερό;
2. Έχουν ληφθεί τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα πυροπροστασίας ώστε να μην επαναληφθούν οι εικόνες του περσινού καλοκαιριού, με συνέπεια τον εγκλωβισμό και πιθανή μαζική απανθράκωση των πλατωνιών λόγω αδυναμίας διαφυγής τους, αλλά και τον περιορισμό του ζωτικού τους χώρου, με συνέπεια τη μετακίνησή τους προς περιοχές με καλλιέργειες και κοπάδια αιγοπροβάτων;
3. Τι έχει πράξει το Υπουργείο σχετικά με την αποσαφήνιση της κατάστασης στο ελαφοκομείο του Δήμου Ρόδου;
4. Σε ποιες επιστημονικές μελέτες και δεδομένα βασίζεται η πρόταση για κατασκευή πέντε πάρκων φιλοξενίας;
5. Έχει προβεί το Υπουργείο σε επίσημη καταγραφή του πληθυσμού των πλατωνιών στο νησί της Ρόδου αλλά και των ελεύθερων αιγοπροβάτων που βόσκουν στις ίδιες περιοχές με τα πλατώνια;
6. Ποια είναι τα μέτρα καταπολέμησης της λαθροθηρίας του πλατωνιού;
Η ερωτώσα Βουλευτής
ΜΙΛΕΝΑ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗ
Νέμεσις – Πανελλήνια Ομοσπονδία για το περιβάλλον, τα ζώα, το κυνήγι.
