Ο θυρεοειδής αδένας σχετίζεται με μεγάλο αριθμό φυσιολογικών διεργασιών του οργανισμού όπως, ο μεταβολισμός υδατανθράκων και λιπιδίων, η θερμορύθμιση, η αναπνοή, τα επίπεδα λιπιδίων του αίματος, το καρδιαγγειακό και νευρικό σύστημα, τα επίπεδα ασβεστίου, ο έμμηνος κύκλος για τις γυναίκες και πολλές ακόμη λειτουργίες.
Η συμμετοχή του θυρεοειδούς αδένα στις εν λόγω διεργασίες διαμεσολαβείται από την έκκριση των ορμονών θυροξίνη (Τ4) και τριιωδοθυρονίνη (Τ3), για τη σύνθεση των οποίων είναι απαραίτητο το ιώδιο.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση της συχνότητας εμφάνισης θυρεοειδοπαθειών, – αυτοάνοσων και μη-, οι οποίες χαρακτηρίζονται είτε από αυξημένη είτε από ελαττωμένη έκκριση ορμονών του θυρεοειδούς, με αποτέλεσμα ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού να λαμβάνει αντίστοιχη αγωγή. Τόσο η ανεπαρκής όσο και η υπερβολική πρόσληψη ιωδίου, μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές του θυρεοειδούς. Μάλιστα, σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, η ανεπάρκεια ιωδίου αποτελεί την κύρια αιτία εμφάνισης βρογχοκήλης και υποθυρεοειδισμού. Από την άλλη, σε χώρες όπου η χρήση ιωδιούχου αλατιού είναι διαδεδομένη, η ανεπάρκεια ιωδίου είναι λιγότερο συχνή και η εμφάνιση θυρεοειδοπαθειών οφείλεται συνήθως σε άλλους αιτιολογικούς παράγοντες.
Σε κάθε περίπτωση, τόσο η υπερκατανάλωση όσο και ο αποκλεισμός του ιωδίου από τη διατροφή δε συστήνονται σε άτομα που λαμβάνουν αγωγή για την αντιμετώπιση διαταραχών του θυρεοειδούς.
Οι κύριες πηγές πρόσληψης ιωδίου από τη διατροφή είναι το ιωδιούχο αλάτι, τα ψάρια και τα θαλασσινά, ενώ σε μικρότερες ποσότητες περιέχεται στα γαλακτοκομικά προϊόντα και το αυγό.
Συνεπώς, εάν εμφανίζετε κάποιου είδους διαταραχή της λειτουργίας του θυρεοειδούς και λαμβάνετε αντίστοιχη αγωγή, μια ισορροπημένη διατροφή σε συνδυασμό με τη χρήση ιωδιούχου αλατιού και την κατανάλωση ψαριού ή/και θαλασσινών 1-2 φορές ανά εβδομάδα, μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του οργανισμού σας σε ιώδιο, χωρίς να προκαλέσει κάποιο περαιτέρω πρόβλημα.
Ωστόσο, καλό θα ήταν να αποφεύγεται η κατανάλωση τροφίμων όπως τα διάφορα φύκια, ή φαγητά που τα περιέχουν, καθώς ανάλογα με την προέλευση τους, ενδεχομένως να περιέχουν αυξημένη ποσότητα ιωδίου. Επιπλέον, ορισμένα τρόφιμα, όπως η σόγια και τα κραμβοειδή λαχανικά, δηλαδή μπρόκολο, κουνουπίδι, λάχανο και λαχανάκια Βρυξελλών, περιέχουν συστατικά που επηρεάζουν τη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών. Αν και τα συστατικά αυτά «εξουδετερώνονται» κατά το μαγείρεμα, προτείνεται άτομα που εμφανίζουν διαταραγμένη λειτουργία του θυρεοειδούς να μην υπερκαταναλώνουν τα συγκεκριμένα τρόφιμα.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται επίσης στη λήψη πολυβιταμινούχων συμπληρωμάτων, τα περισσότερα από τα οποία περιέχουν ιώδιο, σε συγκεντρώσεις που μπορεί να ποικίλουν ανάλογα με το σκεύασμα. Τέλος, αυξημένες ποσότητες ιωδίου υπάρχουν και σε ορισμένα φάρμακα και σκιαγραφικές ουσίες που χρησιμοποιούνται σε διαγνωστικές εξετάσεις. Σε περίπτωση λήψης των παραπάνω, θα πρέπει να προηγείται επικοινωνία με το θεράποντα ιατρό/ενδοκρινολόγο, προκειμένου να αποφευχθούν ανεπιθύμητες ενέργειες.
