Σήμα κινδύνου για το μεγάλο πρόβλημα της έλλειψης νερού εκπέμπουν, ο ένας μετά τον άλλο, δήμοι της χώρας, ενώ κηρύσσονται σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης.
Από τα νησιά του νοτίου Αιγαίου και την Κρήτη μέχρι την Πελοπόννησο και τη Θεσσαλία, το «φάντασμα» της λειψυδρίας, μετά από δύο ήπιους χειμώνες και εν μέσω κορύφωσης της τουριστικής περιόδου, επανέρχεται, επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις των ειδικών επιστημόνων που εδώ και χρόνια προειδοποιούσαν ότι η χώρα μας θα γίνεται θερμότερη και ξηρότερη, λόγω της κλιματικής κρίσης.
Σε ανάλυσή του το CNN, αναφέρει πως αρκετά νησιά, συμπεριλαμβανομένης της Λέρου, της Σίφνου, της Κρήτης και της Κεφαλονιάς, έχουν κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω λειψυδρίας, καθώς τα χρόνια πολύ χαμηλών ή σχεδόν ανύπαρκτων βροχοπτώσεων και ο ασυνήθιστα ζεστός χειμώνας που πέρασε έχουν επηρεάσει τις δεξαμενές και τις υπόγειες πηγές νερού.
«Η έλλειψη νερού είναι πρόβλημα σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, χάρη στην αυξανόμενη ζήτηση, την έλλειψη βιώσιμων πολιτικών για το νερό και την κλιματική αλλαγή, αλλά τα νησιά είναι πιο ευάλωτα», δήλωσε ο Νικήτας Μυλόπουλος, καθηγητής με ειδίκευση στη διαχείριση νερού στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Οι ακραίες καιρικές συνθήκες που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή προσθέτουν επιπλέον άγχος. Ο περασμένος χειμώνας ήταν ο θερμότερος στη χώρα από το 1960, σχεδόν κάθε μήνα φέτος σημειώθηκαν λιγότερες από τις συνηθισμένες βροχοπτώσεις και η Μεσόγειος Θάλασσα σημείωσε υψηλές θερμοκρασίες ρεκόρ.
«Από τον Οκτώβριο, οι βροχοπτώσεις σε ορισμένα από τα νησιά είναι κατά 40% λιγότερες από το συνηθισμένο», δήλωσε ο Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, κάνοντας λόγο για «ένα μεγάλο πρόβλημα».
Χαλκιδική: 4 ημέρες καύσωνα χωρίς νερό
Πολλές είναι οι αντιδράσεις κατοίκων και τουριστών του δήμου Κασσάνδρας για το εκτεταμένο πρόβλημα λειψυδρίας στον δήμο Κασσάνδρας στη Χαλκιδική. Σύμφωνα με τις καταγγελίες των κατοίκων, δεν υπάρχει σταθερή υδροδότηση εδώ και μια εβδομάδα στην περιοχή ενώ όταν έρχεται το νερό, αυτό είναι μόλις για λίγες ώρες την ημέρα και με ελάχιστη πίεση.
Μετά από επικοινωνία του makthes.gr με τη δημοτική αρχή του δήμου Κασσάνδρας, η δήμαρχος Αναστασία Χαλκιά παραδέχεται το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει με την υδροδότηση καθώς το νερό πραγματικά δεν αρκεί.
Η δημοτική αρχή κάνει έκκληση για λελογισμένη χρήση του νερού και καλεί τον κόσμο να μην ποτίζει, πλένει το αυτοκίνητό του κλπ καθώς ο δήμος δεν μπορεί να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες για νερό του καλοκαίρι. Σημειώνεται ότι ο δήμος Κασσάνδρας είναι ο πρώτος σε τουρισμό δήμος της Χαλκιδικής.
Από την πλευρά της, η δημοτική αρχή έχει προβεί σε δύο βήματα για την επίλυση του προβλήματος:
1. Έχει ξεκινήσει από πέρσι το έργο της αφαλάτωσης του νερού με στόχο να ενισχυθούν οι ταμιευτήρες και να αυξηθεί η διαθέσιμη ποσότητα νερού. Αυτό το έργο βρίσκεται σε εξέλιξη και αναμένεται να τελειώσει του χρόνου, πιθανότατα και πριν το καλοκαίρι.
2. Οριστική λύση θα δώσει στο πρόβλημα το ευρωπαϊκό πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουν μόλις 3 δήμοι στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένου του δήμου Κασσάνδρας, και αφορά την ολιστική διαχείριση των υδάτινων πόρων. Αυτό το έργο αφορά το δίκτυο όλης της περιοχής και αναμένεται να ολοκληρωθεί σε ορίζοντα πενταετίας.
Η κατάσταση σε Σέριφο και Σίφνο
Στη Σέριφο το φράγμα του νερού στο φράγμα έχει υποχωρήσει αρκετά με αποτέλεσμα να δημιουργείται έντονο πρόβλημα στην υδροδότηση και μάλιστα σε τουριστική περίοδο,
«Από την 1η Μαΐου μέχρι και σήμερα είμαστε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης λόγω της λειψυδρίας. Το πότισμα απαγορεύεται δια ροπάλου. Τα αποθέματα του νερού που υπάρχουν στο φράγμα είναι ελάχιστα. Νομίζω ότι οριακά θα μας βγάλουν τον Αύγουστο, αν μας βγάλουν», δήλωσε στον ΣΚΑΙ ο Δήμαρχος Σερίφου Κωνσταντίνος Ρεβίνθης.
Πριν από έναν μήνα, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας κήρυξε τη Σίφνο σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης εξαιτίας της έλλειψης νερού. Μια βλάβη στο σύστημα αφαλάτωσης ήταν αρκετή για να αφήσει χωρίς νερο 2 οικισμούς.
Έβρος: 5 άλογα νεκρά από τη λειψυδρία
Πέντε άλογα βρέθηκαν νεκρά και πολλά ακόμα εμφανίζουν συμπτώματα αφυδάτωσης λόγω λειψυδρίας στον Έβρο. Η λειψυδρία, η εισχώρηση θαλασσινού νερού στο Δέλτα του ποταμού Έβρου και οι εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες φαίνεται να οδήγησαν στο θάνατο τα 5 άλογα από τα 200 που διαβιούν στην περιοχή.
Σύμφωνα με όσα μετέδωσε η ΕΡΤ, τα άλογα βρέθηκαν νεκρά τις τελευταίες 20 μέρες στο Αινίσιο Δέλτα του Έβρου με τον τοπικό σύλλογο να κρούει τον κώδωνα για τον κίνδυνο αφανισμού των πανέμορφων άγριων ζώων, ενώ, για τον ίδιο λόγο, κτηνοτρόφοι απομακρύνουν τα κοπάδια τους από το βόρειο τμήμα του Δέλτα προς τα ενδότερα του νομού Έβρου.
Κάτοικοι της περιοχής και μέλη του συλλόγου «Αινήσιο Δέλτα» ανέλαβαν δράση, με σκοπό την διάσωση του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού των άγριων αλόγων που διαβιούν στην περιοχή, μεταφέροντας με ίδια μέσα αυτοσχέδιες ποτίστρες και 300 μπιτόνια νερό, τα οποία τοποθετήθηκαν σε σημεία μέσα στο Αινήσιο.
Στερεύει η Θεσσαλία
Μια από τις περιοχές που αναμένεται να αντιμετωπίσουν οξύ πρόβλημα λειψυδρίας, αν δεν ληφθούν μέτρα, είναι η Θεσσαλία. Μάλιστα, η κατάσταση θα ήταν σήμερα δραματική αν δεν είχαν προηγηθεί οι καταστροφικές πλημμύρες, σύμφωνα με τα όσα λέει στην «R» o Θεοφάνης Γέμτος, ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
«Οι πλημμύρες γέμισαν με νερό τη λίμνη Πλαστήρα. Και αυτό είναι που εξασφαλίζει νερό για τους ΤΟΕΒ (Τοπικούς Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων) Ταυρωπού και Πηνειού. Στον ταμιευτήρα του Σμωκόβου, όμως, δεν έπεσε αυτό το νερό, με αποτέλεσμα να έχουν ήδη μπει περιορισμοί στο πότισμα», επισημαίνει ο Θ. Γέμτος.
Στη Θεσσαλία υπάρχουν 33.000 γεωτρήσεις. Πολλές από αυτές έχουν φτάσει ήδη στα 400 μέτρα βάθος για να βρεθεί νερό, με κίνδυνο να αρχίσει η ροή θαλασσινού νερού, το οποίο κινδυνεύει να διαλύσει τους ταμιευτήρες. «Το νερό δεν θα εξαντληθεί απλώς, αλλά θα γίνει υφάλμυρο και δεν θα μπορούμε να ποτίσουμε. Η δε μελέτη των Ολλανδών προβλέπει ότι η περιοχή της ανατολικής Θεσσαλίας, από τη Λάρισα προς τον Βόλο, στα επόμενα 15 χρόνια θα ερημοποιηθεί. Επομένως, συζητάμε για τεράστιο πρόβλημα, το οποίο διαρκώς επιδεινώνεται. Αν είχαμε τα φράγματα του Μουζακίου, του Ενιπέα, της Πύλης και του Νεοχωρίτη, θα γίνονταν λιγότερες ζημιές, αλλά θα ποτιζόταν και ο κάμπος. Αυτό λένε και τα σχέδια διαχείρισης υδάτων και η μελέτη της HVA, ότι χρειαζόμαστε άμεσα τα φράγματα αυτά», λέει ο ομότιμος καθηγητής.
Εκτός, όμως, από τους ταμιευτήρες που θα αποθηκεύουν νερό, χρειάζεται, σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς, να γίνει μελέτη για τα δίκτυα μεταφοράς και να εκσυγχρονιστούν, ώστε να περιοριστούν οι απώλειες και εν συνεχεία οι αγρότες να χρησιμοποιούν «έξυπνα» συστήματα για μικρότερη κατανάλωση νερού, όπως αισθητήρες που καταγράφουν την υγρασία του εδάφους.
Το σχέδιο που επεξεργάζεται το ΥΠΕΝ
υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εξετάζει λύση στο πρόβλημα της λειψυδρίας που έχουν πολλά νησιά με τη χρήση αφαλάτωσης σε συνδυασμό με παραγωγή πράσινης ενέργειας.
Σύμφωνα με τον υπουργό Θόδωρο Σκυλακάκη το σχέδιο που επεξεργάζεται το υπουργείο περιλαμβάνει την κατασκευή υβριδικών μονάδων παραγωγής ρεύματος με αιολικά, φωτοβολταϊκά, αντλησιοταμίευση και μονάδες αφαλάτωσης που θα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ρεύματος και γλυκού νερού για ύδρευση και άρδευση.
Η αντλησιοταμίευση θα χρησιμοποιείται τόσο για παραγωγή ενέργειας με υδροηλεκτρικούς στροβίλους όσο και ως αποθήκη ενέργειας καθώς τις ώρες που η ζήτηση ενέργειας θα είναι χαμηλή και η παραγωγή από αιολικά και φωτοβολταϊκά υπερβαίνει την κατανάλωση, η περίσσεια ενέργειας θα χρησιμοποιείται για την επιστροφή του νερού στον ανάντη ταμιευτήρα προκειμένου να ξαναχρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ρεύματος.
Το φθινόπωρο η προκήρυξη των έργων
Η προκήρυξη των έργων αναμένεται το φθινόπωρο, ενώ έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση ύψους 200 εκατ. Ευρώ από τα Ταμείο Απανθρακοποίησης καθώς το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού των έργων θα κατανέμεται στην κατασκευή των «πράσινων» μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, δικαιολογώντας έτσι την ένταξη των έργων στο εν λόγω ταμείο.
Μέσω της προκήρυξης θα καλούνται οι ενδιαφερόμενοι νησιωτικοί Δήμοι που αντιμετωπίζουν προβλήματα λειψυδρίας να υποβάλουν τις προτάσεις τους.
