Ρεπορτάζ – Μικαέλα Σάββα
Documento
Εν συντομία
Το Documento αποκαλύπτει διπλή χρηματοδότηση εκατομμυρίων για το ίδιο δίκτυο ομβρίων στη Ρόδο.
Έργο 1,8 εκατ. ευρώ για νέο δίκτυο χρηματοδοτήθηκε ξανά λίγους μήνες αργότερα με 3 εκατ. ευρώ, αυτήν τη φορά ως «αποκατάσταση» λόγω της θεομηνίας Bora.
Εγγραφο της ΔΕΥΑΡ που παρουσιάζει το Documento αναφέρει ότι στην περιοχή όπου κατασκευαζόταν το δίκτυο ομβρίων δεν υπήρξε καμία ζημιά, κάτι που καθιστά τη δεύτερη χρηματοδότηση αδικαιολόγητη.
Γιατί ενδιαφέρει;
Πόσες φορές θα πληρώσει ο φορολογούμενος εκατομμύρια για το ίδιο έργο;
Διπλή χρηματοδότηση εκατομμυρίων για το ίδιο δίκτυο ομβρίων στη Ρόδο φέρνει στο φως το Documento, αποκαλύπτοντας μια υπόθεση που εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη διαχείριση δημόσιων πόρων.
Συγκεκριμένα, τον Μάιο του 2024 η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου προκήρυξε έργο για την «Αποκατάσταση και Βελτίωση Δικτύου Ομβρίων Περιοχής Βόρειας Εισόδου Πόλης Ρόδου», προϋπολογισμού 1,8 εκατ. ευρώ. Το έργο αφορούσε ειδικά για την κατασκευή νέου δικτύου ομβρίων, δηλαδή τοποθέτηση αγωγών που συλλέγουν τα νερά της βροχής και λειτουργούν ως βασικό έργο αντιπλημμυρικής προστασίας.
Λίγους μήνες αργότερα, μετά τη θεομηνία Bora, η ίδια περιφέρεια ενέταξε κατεπειγόντως έργο για αποκατάσταση ζημιών, προϋπολογισμού ύψους 34,49 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 3 εκατ. ευρώ αφορούσαν «αποκατάσταση» του ίδιου δικτύου ομβρίων, στην ίδια ακριβώς περιοχή Βιλανοβού – Φανερωμένης – αεροδρομίου.
Με άλλα λόγια, βαφτίστηκε «αποκατάσταση» ένα έργο που την ίδια στιγμή χτιζόταν ακόμη και μάλιστα η δήθεν αποκατάστασή του κοστολογήθηκε ακριβότερα από την ίδια την κατασκευή.
Και το χειρότερο: Σύμφωνα με την επίσημη αυτοψία της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Δήμου Ρόδου (ΔΕΥΑΡ), την οποία φέρνει στο φως το Documento, στην περιοχή όπου κατασκευαζόταν το δίκτυο ομβρίων δεν σημειώθηκε καμία ζημιά από τη θεομηνία Bora, γεγονός που καθιστά τη δεύτερη χρηματοδότηση απολύτως αδικαιολόγητη.
Το έγγραφο, ημερομηνίας Δεκεμβρίου 2024 και Ιουλίου 2025 από τη ΔΕΥΑΡ, μιλά ξεκάθαρα: το δίκτυο ομβρίων κατασκευαζόταν κανονικά και δεν παρουσιάστηκε το παραμικρό πρόβλημα από τις βροχοπτώσεις. Παρ’ όλα αυτά η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ενέταξε το έργο ως «αποκατάσταση ζημιών» και ενέκρινε το κονδύλι των 3 εκατ. ευρώ.
Το Documento ζητά από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου τις εκθέσεις που θα αποδείκνυαν τις ζημιές, αλλά αντί για εκθέσεις έλαβε γενικόλογες διαβεβαιώσεις, παραπομπές σε συμβάση χωρίς καμία σχετική αναφορά και, τελικά, καμία απάντηση.
Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες του Documento, πολίτης της Ρόδου κατέθεσε επίσημη καταγγελία στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας ζητώντας να διερευνηθεί πώς ένα έργο που βρισκόταν σε εξέλιξη και δεν είχε υποστεί καμία ζημιά, εντάχθηκε ως «αποκατάσταση καταστροφών» και χρηματοδοτήθηκε με νέα κονδύλια ύψους 3 εκατ. ευρώ.
Όταν τα όμβρια κοστίζουν… εκατομμύρια
Στις 10 Μαΐου 2024 η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ανακοίνωσε την προκήρυξη για «Βελτίωση Δικτύου Ομβρίων Περιοχής Βόρειας Εισόδου Πόλης Ρόδου». Ο προϋπολογισμός του έργου ανήλθε σε 1,8 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ), χρηματοδοτούμενο από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα.
Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης – Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ – ΠΠΑ) Νοτίου Αιγαίου 2021-2025. Είναι ένα έργο με πληθώρα παρεμβάσεων, που περιλάμβανε κατασκευαστικές εργασίες για κυκλικούς κόμβους, για πεζοδρόμους, για έργα οδοστρωσίας και ασφαλτόστρωσης αλλά και σημαντικά υδραυλικά έργα.
Και όταν μιλάμε για υδραυλικά έργα στον δρόμο ακριβώς αυτό που αναφέρει η επίμαχη διακήρυξη: «της κατασκευής αποχετευτικών αγωγών όμβριων υδάτων και των σχετικών φρεατίων επίσκεψης για την κατασκευή νέου δικτύου ομβρίων».
Με λίγα λόγια, πρόκειται για τις υποδομές συλλογής και απομάκρυνσης των βρόχινων νερών από τον δρόμο, προκειμένου να προστατεύεται η περιοχή από πλημμύρες. Είναι δηλαδή ένα κλασικό υδραυλικό έργο αντιπλημμυρικής θωράκισης, το οποίο ήταν ιδιαίτερα σημαντικό εφόσον το δίκτυο ήταν μέχρι τότε ανεπαρκές.
Πέντε μήνες αργότερα, στις 10 Οκτωβρίου 2024, υπογράφηκε και δημοσιεύτηκε η εργολαβική σύμβαση. Ανάδοχος, μέσω κοινοπραξίας, οι εταιρείες Vast – Make ΙΚΕ – Αρχιμίδης Α.Ε. Στην ανάλυση του προϋπολογισμού το ποσό που δεσμεύεται για τα υδραυλικά έργα – δηλαδή το δίκτυο ομβρίων – ανέρχεται σε 1.825.000 ευρώ. Η διάρκεια εκτέλεσης είναι δύο χρόνια. Όλα δείχνουν να κυλούν κανονικά: ένας διαγωνισμός με ένα έργο αναμφίβολα σημαντικό για την οδική ασφάλεια.
Τα κόστη με αριθμούς
€1,8 εκατ. από τα 8,6 εκατ. που κόστισε τον Μάιο του 2024 το έργο που προκήρυξε η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου για τη βελτίωση της επαρχιακής οδού από Φανερωμένη έως αεροδρόμιο στη Ρόδο, προορίζονταν ειδικά για την κατασκευή νέου δικτύου ομβρίων υδάτων.
€3 εκατ. από τα 34,49 εκατ. ευρώ δόθηκαν για να αποκατασταθούν ζημιές σε περιοχές της Ρόδου που επλήγησαν από τη θεομηνία Bora· αφορούσαν την «αποκατάσταση» του ίδιου δικτύου ομβρίων, στην ίδια ακριβώς διαδρομή.
Αποκατάσταση προτού καν ολοκληρωθεί η κατασκευή
Στις 30 Νοεμβρίου 2024 η Ρόδος βρέθηκε στο έλεος της θεομηνίας Bora, με σφοδρές βροχοπτώσεις και πλημμύρες που προκάλεσαν σοβαρά προβλήματα στο νησί. Στις 11 Δεκεμβρίου 2024 η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου προχώρησε σε κατεπείγουσα προκήρυξη έργου για «Αποκατάσταση ζημιών από θεομηνία Bora», προϋπολογισμού 34.490.431,32 ευρώ (με ΦΠΑ). Η προθεσμία για την υποβολή προσφορών ήταν μόλις έξι ημέρες, έως τις 17 Φεβρουαρίου 2025.
Στις 8 Απριλίου 2025 το έργο ανατέθηκε στην εταιρεία Αρχιμίδης Ανώνυμη Τεχνική Εταιρεία. Την ίδια δηλαδή εταιρεία που λίγους μήνες πριν είχε αναλάβει, μέσω κοινοπραξίας με τη Vast, το έργο 8,6 εκατ. ευρώ για τη βελτίωση της επαρχιακής οδού 81Δ02 από το κόμβο Φανερωμένης έως το αεροδρόμιο.
Διαβάζοντας προσεκτικά τη σύμβαση της 8ης Απριλίου γίνεται σαφές ότι το νέο έργο «αποκατάστασης» των 34,5 εκατ. ευρώ δεν ήταν κάποιο άλλο νέο έργο αλλά ένα «πακέτο» οδοστρώσεων, τεχνικών παρεμβάσεων, κατασκευαστικών γεφυρών και οδικών τμημάτων που, σύμφωνα με την περιφέρεια, είχαν πληγεί από τη θεομηνία.
Ανάμεσα σε αυτά τα υποέργα ξεχωρίζει ένα που προκαλεί εύλογα ερωτήματα: το έργο «Επ. οδός 81Δ02: Αποκατάσταση δικτύου αποχέτευσης ομβρίων στο τμήμα της Επ. οδού Ρόδος – Ιξιά – Τριάντα – Κρεμαστή – Παραδείσι», με προϋπολογισμό 3 εκατ. ευρώ. Δηλαδή σε περιοχές που εντάσσονται ακριβώς στην ευρύτερη παραλιακή ζώνη, από τον κόμβο Φανερωμένης έως και το αεροδρόμιο.
Κι εδώ ξεκινά το παράδοξο. Γιατί το συγκεκριμένο δίκτυο ομβρίων στην επαρχιακή οδό 81Δ02 που αφορά η σύμβαση της 8ης Απριλίου 2025 για τις αποκαταστάσεις δεν ήταν κάποιο παλιό έργο που καταστράφηκε από τη θεομηνία Bora. Ήταν το ίδιο δίκτυο που είχε ήδη χρηματοδοτηθεί το 2024 με 1,8 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, το έργο του 2024 όχι μόνο δεν είχε παραδοθεί αλλά ήταν εν εξελίξει όταν υπογράφηκε η σύμβαση για τις αποκαταστάσεις μετά τη Bora.
Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι η αποκατάσταση είχε διπλάσιο κόστος από την ίδια την κατασκευή. Μιλάμε λοιπόν για «αποκατάσταση» ενός δικτύου ομβρίων που δεν έχει καν ολοκληρωθεί και βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη η κατασκευή του.
Το ερώτημα δεν είναι απλώς τεχνικό. Αγγίζει την ουσία της διαχείρισης δημόσιων πόρων και ανοίγει σοβαρά ζητήματα νομιμότητας: πώς είναι δυνατόν να «βαφτίζεται» δύο φορές, με διαφορετικές εκθέσεις χρηματοδότησης. Δεν μιλάμε για τεχνική λεπτομέρεια, αλλά για θέματα διαφάνειας και αξιοπιστίας στη δημόσια διοίκηση. Όταν η ίδια παρέμβαση παρουσιάζεται ταυτόχρονα ως «νέα κατασκευή» και ως «αποκατάσταση», δημιουργείται η εικόνα διπλής χρηματοδότησης και προκύπτει σαφές ερώτημα: ποιος παραπλάνησε το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων;
Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου – Οι εκθέσεις που υπάρχουν… αλλά δεν βρίσκονται
Το Documento απευθύνθηκε με επίσημο έγγραφο ερώτημα προς τον περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιώργο Χατζημάρκο ζητώντας τα έγγραφα των εκθέσεων που αποδεικνύουν τις ζημιές. Σύμφωνα με τις πληροφορίες της εφημερίδας, η περιφέρεια απέστειλε αόριστες απαντήσεις χωρίς καμία συγκεκριμένη αναφορά, περιοριζόμενη σε γενικόλογες διαβεβαιώσεις.
Ζητήθηκαν τότε και οι εκθέσεις από τη ΔΕΥΑΡ, δηλαδή τον πλέον αρμόδιο φορέα. Στις 9 Σεπτεμβρίου 2024 το Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΕΥΑΡ έστειλε επίσημο έγγραφο που βεβαιώνει ότι στο συγκεκριμένο τμήμα του έργου δεν υπήρξαν ζημιές από τη θεομηνία Bora.
3 εκατ. για ζημιές… που δεν υπήρξαν
Το Documento φέρνει στο φως την απόφαση της ΔΕΥΑΡ της 15/7/2025: «Στην περιοχή που εκτελείται το έργο ομβρίων δεν σημειώθηκαν ζημιές από τη θεομηνία Bora. Το έργο συνεχίστηκε κανονικά και λειτουργούσε χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα».
Με απλά λόγια, το δίκτυο όχι μόνο δεν καταστράφηκε, αλλά κατασκευαζόταν και χρηματοδοτήθηκε δύο φορές: μια φορά ως «κατασκευή» με 1,8 εκατ. ευρώ και άλλη μία ως «αποκατάσταση» με 3 εκατ. ευρώ.
Κι αυτό, σε μια περίοδο που το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων έχει ως στόχο την ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών και την αντιπλημμυρική θωράκιση του νησιού. Η εικόνα όμως που προκύπτει είναι αυτή της διπλής χρηματοδότησης του ίδιου έργου, με δύο διαφορετικούς τίτλους και δύο διαφορετικά ποσά.
