Όταν πονάμε, το πρώτο μας ένστικτο είναι να αναζητήσουμε ανακούφιση από φάρμακα. Αλλά μια νέα μελέτη δείχνει ότι η παρουσία ενός σκύλου μπορεί να προσφέρει κάτι εξίσου αποτελεσματικό — και πολύ πιο απλό: συναισθηματική υποστήριξη που μειώνει την αίσθηση του πόνου.
Η έρευνα, με επικεφαλής την Heidi Mauersberger από το Πανεπιστήμιο Humboldt στο Βερολίνο, βασίστηκε στην ιδέα ότι ο πόνος δεν είναι απλώς μια φυσιολογική αντίδραση. Είναι ψυχολογικός, και επομένως επηρεάζεται από το περιβάλλον και τις σχέσεις μας.
Όπως μας ανακουφίζει η παρουσία αγαπημένων ανθρώπων, ίσως και οι σκύλοι – που πολλοί θεωρούμε οικογένεια – μπορούν να έχουν παρόμοια ή και μεγαλύτερη θετική επίδραση.
Το πείραμα με το παγωμένο νερό
Για να ελέγξουν αυτή την υπόθεση, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια καθιερωμένη μέθοδο πόνου: το «cold-pressor task», δηλαδή τη δοκιμασία του παγωμένου νερού.
Οι συμμετέχουσες (124 υγιείς γυναίκες) έβαζαν το χέρι τους σε πολύ κρύο νερό. Όσο περισσότερο το κρατούσαν, τόσο πιο έντονος γινόταν ο πόνος. Στο πρώτο πείραμα, οι συμμετέχουσες έκαναν το τεστ μόνες, με μια φίλη ή με τον σκύλο τους παρόντα.
Κανείς δεν μιλούσε ούτε άγγιζε την συμμετέχουσα – απλώς υπήρχαν ως παρουσία. Το αποτέλεσμα; Η παρουσία του σκύλου είχε την καλύτερη επίδραση. Οι γυναίκες ένιωσαν λιγότερο πόνο, έδειξαν λιγότερες εκφράσεις δυσφορίας και άντεξαν περισσότερο.
Στο δεύτερο πείραμα, οι ερευνητές ήθελαν να ελέγξουν αν αυτό ισχύει και με άγνωστα σκυλιά, όπως θα μπορούσε να συμβεί σε ένα θεραπευτικό περιβάλλον. Οι συμμετέχουσες μπορούσαν να χαϊδέψουν ένα σκύλο-θεραπείας ή να έχουν δίπλα τους μια άγνωστη γυναίκα που επέτρεπε παρηγορητικές κινήσεις.
Τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια: και πάλι, ο σκύλος προσέφερε μεγαλύτερη ανακούφιση από τον άνθρωπο. Ενδιαφέρον έχει ότι ακόμη και άτομα που δεν είχαν σκύλο, αλλά δήλωσαν θετική στάση απέναντι στα ζώα, επωφελήθηκαν από την παρουσία του σκύλου.
Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο μας;
Ο μηχανισμός πίσω από αυτή την ανακούφιση φαίνεται να είναι ορμονικός: η ωκυτοκίνη – η λεγόμενη «ορμόνη της αγάπης» – αυξάνεται όταν βρισκόμαστε με φίλους ή όταν αλληλεπιδρούμε με τον σκύλο μας.
Οι σκύλοι προσφέρουν άνευ όρων αποδοχή, χωρίς κρίση ή λύπηση. Αντίθετα, η παρουσία ενός ανθρώπου μπορεί να φέρει άγχος και φόβο για το πώς μας βλέπει. Αυτή η ανησυχία μειώνει την θετική επίδραση της ωκυτοκίνης και για αυτό – εκτιμούν οι ερευνητές – πως υπήρξε και αυτή η διαφοροποίηση στο πείραμα.
Ένας νέος δρόμος στην ανακούφιση του πόνου
Όπως αναφέρει το Psychology Today, η Heidi Mauersberger σημείωσε για τα αποτελέσματα της έρευνάς της: «Είναι εκπληκτικό το πόσο δυνατή είναι η επίδραση των σκύλων. Οι άνθρωποι νιώθουν όχι μόνο συναισθηματικά υποστηριγμένοι, αλλά και λιγότερο πόνο».
Η μελέτη ανοίγει νέους δρόμους για την ενσωμάτωση των σκύλων σε θεραπευτικές προσεγγίσεις για την ανακούφιση του πόνου — όχι ως υποκατάστατο της ιατρικής φροντίδας, αλλά ως μια πολύτιμη ενίσχυση της.
