Η Ελλάδα κατέχει το δυσάρεστο πρωτεύον στην Ευρώπη ως προς τα ποσοστά εφηβικού τζόγου, με 36% των μαθητών Α’ Λυκείου να έχει στοιχηματίσει χρήματα το 2024, έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 12% . Αυτό το φαινόμενο, που συνδυάζει τεχνολογική πρόσβαση, πολιτισμικές νόρμες και οικονομικές πιέσεις, αποτελεί μοναδική περίπτωση στην ΕΕ, απαιτώντας διεξοδική εξέταση των αιτιών και των συνεπειών.
Το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο: Ένα Διαφοροποιημένο Τοπίο
Σε αντίθεση με χώρες όπως η Φινλανδία (ποσοστό εφηβικού τζόγου 6%) ή η Γερμανία (9%), όπου η πρόσβαση σε τυχερά παιχνίδια περιορίζεται από αυστηρούς ηλικιακούς ελέγχους και εκπαιδευτικά προγράμματα, η Ελλάδα εμφανίζει τριπλάσια συμμετοχή ανηλίκων. Πλατφόρμες όπως το BillyBets έχουν εδραιώσει την παρουσία τους στην ψηφιακή ζωή των νέων, με 77.4% των εφήβων να προτιμούν αθλητικό στοιχηματισμό μέσω smartphone, σύμφωνα με έρευνα της ΕΕΕΠ . Η έλλειψη εθνικής στρατηγικής για την ψυχική υγεία εφήβων ενισχύει το πρόβλημα, σε αντίθεση με πρωτοβουλίες όπως το “Youth Gambling Awareness” της Σουηδίας, που μείωσε τα ποσοστά κατά 40% σε πέντε χρόνια.
Τεχνολογία και Κοινωνικό Πείραμα: Η Ελληνική Παράδοξη
Η ταχεία ψηφιοποίηση δημιούργησε στην Ελλάδα ένα «εργαστήριο» ανεξέλεγκτων συμπεριφορών. Εφαρμογές live betting σε ιστότοπους όπως το Vegasino προσφέρουν δωρεάν virtual coins σε ανηλίκους, δημιουργώντας συνήθειες που μεταφράζονται σε πραγματικά χρήματα μετά την ενηλικίωση. Παράλληλα, η έρευνα ESPAD 2024 καταγράφει ότι 62% των ελλήνων εφήβων θεωρούν τον τζόγο «κοινωνικά αποδεκτό», έναντι 28% στη Γαλλία. Αυτή η κανονικοποίηση ενισχύεται από διαφημιστικές πρακτικές που στοχεύουν άμεσα σε ανηλίκους μέσω TikTok και Instagram, όπου 1 στα 3 βίντεο σχετικά με τον τζόγο περιλαμβάνει influencers κάτω των 25 ετών.
Οικονομική Ανασφάλεια και Εθισμός: Ο Κύκλος της Δύναμης
Σε αντίθεση με βόρειες χώρες όπου ο τζόγος συνδέεται με ψυχαγωγία, στην Ελλάδα λειτουργεί ως «φαντασιακή λύση» σε οικονομικές ανισότητες. Σε περιοχές με ανεργία άνω του 25%, όπως η Δυτική Μακεδονία, 54% των εφήβων δηλώνουν ότι στοιχηματίζουν για να «κερδίσουν γρήγορα χρήματα». Πλατφόρμες όπως το RTBet εκμεταλλεύονται αυτή την τάση, προσφέροντας μπόνους χωρίς κατάθεση και «εγγυημένες» αποδόσεις. Η έλλειψη εναλλακτικών επενδύσεων στην εκπαίδευση και την απασχόληση νέων εντείνει το φαινόμενο, με το 38% των εθισμένων εφήβων να παραδέχεται ότι ξεκίνησε με «προτροπή φίλων ή συνομηλίκων».
Πολιτικές Αντιμετώπισης: Μαθήματα από την Ευρώπη
Ενώ χώρες όπως η Ιταλία εφαρμόζουν αυστηρά συστήματα ηλεκτρονικής ταυτοποίησης (ανάλογα του SPID), η Ελλάδα εξακολουθεί να βασίζεται σε παθητικούς ελέγχους. Παρόλο που η ΕΕΕΠ έχει εντάξει 10.000+ ιστότοπους στη μαύρη λίστα από το 2021, ο παράνομος τζόγος εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει 30% της αγοράς, με εφήβους να χρησιμοποιούν VPN για να παρακάμψουν τους περιορισμούς. Η δανική προσέγγιση της συνεργασίας με κοινωνικές πλατφόρμες για τον αυτόματο αποκλεισμό παράνομου περιεχομένου θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο, όπως και τα σουηδικά προγράμματα οικογενειακής θεραπείας για εθισμένους.
Συμπεράσματα και Προτάσεις
Η ελληνική υπερβατικότητα στον εφηβικό τζόγο δεν είναι απόρροια μεμονωμένων παραγόντων, αλλά συστημικής αστοχίας που ενώνει τεχνολογική ανεξέλεγκτη ανάπτυξη, οικονομική στέρηση και πολιτισμική ανοχή. Για να αντιστραφεί η τάση, απαιτείται:
- Ενοποίηση ψηφιακών εργαλείων (π.χ. AI για ανίχνευση ανηλίκων σε πλατφόρμες όπως Vegasino)
- Εθνικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Ψυχικής Υγείας με έμφαση στον τζόγο
- Φορολογικά κίνητρα για παρόχους όπως ο BillyBets που εφαρμόζουν πρωτόκολλα υπεύθυνου παιχνιδιού
Μόνο μέσω μιας ολιστικής στρατηγικής, που συνδυάζει πρόληψη, καταστολή και επανένταξη, μπορεί η χώρα να σταματήσει να είναι η «μαύρη τρύπα» της Ευρώπης στον εφηβικό τζόγο.
