Ο Σύλλογος για τη διατήρηση της Αρχιτεκτονικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ρόδου
και η Ισραηλιτική Κοινότητα Ρόδου
σας προσκαλούν στην
Βιβλιοπαρουσίαση
του νέου βιβλίου του Ηλία Μεσσίνα
από τις Εκδόσεις Ινφογνώμων:
«ΤΟ ΣΥΝΑΓΩΙ»
Στην επέτειο των ογδόντα χρόνων από τον εκτοπισμό των Εβραίων της Θεσσαλονίκης και της Θράκης, κυκλοφόρησε τον περασμένο Απρίλιο το νέο βιβλίο του αρχιτέκτονα Ηλία Β. Μεσσίνα για τις συναγωγές της Ελλάδος, με εκτενή αναφορά στις συναγωγές της Μακεδονίας και της Θράκης.
Το συναγώι ή συναγωγή είναι το κτήριο, ένας χώρος ιερός. Η συναγωγή όμως είναι και οι άνθρωποι. Αυτοί που συγκεντρώνονται σε αυτήν για προσευχή, αυτοί που τη διατηρούν και τη φροντίζουν, για να την παραδώσουν από γενιά σε γενιά.
«Το Συναγώι» συνεχίζει ένα οδοιπορικό που δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο βιβλίο «Η Συναγωγή». Στο νέο βιβλίο, εξερευνώνται νέα μονοπάτια, από την Ιερουσαλήμ μέχρι την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Κω, την Άρτα, την Πρέβεζα, την Καστοριά, τα Ιωάννινα, τα Τρίκαλα, την Ξάνθη, Κομοτηνή και άλλες πόλεις και μέρη μέχρι το Διδυμότειχο. Στο νέο βιβλίο παρουσιάζονται ιστορίες άγνωστες μέχρι σήμερα, για τα κτήρια, αλλά και για τους ανθρώπους που σημάδεψαν την ιστορία τους.
Με πρωταγωνιστές αφανείς ήρωες που τους προσπέρασε η επίσημη ιστορική αφήγηση, οι οποίοι παίζουν όμως έναν σημαντικό ρόλο στη διάσωση της μνήμης και της ιστορίας των συναγωγών της Ελλάδας. Ιδιαίτερα αυτών που χάθηκαν για πάντα.
Μέσα από το βιβλίο ξετυλίγονται η εμπειρία, ο διάλογος, η αλληλογραφία και η αναζήτηση πίσω από την έρευνα. Η σημείωση στο σημειωματάριο, η αποτύπωση, η έρευνα και η τεκμηρίωση. Ένα οδοιπορικό τριών δεκαετιών αναζήτησης του αρχιτέκτονα-συγγραφέα, στην αρχιτεκτονική, την ιστορία, αλλά και την οικολογία. Μια ζωντανή αφήγηση για τις συναγωγές αλλά και για τους ανθρώπους, τις κοινότητες και τους αρχιτέκτονες που συνδέθηκαν με αυτές.
«Το Συναγώι» είναι το δεύτερο λογοτεχνικό έργο του Ηλία Μεσσίνα, που έχει στο ενεργητικό του έντεκα βιβλία και εκατοντάδες δημοσιεύσεις, μεταξύ άλλων για τις συναγωγές της Βορείου Ελλάδος, της Θεσσαλονίκης και της Βέροιας. Σε ένα οδοιπορικό που ξεκίνησε πριν από 30 χρόνια, ο Ηλίας Μεσσίνας ήταν ο πρώτος αρχιτέκτονας που αποτύπωσε, τεκμηρίωσε και μελέτησε λεπτομερώς τις συναγωγές όλης της Ελλάδος, μεταξύ αυτών και της Κομοτηνής και της Ξάνθης, πριν κατεδαφιστούν το 1994 και το 1995 αντίστοιχα.
Ο Ηλίας Μεσσίνας ήταν επίσης ο αρχιτέκτονας της αναστήλωσης ιστορικών συναγωγών στη Θεσσαλονίκη και τα Τρίκαλα, με συνεργάτες τους KARD Architects – Δημήτρη Ραΐδη και Αλέξανδρο Κουλουκούρη – και το γραφείο του Πέτρου Κουφόπουλου αντίστοιχα, και αρχιτέκτονας της πρόσφατης αναπαλαίωσης του εσωτερικού της συναγωγής στην Κω, για την οποία κυκλοφόρησε ειδική έκδοση με τίτλο «Καάλ Σαλώμ: Η Συναγωγή της Κω» (Ιπποκράτης, 2023).
Άλλα βιβλία του Ηλία Μεσσίνα αφορούν σε θέματα αειφορίας, κυκλικής οικονομίας, αειφορικού σχεδιασμού και δημόσιας διαβούλευσης, θέματα για τα οποία γίνεται εκτενής αναφορά και στο βιβλίο «Το Συναγώι».
Αρχιτέκτονας και πολεοδόμος, ο Ηλίας Μεσσίνας είναι απόφοιτος του Κολλεγίου Αθηνών, του Yale School of Architecture, της Ακαδημίας Bezalel, του Technion και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Εξασκεί, δημοσιεύει και διδάσκει αειφορικό σχεδιασμό, αστικό σχεδιασμό και δημόσια διαβούλευση στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Συντονίζει σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιά και Νήσων τη δημιουργία προστατευτικού στεγάστρου για το ψηφιδωτό της αρχαίας συναγωγής στην Αίγινα. Επιστημονικός σύμβουλος του Υπουργείου Πολιτισμού στη δημιουργία του πρώτου ολοκληρωμένου αρχαιολογικού κτηματολογίου για τα εβραϊκά μνημεία στην Ελλάδα. Δημιουργός του ECOWEEK και εμπνευστής της δραστηριότητάς του γύρω από τον αειφορικό σχεδιασμό και την κυκλική οικονομία σε 17 χώρες. Συγγραφέας δώδεκα βιβλίων και εκατοντάδων δημοσιεύσεων με θέμα την αρχιτεκτονική, τον πολιτισμό και την αειφορία.
ΣΑΒΒΑΤΟ 30/3 ώρα 7:30μμ
Κατάλυμα της Αγγλίας, Πλατεία Μουσείου, Μεσαιωνική Πόλη Ρόδου.
Θα προλογίσει τον συγγραφέα:
- Νεκταρία Δασακλή, πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτονικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ρόδου.
Για το βιβλίο θα μιλήσουν:
- Παρασκευή Μωραΐτου, αρχιτέκτονας, πολεοδόμος, αναπληρώτρια προϊσταμένη της ΥΝΜΤΕ Δωδεκανήσου – ΥΠΠΟ.
- Νεκτάριος Καλογήρου, δημοσιογράφος.
- Ηλίας Μεσσίνας,αρχιτέκτονας, πολεοδόμος και συγγραφέας. Θα παρουσιάσει με διαφάνειες το οδοιπορικό του στην τεκμηρίωση των συναγωγών της Ελλάδος, θα μιλήσει για την αρχιτεκτονική και ιστορία των συναγωγών στην Ελλάδα και θα σταθεί σε πόλεις και κτήρια συναγωγών που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, μεταξύ αυτών και στις συναγωγές Καάλ Σαλώμ στην Κω και Καάλ Σαλώμ στη Ρόδο.
Για την ιστορία της ισραηλιτικής κοινότητας Ρόδου θα μιλήσει:
- Κάρμεν Κοέν, πρόεδρος Ισραηλιτικής Κοινότητας Ρόδου.
Θα διαβάσει αποσπάσματα του βιβλίου:
- Πάνος Δρακόπουλος, δάσκαλος, ποιητής.
Θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό και υπογραφή αντιτύπων του βιβλίου.
Είσοδος ελεύθερη.
Στην εκδήλωση θα διατίθενται αντίτυπα των βιβλίων του συγγραφέα «Η Συναγωγή» και «Το Συναγώι» από το βιβλιοπωλείο Το Δέντρο.
Χορηγός φιλοξενίας: 10GR Boutique Hotel
Χορηγός Επικοινωνίας: Ραδιόφωνο Λυχνάρι
Είπαν και έγραψαν για τον αρχιτέκτονα-συγγραφέα Ηλία Β. Μεσσίνα και το έργο του:
«Πιστεύω απόλυτα στην άποψη ότι υπάρχουν άνθρωποι, που χωρίς αυτούς, ο τόπος τους θα ήταν φτωχότερος. Το σκέφτομαι αυτό και για τον Ηλία Μεσσίνα, ότι του χρωστάει πολλά γι’ αυτήν την εργασία ο τόπος του, αλλά και για την Ελλάδα». Γιώργος Λιάνης, πρώην Υφυπουργός Πολιτισμού
«Ο Ηλίας, με τον οποίο είχαμε συνεργασία από την εποχή που ήμουν αντιδήμαρχος, […] συνάγει το πλήθος των εμπειριών μέσα από την πολύχρονη επιστημονική εργασία ανυπολόγιστης προσφοράς, μαζεύει τα σκορπισμένα κομμάτια της ιστορίας και τα ανασυνθέτει, φέρνοντας στον νου την πολυ-πολιτισμική συνύπαρξή μας».
Κωνσταντίνος Ζέρβας, Δήμαρχος Θεσσαλονίκης
«Το εξαιρετικό, πρωτότυπο και μοναδικό βιβλίο του φίλου και συμπατριώτη μας αρχιτέκτονα Ηλία Μεσσίνα […] αποτελεί καρπό και επιστέγασμα μίας συνεχούς, αδιάκοπης, επίπονης έρευνας και ακούραστης προσπάθειας για τη διάσωση της ιστορικής μνήμης του ελληνικού εβραϊσμού».
Αείμνηστος Μωυσής Ελισάφ, Δήμαρχος Ιωαννιτών
«Ο Ηλίας Μεσσίνας ήταν από τους πρώτους, όταν σε νεαρή ηλικία και σε κλίμα σχετικής αδιαφορίας, αν όχι αρνητικότητας, έθεσε στη δημόσια συζήτηση το θέμα της διάσωσης των συναγωγών στην Ελλάδα».
Νίκος Βατόπουλος, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
«Το βιβλίο του αρχιτέκτονα Ηλία Μεσσίνα “Η Συναγωγή” αναφέρεται σε ιστορικές συναγωγές του ελληνικού χώρου, τις οποίες ο ίδιος μελετά εδώ και 30 χρόνια». Μαργαρίτα Πουρνάρα, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
«Θαυμάσιο. Ταξίδι στην Ελλάδα μέσα από τις συναγωγές του ελληνικού εβραϊσμού και ταυτόχρονα ανθρώπινες ιστορίες, που μοιάζουν με διηγήματα. Εκπληκτικό το τελευταίο κομμάτι. Μια συγκλονιστική ανασκαφή στη ζωή της Belle Mazur, της μυθιστορηματικής πολωνοεβραίας αρχαιολόγου που έψαχνε την αρχαία συναγωγή της Αίγινας.» Νίκος Μπακουνάκης, καθηγητής Τεχνικών Αφήγησης,
Πάντειο Πανεπιστήμιο, συγγραφέας, δημοσιογράφος
«Το βιβλίο δεν είναι αρχιτεκτονικό δοκίμιο. Έχει συναισθηματική φόρτιση, γλυκιά μελαγχολία και είναι γραμμένο με γλαφυρότητα […] Κεντρικός του άξονας είναι ότι όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως θρησκείας, θα βρουν τρόπους και τόπους συμφιλίωσης». Παντελής Σαββίδης, Δημοσιογράφος
«Ο Ηλίας Μεσσίνας είναι ένας αρχιτέκτονας που έχει αφοσιωθεί στην καταγραφή της εβραϊκής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Ελλάδας». MarkMazower, Ιστορικός και Συγγραφέας, Columbia University
«Ο Ηλίας Μεσσίνας μελέτησε συστηματικά πλήθος συναγωγών, συμβάλλοντας αποφασιστικά στις έως τώρα προσπάθειες προστασίας και συντήρησης αυτών».
Μανόλης Κορρές, αρχιτέκτονας, ακαδημαϊκός, καθηγητής ΕΜΠ
«Ο Ηλίας Μεσσίνας έχει θέσει ως αποστολή του να τεκμηριώσει τη σωζόμενη εβραϊκή κληρονομιά της Ελλάδας, να δημοσιεύσει αυτήν την έρευνα και να μνημονεύσει τις συναγωγές αυτών των πόλεων».
Samuel D. Gruber, πρόεδρος του International Survey of Jewish Monuments
«Από το 1993 μέχρι σήμερα ο Ηλίας Μεσσίνας […] με τον ίδιο νεανικό ενθουσιασμό αλλά και περισσότερη εμπειρία […] συμμετέχει στις προσπάθειες για τη διατήρηση της εβραϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και της εβραϊκής μνήμης, γιατί πιστεύει, και έχει απόλυτο δίκιο, πως αυτά τα υλικά κατάλοιπα του παρελθόντος είναι μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς και της μνήμης όχι μόνο των Εβραίων της Ελλάδος, αλλά και των τοπικών κοινωνιών». Βασίλης Ριτζαλέος, Ιστορικός
