Σε τροχιά έκτακτης διαχείρισης μπαίνουν μέσα στις επόμενες ώρες η Πάτμος και η Λέρος λόγω της οξυμένης λειψυδρίας, ενώ έως την Παρασκευή αναμένεται να ακολουθήσει και η Αττική, καθώς τα αποθέματα νερού έχουν μειωθεί δραματικά. Η απόφαση για ενεργοποίηση καθεστώτος «κόκκινου συναγερμού» ελήφθη σε επίπεδο Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), με βάση τα αναλυτικά υδρολογικά δεδομένα και τα τεχνικά πορίσματα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
Το ζήτημα της λειψυδρίας στην Αττική βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη της αυριανής συνεδρίασης της ολομέλειας της ΡΑΑΕΥ, όπου θα παρουσιαστεί το πλήρες επιστημονικό και νομικό υπόβαθρο για την κήρυξη του Λεκανοπεδίου σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης. Η ενεργοποίηση αυτού του πλαισίου δεν συνεπάγεται άμεσα περιοριστικά μέτρα για τους πολίτες, αλλά λειτουργεί ως «κόφτης γραφειοκρατίας» για την επιτάχυνση έργων, μελετών και παρεμβάσεων που θεωρούνται απολύτως αναγκαίες για τη διασφάλιση της υδροδότησης.
Πρώτα μπαίνουν στη διαδικασία τα νησιά Λέρος και Πάτμος, όπου οι διαθέσιμοι υδατικοί πόροι έχουν φτάσει σε οριακό σημείο. Εκεί κρίνεται ότι δεν υπάρχει πλέον χρόνος για καθυστερήσεις, αλλά απαιτούνται άμεσες τεχνικές λύσεις (νέες μονάδες αφαλάτωσης, ενίσχυση υποδομών, βελτίωση δικτύων). Για την Αττική, οι πρώτες επίσημες ανακοινώσεις σχετικά με τα έκτακτα μέτρα και το χρονοδιάγραμμα των παρεμβάσεων αναμένονται ακόμη και αύριο.
Η ΡΑΑΕΥ έχει ήδη ενεργοποιήσει πλήρως τις αρμοδιότητές της, ετοιμάζοντας το θεσμικό και τεχνικό πλαίσιο ώστε, εφόσον δοθεί το πράσινο φως, η Αττική να κηρυχθεί σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης λόγω λειψυδρίας. Καθοριστικό ρόλο σε αυτή την κινητοποίηση είχε το κατεπείγον αίτημα της ΕΥΔΑΠ προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για άμεση θωράκιση της υδροδότησης της πρωτεύουσας. Παράλληλα, η νομική τεκμηρίωση για την εφαρμογή ειδικών μέτρων έχει ήδη ολοκληρωθεί, διευκολύνοντας τις τελικές αποφάσεις της Πολιτείας.
Σε πρακτικό επίπεδο, η κήρυξη περιοχών σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης για λειψυδρία επιτρέπει:
- άμεση και στοχευμένη χρηματοδότηση κρίσιμων έργων ύδρευσης,
- fast track διαδικασίες για μελέτες και υλοποίηση έργων,
- ευέλικτες και ταχύτερες διαγωνιστικές διαδικασίες,
- συνολική επιτάχυνση όλων των παρεμβάσεων που κρίνεται ότι δεν μπορούν να περιμένουν.
Τα μέτρα αυτά θα εφαρμοστούν σταδιακά τόσο στα δύο νησιά όσο και στην Αττική, με τις αυριανές ανακοινώσεις να προσδιορίζουν το χρονοδιάγραμμα, το εύρος και τις προτεραιότητες των έργων.
Τα αποθέματα στον Μόρνο «αγγίζουν» ιστορικά χαμηλά
Ο ταμιευτήρας του Μόρνου, ο βασικός υδροδότης του Λεκανοπεδίου, βρίσκεται πλέον σε οριακή κατάσταση. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ, στις 23 Οκτωβρίου 2025 τα διαθέσιμα αποθέματα ανέρχονταν σε μόλις 156.996.000 κυβικά μέτρα νερού, ποσότητα που αποτελεί τη χαμηλότερη της τελευταίας 15ετίας για την συγκεκριμένη ημερομηνία. Σε σχέση με πέρυσι (285.021.000 m³ στις 23/10/2024), καταγράφεται πτώση σχεδόν 45%, γεγονός που αποτυπώνει με σαφήνεια το μέγεθος της πίεσης στο υδροδοτικό σύστημα.
Οι εκτιμήσεις των ειδικών είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές: αν ο φετινός χειμώνας δεν αποδειχθεί πλούσιος σε βροχοπτώσεις και δεν ενισχυθούν επαρκώς οι ταμιευτήρες, τα σημερινά αποθέματα επαρκούν περίπου για έναν χρόνο, κάτι που ενισχύει την ανάγκη να ληφθούν αποφάσεις τώρα και όχι εκ των υστέρων.
Την εικόνα επιβεβαιώνουν και τα επιστημονικά δεδομένα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Δορυφορική ανάλυση της υπηρεσίας Meteo.gr στις 9 Οκτωβρίου 2025 έδειξε ότι η επιφάνεια της λίμνης του Μόρνου έχει περιοριστεί στα 8,3 τετραγωνικά χιλιόμετρα, όταν ο μέσος όρος της περιόδου 2016–2024 ήταν 14,9 km². Δηλαδή, η έκταση της λίμνης εμφανίζεται μειωμένη κατά περίπου 44%, ένδειξη μιας παρατεταμένης και σοβαρής υδρολογικής πίεσης.
Συνολικά, τα δεδομένα καταδεικνύουν πως η χώρα –και ειδικά περιοχές όπως Πάτμος, Λέρος και Αττική– εισέρχονται σε μια περίοδο όπου η διαχείριση του νερού παύει να είναι μια «τεχνική λεπτομέρεια» και μετατρέπεται σε κεντρική πολιτική και κοινωνική προτεραιότητα.
