Σοβαρά ερωτήματα εγείρονται το τελευταίο διάστημα για τη στάση και τις επιλογές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου, υπό τη διοίκηση της προϊσταμένης κ. Φαρμακίδου. Η πρόσφατη τοποθέτηση μιας τεράστιας μεταλλικής αποθήκης στο λόφο του Μόντε Σμιθ, σε άμεση γειτνίαση με τα Νυμφαία και τον ναό του Πυθίου Απόλλωνα, ήταν η αφορμή για να ανοίξει ξανά ο φάκελος των παραλείψεων, των παρεμβάσεων επιλεκτικής ευαισθησίας, και της γενικευμένης αδράνειας σε σημαντικά σημεία πολιτιστικής κληρονομιάς.
Δύο μέτρα και δύο σταθμά στην πολιτιστική πολιτική
Δεν έχουν ξεχαστεί ακόμη οι αντιδράσεις για τη στάση της Εφορείας πριν από μια δεκαετία, όταν είχε μπλοκάρει επένδυση 200 εκατ. ευρώ λόγω υποτιθέμενης “οπτικής όχλησης” της Ακρόπολης της Λίνδου από ισόγειες ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις σε απόσταση 2,5 χιλιομέτρων. Αντίθετα, μόλις λίγα χρόνια αργότερα, επιτράπηκε η ανέγερση μοντέρνας μεζονέτας εντός της Μεσαιωνικής Πόλης – μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Το κτίσμα, κοντά στην πλατεία και την οδό Σωκράτους, προκάλεσε τη διεθνή κατακραυγή, φτάνοντας μέχρι και τις σελίδες του βιβλίου “Yellow Tourism”, ως παράδειγμα πολιτιστικής υποβάθμισης και διαχειριστικής ανεπάρκειας.
Ανάδειξη ή εγκατάλειψη; Ο πολιτισμός στη σκιά της αδιαφορίας
Η πολιτιστική διαχείριση στη Ρόδο μοιάζει αντιφατική: Από τη μία πλευρά υπάρχουν αυστηροί περιορισμοί και παρεμβάσεις σε μικρές επιχειρήσεις και αναπτύξεις· από την άλλη, δεκάδες σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι ρημάζουν χωρίς φροντίδα, φύλαξη ή ανάδειξη.
Ακολουθούν μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις εγκατάλειψης:
Κυμισάλα – Η άγνωστη “Πομπηία” της Ρόδου
Ένας αρχαιολογικός χώρος τεράστιας σημασίας κοντά στον Μονόλιθο, με πάνω από 200 τάφους και ευρήματα αιώνων, παραμένει εντελώς ξεχασμένος από τις αρχές.
Φάρος Αγίου Νικολάου – Το “στολίδι” του Μανδρακίου
Το φρούριο των Ιπποτών και ο Φάρος, σύμβολο της Ρόδου, είναι κλειστός στο κοινό. Εξαγγελίες γίνονται, παρεμβάσεις όχι.
Δωρική Κρήνη Φιλερήμου
Ιερή πηγή, αρχιτεκτονικό αριστούργημα, κλειστό για χρόνια και παρατημένο σε θλιβερή κατάσταση.
Τα Τείχη της Μεσαιωνικής Πόλης
Από τη δόξα της ΟΥΝΕΣΚΟ στη ρημαγμένη πραγματικότητα: αγριόχορτα, διάβρωση, εγκατάλειψη. Η εικόνα είναι απογοητευτική.
Κάστρο στο Χαράκι
Ένα ακόμα μνημείο που καταστρέφεται σε καθημερινή βάση γιατί έχει αφεθεί στη τύχη του, ενω πρόσφατα βανδαλίστηκε απο νεαρούς που έριξαν ένα μέρος του
Το ιερό της Ίσιδος στην αρχαία πόλη της Ρόδου
Πίσω απο τους παλιούς αλευρόμυλους, άγνωστος στο ευρύ κοινό ένας μοναδικός και σπάνιος ναός, ένα από τα πρωιμότερα ελληνικά ιερά των αιγυπτιακών θεοτήτων περιμένει και αυτός να προστατευτεί και να αναδειχθεί
Νεκροταφεία, Κάστρα και Μνημεία χωρίς φροντίδα
Από το Κορακόνερο μέχρι την Ιαλυσό και το κάστρο της Κρεμαστής, δεκάδες χώροι υποβαθμισμένοι ή επικίνδυνοι, χωρίς πρόσβαση ή πρόβλεψη αξιοποίησης.
Τα παραδείγματα κυριολεκτικά δεν έχουν τελειωμό στη Ρόδο ενω η ίδια εικόνα ειναι σε όλα τα Δωδεκάνησα!
Αντιφάσεις και εμπόδια στην τουριστική ανάπτυξη
Ο πολιτισμός δεν είναι μόνο μνημεία· είναι και ανάπτυξη. Όμως, η στάση της αρχαιολογίας συχνά μετατρέπεται σε τροχοπέδη. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου, Γιάννη Παπαβασιλείου, οι παρεμβάσεις της Εφορείας σε παραλιακά ξενοδοχεία είναι συχνές, άτοπες και κοστοβόρες, οδηγώντας σε αναίτιες επιβαρύνσεις και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις. Όπως χαρακτηριστικά είπε: «Η αρχαιολογία ελέγχει παραλίες χωρίς λόγο, χωρίς να συνυπολογίζει τη λειτουργική πραγματικότητα της τουριστικής αγοράς».
Διαμαρτυρίες και από άλλους νησιωτικούς δήμους
Το “μακρύ χέρι” της Εφορείας φτάνει και σε μικρούς νησιωτικούς δήμους, όπως η Σύμη. Ο δήμαρχος Λευτέρης Παπακαλοδούκας έκανε έκκληση για μεταρρύθμιση στον τρόπο που ελέγχονται τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος από τις αρχαιολογικές υπηρεσίες. Ανάλογη δυσαρέσκεια εξέφρασε και ο δήμαρχος Ρόδου, Αλέξανδρος Κολιάδης, για τη συνεχή εμπλοκή της Εφορείας σε ζητήματα που δεν ανήκουν στον πυρήνα των αρμοδιοτήτων της.
Ζητείται πολιτική και διοικητική λογοδοσία
Η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Ο ρόλος της Εφορείας Αρχαιοτήτων είναι θεμελιώδης στη διατήρηση της πολιτιστικής μας ταυτότητας – όμως, με διαφάνεια, συνέπεια, και πραγματικό ενδιαφέρον για τον τόπο. Η προισταμένη οφείλει να απαντήσει θεσμικά και ουσιαστικά:
- Ποιο είναι το σχέδιο διαχείρισης για τους εγκαταλελειμμένους χώρους;
- Ποιος ελέγχει την εφαρμογή των αποφάσεων και των εγκρίσεων;
- Πότε θα σταματήσει η επιλεκτική αυστηρότητα;
Η Ρόδος και τα Δωδεκάνησα δεν αξίζουν άλλη αδιαφορία. Ο πολιτισμός δεν φυλάσσεται με πρόχειρες αποθήκες και γραφειοκρατικές υπεκφυγές· αναδεικνύεται με όραμα, σχέδιο και σεβασμό στον τόπο και την ιστορία του.
Με πληροφορίες απο 12vima.gr
