Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων σε υποδομές αλλά το πρόβλημα παραμένει.
Οι διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος στο νησί μας έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο. Και φυσικά δεν μιλάμε για τις προγραμματισμένες διακοπές για τη συντήρηση του δικτύου αλλά τις ξαφνικές για τις οποίες δεν δίνονται σχεδόν ποτέ εξηγήσεις για το τι τις προκαλεί αλλά και ποια είναι τα δικαιώματα των πολιτών που προέρχονται από αυτές σε περίπτωση ζημιών στον εξοπλισμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Το θέμα έχει απασχολήσει τόσο τα τοπικά όσο και τα εθνικά μέσα (πχ Εφημερίδα Ροδιακή 18/11/2018, in.gr 22/11/2018, energypress.gr 07/04/2020, εφημερίδα Δημοκρατική 25/11/2020 κ.ο.κ). Μάλιστα ο ΔΕΔΔΗΕ, αμέσως μετά τις διακοπές ρεύματος στο ηλεκτρικό σύστημα της Ρόδου στις 9 και 19 Μαρτίου 2016, προχώρησε στη σύσταση ειδικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων, αποτελούμενης από καθηγητή του ΕΜΠ και εξειδικευμένα στελέχη της Εταιρίας, προκειμένου να εντοπισθούν και να αντιμετωπισθούν τα αίτια των διακοπών (πηγή euro2day.gr)1. Την εποχή εκείνη φυσικά δεν υπήρχε ο νέος σταθμός στη Ν. Ρόδο ούτε ο υποσταθμός του Αγ. Νικολάου τον οποίο το πόρισμα θεωρούσε αναγκαία προϋπόθεση για τη διασφάλιση της ηλεκτροδότησης της πόλης της Ρόδου.
Το πόρισμα εκείνο κατέληγε: Λαμβάνοντας υπόψη τα προαναφερθέντα συμπεράσματα, έχουν δρομολογηθεί συντονισμένες ενέργειες μεταξύ των υπηρεσιών της ΔΕΗ/Παραγωγής και του ΔΕΔΔΗΕ, ώστε να αποκλειστεί η εμφάνιση παρόμοιων φαινομένων στο ηλεκτρικό σύστημα της Ρόδου.
Οι επενδύσεις των τελευταίων ετών
Τα τελευταία χρόνια είναι αλήθεια πως στο νησί μας έχουν γίνει πολλές επενδύσεις οι οποίες θα (πρέπει να) έφερναν τόσο επάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας όσο και σταθερότητα στο δίκτυο. Αυτό σύμφωνα με τη ΔΕΗ και τον ΔΕΔΔΗΕ θα οδηγούσε στη μείωση των προβλημάτων που δοκίμαζε η Ρόδος διαχρονικά και που είχαν οδηγήσει σε πολλές κινητοποιήσεις και αντιπαραθέσεις.
Τα κυριότερα έργα που μπορούμε σήμερα να καταγράψουμε είναι:
Κατασκευή νέου σταθμού ΘΗΣ στη Ν. Ρόδο ισχύος 119MW και κόστους πάνω από €180 εκ με καύσιμο μαζούτ. Είναι το έργο για το οποίο οι προσπάθειες ξεκίνησαν το 1992 και τελικά λειτούργησε το 2019 (!!!).
Κατασκευή υποσταθμού (Υ/Σ) κλειστού τύπου GIS εντός του εργοστασίου του ΑΗΣ Σορωνής με εκτιμώμενο κόστος €12,5 εκ.
Κέντρο διανομής (ΚΔ) Αγ. Νικολάου. Το ΚΔ αυτό σκοπό έχει να αποφορτίσει του υποσταθμούς Ροδινιού και Ιαλυσού. Θα είναι κλειστού τύπου GIS στα 150/20 kV και το κόστος του εκτιμάται στα €10 εκ. Η κατασκευή του έγινε παρά τις σφοδρές αντιδράσεις των κατοίκων του Αγ. Νικολάου και δεν έχει ακόμα λειτουργήσει.
Αναβάθμιση Υ/Σ Ιαλυσού και Αφάντου για λειτουργία σε 150/20 kV με εκτιμώμενο κόστος €5,5 εκ.
Κατασκευή – αναβάθμιση Γραμμών Μεταφοράς (ΓΜ) εκτιμώμενου κόστους €13 εκ.
Παρόλα όμως αυτά τα έργα υποδομής, το πρόβλημα των διακοπών ρεύματος παραμένει και ταλαιπωρεί πολίτες, επιχειρήσεις και οργανισμούς χωρίς να φαίνεται φως στο τούνελ.
Το θέμα των αποζημιώσεων.
ΟΙ αποζημιώσεις προς τους καταναλωτές, όπως και όλες οι διαδικασίες που διέπουν τις υποχρεώσεις του ΔΕΔΔΗΕ προς αυτούς, καθορίζονται στον Κώδικα Διαχείρισης του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας της ΡΑΕ (ΦΕΚ 78/Β/20.01.2017, αρ. Απόφασης 395/2016). Στην παράγραφο 1 του άρθρου 34 αναφέρεται ρητά ότι, «στις περιπτώσεις πρόκλησης βλαβών σε συσκευές Καταναλωτών του Δικτύου, εξαιτίας συμβάντων που σχετίζονται με το Δίκτυο, ο Διαχειριστής του Δικτύου διερευνά τα αίτια που προκάλεσαν τις βλάβες, κατόπιν σχετικού αιτήματός τους. Εάν οι βλάβες αυτές αποδεδειγμένα οφείλονται σε συμβάν για το οποίο φέρει ευθύνη ο διαχειριστής του Δικτύου, από σχετικές πράξεις ή παραλείψεις του, ο Διαχειριστής του Δικτύου καταβάλλει αποζημίωση στους Καταναλωτές που υπέστησαν βλάβες.»
Μάλιστα πρόσφατα αυξήθηκε το μέγιστο ύψος της αποζημίωσης από 300 ευρώ για μονοφασική και 400 ευρώ για τριφασική παροχή, σε 600 ευρώ, ανεξαρτήτως τύπου παροχής. Επίσης το χρονικό όριο για την υποβολή σχετικών αιτημάτων αποζημίωσης από τους καταναλωτές στο Διαχειριστή, ορίζεται πλέον σε 10 εργάσιμες ημέρες από το συμβάν αντί για 4 εργάσιμες που ίσχυε μέχρι τις 3/5/2020.
Ο ΔΕΔΔΗΕ όμως μας ενημερώνει στον ιστότοπό του2 ότι αποζημίωση προβλέπεται σε καταναλωτές που έχουν υποστεί βλάβη ηλεκτρικών συσκευών τους, εξαιτίας τυχαίας διακοπής του ουδετέρου αγωγού του εναερίου ή υπογείου δικτύου Χαμηλής Τάσης. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση προφανώς οι καταναλωτές δεν αποζημιώνονται. Όμως τι γίνεται με τις υπόλοιπες διακοπές που δεν οφείλονται σε τυχαία γεγονότα (καιρικές συνθήκες κλπ); Πώς μπορεί ο καταναλωτής να γνωρίζει σε τι οφείλεται κάθε φορά η σύντομη ή μεγαλύτερης διάρκειας διακοπή; Με λίγα λόγια πώς θα γνωρίζουμε αν την ευθύνη την φέρει ο διαχειριστής του συστήματος ώστε να έχουν τύχει οι απαιτήσεις μας;
Οι προγραμματισμένες διακοπές
Ακόμα όμως και για τις προγραμματισμένες διακοπές ο ΔΕΔΔΗΕ θα πρέπει να βρει ένα αποτελεσματικό τρόπο ενημέρωσης των καταναλωτών. Η διαδικασία που ακολουθείται τώρα, δηλαδή δημοσίευση σε εφημερίδες και ανάρτηση στον ιστότοπο του ΔΕΔΔΗΕ δεν είναι καθόλου ενημερωτική με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να λαμβάνουν γνώση της διακοπής όταν πλέον αυτή έχει συμβεί. Και στις μέρες μας όπου η επικοινωνία μέσω διαδικτύου είναι συνηθισμένη και κρίσιμη λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών (πχ τηλεκπαίδευση, ηλεκτρονική επικοινωνία με taxisnet, μέιλ, ασύρματα δίκτυα κλπ) είναι σημαντικό από τη μια να υπάρχει αυτή η ενημέρωση, από την άλλη όμως είναι και πολύ πιο εύκολο αυτή να φτάσει στον καταναλωτή.
Ο Σύλλογός μας προτείνει λοιπόν για τις προγραμματισμένες διακοπές να υπάρχει εφαρμογή του ΔΕΔΔΗΕ (ήδη υπάρχει εφαρμογή για δήλωση βλάβης ηλεκτροδότησης) όπου οι εγγεγραμμένοι χρήστες, που μπορούμε να είμαστε όλοι οι καταναλωτές, θα παίρνουν μήνυμα για προγραμματισμένη διακοπή στην περιοχή τους. Φυσικά μέσω της εφαρμογής θα μπορούσαν να γίνουν και άλλα πράγματα όπως για παράδειγμα η καταχώριση της κατανάλωσής μας ώστε ο ΔΕΔΔΗΕ να εξοικονομεί οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους περιορίζοντας τις μετρήσεις στις απόλυτα απαραίτητες, φυσικά με τη συνεργασία της ΔΕΗ και των εναλλακτικών παρόχων ενέργειας. Θα μπορούσε έτσι να δοθεί και κάποιο οικονομικό κίνητρο σε ιδιώτες και επιχειρήσεις για να κάνουν χρήση αυτών των υπηρεσιών.
Συλλογική ευθύνη
Οι συχνές διακοπές, αυτονόητο είναι, επηρεάζουν την οικονομική και κοινωνική ζωή του νησιού αλλά και την εν γένει λειτουργία δημοσίων και ιδιωτικών υπηρεσιών όπως και αυτή των νοικοκυριών. Και ενώ η κύρια ευθύνη φυσικά βαρύνει το ΔΕΔΔΗΕ, θα πρέπει όλοι οι φορείς και θεσμοί που ενεργοποιούνται στο νησί να δραστηριοποιηθούν ώστε αφενός μεν να γίνουν γνωστοί οι λόγοι των διακοπών κυρίως δε να δοθεί η βέλτιστη λύση στο πρόβλημα. Συνεπώς οι βουλευτές του νομού, η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου και ο Δήμος Ρόδου θα πρέπει να αναλάβουν ανάλογες πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση.
Συμπερασματικά
Ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ρόδου ζητάει λοιπόν από τον ΔΕΔΔΗΕ:
Να δοθούν εξηγήσεις για τις πρόσφατες διακοπές ρεύματος στη Ρόδο
Να υπάρχει διαφάνεια και διαρκής και πάγια ενημέρωση για τις αιτίες που κάθε φορά προκαλούν τις διακοπές
Να αποζημιώνονται οι πολίτες όταν η αιτία είναι κακοί χειρισμοί του ΔΕΔΔΗΕ
Να εκσυγχρονιστούν οι υπηρεσίες του ΔΕΔΔΗΕ με τη χρήση της τεχνολογίας ώστε να ενημερωνόμαστε για προγραμματισμένες διακοπές και να κάνουμε χρήση άλλων απλών και αυτονόητων υπηρεσιών
Σε μια εποχή κλιματικής αλλαγής όπου ολοένα και περισσότερα ακραία κλιματικά φαινόμενα θα μας επηρεάζουν, είναι απαραίτητο πολίτες και οργανισμοί να προετοιμαζόμαστε για αυτά και να τα αντιμετωπίσουμε όσο πιο οργανωμένα γίνεται.
Το ΔΣ του Συλλόγου
