Το ψωμί είναι ένα από τα πρώτα τρόφιμα που φροντίζουμε να έχουμε στο μεσημεριανό τραπέζι, αλλά είναι και βασικό κομμάτι για το πρωινό γεύμα μας. Πόσο καλό κάνει όμως τελικά η κατανάλωση ψωμιού στην υγεία μας; Παρόλο που το ψωμί είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφής του ανθρώπου εδώ και αιώνες, σήμερα έχει αρχίσει να χάνει την… αίγλη του. Πολλοί το θεωρούν «εχθρό» της διατροφής τους.
Οι «γκουρού» της υγείας, θεωρούν την κατανάλωση ψωμιού πιθανή προέλευση για πολλά προβλήματα υγείας, όπως δυσκολία στην σκέψη, κόπωση και κατάθλιψη. Ακόμη, θεωρείται υπεύθυνο για περιπτώσεις Αλτσχάιμερ και καρκίνου. Όλα αυτά, εξαιτίας συγκεκριμένων πρωτεϊνών που περιέχει. «Έχουμε πραγματοποιήσει αρκετές μετα-αναλύσεις σχετικά με την κατανάλωση ολικής αλέσεως και για τις επιπτώσεις που δημιουργούνται στην υγεία, όπως ο διαβήτης τύπου 2, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο καρκίνος και η πρόωρη θνησιμότητα», λέει ο Dagfinn Aune, μεταδιδακτορικός ερευνητής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Imperial College London. «Όταν εξετάζουμε συγκεκριμένες πηγές δημητριακών, το ψωμί ολικής αλέσεως, τα δημητριακά πρωινού ολικής αλέσεως, το καστανό ρύζι καθώς και το πίτουρο σιταριού συμπεραίνουμε ότι συνδέονταν όλα με μειωμένους κινδύνους». Το ψωμί πρέπει πλέον να θεωρείται «junk food»;
O Dagfinn Aune, έχει διαφορετική άποψη. «Τα ψωμιά ολικής αλέσεως είναι υγιεινά και η υψηλή πρόσληψη δημητριακών ολικής αλέσεως, συνδέεται με ένα ευρύ φάσμα οφελών για την υγεία», υποστηρίζει, αναφερόμενος στα χαμηλότερα ποσοστά καρδιακών παθήσεων, καρκίνου και θνησιμότητας, λόγω της κατανάλωσής τους.
Επιπλέον, μέσω της έρευνάς του, έχει συμπεράνει ότι η κατανάλωση περίπου 7,5 φετών ψωμιού ολικής αλέσεως την ημέρα, συνδέεται με τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα για την υγεία.
Παρόλο που ο Aune δεν βλέπει οφέλη στην κατανάλωση λευκού ψωμιού, λέει ότι τα στοιχεία που συνδέουν το λευκό ψωμί με την αύξηση βάρους ή με άλλες αρνητικές επιδράσεις στην υγεία, είναι πολύ λιγότερο ισχυρά, από τα δεδομένα που υπάρχουν για τα θετικά αποτελέσματα του ψωμιού ολικής αλέσεως. Μεταξύ των επιστημόνων που μελετούν το ψωμί και τα δημητριακά ολικής αλέσεως, ο Aune δεν είναι ο μοναδικός με την συγκεκριμένη άποψη.
«Το ψωμί αυτό καθ’αυτό, δεν είναι ο μοναδικός υπαίτιος», υποστηρίζει η Nicola McKeown, η οποίοα είναι επιστήμονας του Κέντρου Ερευνών Ανθρώπινης Διατροφής για τη Γήρανση, του Πανεπιστημίου Tufts. «Το λευκό ψωμί δεν έχει θρεπτικά συστατικά, αλλά η αύξηση βάρους δεν μπορεί να αποδοθεί σε ένα και μοναδικό τρόφιμο», συμπληρώνει.
Η Nicola McKeown, επισημαίνει ότι οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν καταναλώνουν την απαραίτητη ημερήσια μερίδα δημητριακών ολικής αλέσεως, ενώ το τεράστιο ποσοστό του 90%, δεν τρώει αρκετές ίνες. «Η κατανάλωση περισσότερου ψωμιού ολικής αλέσεως, είναι ένας καλός τρόπος για να καλυφθούν αυτά τα ελλείμματα», συμβουλεύει τους καταναλωτές.
Υπάρχουν και άλλοι επιστήμονες που συμφωνούν. «Αν μελετήσετε μεγάλες έρευνες που αφορούν την διατροφή ανθρώπων με σχεδόν καμία ασθένεια, θα παρατηρήσετε ότι οι ίνες και τα δημητριακά ολικής αλέσεως είναι τα συστατικά που βοηθούν σε αυτό», λέει η Joanne Slavin, η οποία είναι διδακτορική καθηγήτρια στην Επιστήμη της Διατροφής στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα. «Οι ίνες στα τρόφιμα ολικής αλέσεως και στο ψωμί, μειώνουν την απορρόφηση λίπους και υδατανθράκων μέσω του εντέρου, με τέτοιο τρόπο ώστε να βελτιώνουν την πληρότητα και περιορίζουν τις αιχμές του σακχάρου στο αίμα», λέει μεταξύ άλλων.
«Πιο κάτω από τον πεπτικό σωλήνα, οι ίνες ολικής αλέσεως τροφοδοτούν τα υγιή βακτήρια του εντέρου και βελτιώνουν την υγεία του παχέος εντέρου». Photo: James Harris/Unsplash Μπορεί η Joanne Slavin να μην είναι οπαδός της ανεξέλεγκτης κατανάλωσης λευκού ψωμιού, επισημαίνει ότι το συγκεκριμένο τρόφιμο μαζί με άλλα που περιέχουν αμυλούχους υδατάνθρακες, αποτελούν το θεμέλιο στις περισσότερες δίαιτες παγκοσμίως. Τέτοια τρόφιμα είναι το άσπρο ρύζι, τα ζυμαρικά και οι πατάτες.
Οι αρνητικές επιπτώσεις του λευκού ψωμιού στη υγεία Το ψωμί είναι παράγοντας πολλών σοβαρών προβλημάτων υγείας, συγκεκριμένα για άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη ή για άτομα που έχουν δυσανεξία στην γλουτένη. «Ενώ μερικοί θεωρούν ότι η δυσανεξία στην γλουτένη είναι αμφιλεγόμενη και τα συμπτώματά της παραμένουν δύσκολο να εντοπιστούν, περίπου το 6% των ενηλίκων μπορεί να υποφέρει από μία από τις δύο αυτές διαταραχές που σχετίζονται με τη γλουτένη», λέει ο Alessio Fasano, διευθυντής του Κέντρου Celiac Research στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης. Αλλά για το υπόλοιπο 94% από εμάς, η κατανάλωση ψωμιού δεν είναι τόσο επιβλαβής για την υγεία μας.
Εν ολίγοις, δεν είναι απαραίτητο να διαγράψετε τελείως από την διατροφή σας το ψωμί. Φυσικά το να τρώει κανείς μεγάλες ποσότητες λευκού ψωμιού, δεν βοηθάει στην απώλεια βάρους. Αν τελικά πάρετε την απόφαση να βγάλετε τελείως το ψωμί από την διατροφή σας, καθώς και γενικότερα τα προϊόντα ολικής αλέσεως, μάλλον θα κάνετε περισσότερο κακό στην υγεία σας, παρά καλό.
