14 Μαίου, εορτάζει ο Άγιος Ισίδωρος. Ο Άις Σίερος όπως τον έλεγαν οι παλιοί, όπως εξάλλου και το χωριό της ορεινής Ρόδου, Άγιος Ισίδωρος, που οι παλιοί το αποκαλούσαν μάλιστα στο θηλυκό γένος: η Άι Σίερος, στην Άι Σίερο!
Στην Βιλλανόβα μας λοιπόν, κατεξοχήν γεωργικό χωριό που παρήγαγε όλα τα καλά του κόσμου τα χρόνια εκείνα, οι δύο κύριες καλλιέργειες όπου δεν τό ‘φτανε κανένα άλλο χωριό, ήταν η τομάτα και το κρομμύδι!
Η σημερινή ημέρα λοιπόν, για τους κρομμυδάδες Βιλλανοβιάτες-Παραδεισιώτες, ήταν πολύ σπουδαία: απέφευγαν πάση θυσία να κάμουν οποιαδήποτε εργασία μέσα στις κρομμυδγκιές τους! Ούτε να ποτίσουν, ούτε να σκαλίζουν, ούτε να ξεχορταρίσουν! Μήτε να πατήσουν μέσα στα κρομμυδοχώραφά τους, κάθε χρόνο τέτοια μέρα!
Κι ο λόγος ήταν διότι πίστευαν ακράδαντα, πως αν παραβίαζαν τον κανόνα, ο Άις Σίερος θυμωμένος, θα τους «εσιέρωννεν το κρομμύδιν τους»! Δηλαδή, θα το έκανε να αρρωστήσει, και το φύλλωμα του κρεμμυδιού που αυτήν την περίοδο ήταν στην μεγάλη του ανάπτυξη, , θα ξεραίνονταν αμέσως, θα έπεφτε κάτω, θα σάπιζε και όλη η παραγωγή τους θα καταστρεφόταν!
Έλεγαν λοιπόν οι Παραδεισκιώτες κρομμυδάδες αυτήν την ιστορία, που την πίστευαν και σας την μεταφέρω όπως την κατέγραψα από πολλούς:
«Μμιά βολάν, ήταν ένας Τούρκος λεσπέρης κι εξεχορτάριζεν την κρομμυδγκιάν ντου, τ’ Αί Σιέρου!
Περνά ένας δικός μας και βλέπει τον, και λέει τον λέ:
«Πρε σσύ, σήμμερα τ’ Αί Σιέρου και ήμπες να δουλέψεις μέσ’ στην κρομμυδγκιάν; ‘Έν εξέρεις που ‘α σε το σιερώσει ο Άις Σίερος το κρομμύδι σσου;»
Λέει τον λέ ο Τούρκος, που ‘έν επίστευγκεν: «Σιέριν-μιέριν, πέμπε-λεμές!» (ή «πίμπελμές», κατά άλλους) Και καλά μου: «‘Ε μπα ννά ‘ναιν τ’ Άι Σιέρου;! ‘Έ μμε νοιάζει!»
Ε! ‘Εν εμπρόλαβεν νά ‘βγκει ‘που το χωράφιν ‘που μέσα, κι ούλλτον το κρομμύδιν του ήταν καφές! Ολόξερο, ξαπλωμένο χάμαι!
Έσκασεν εφτός, με τί να κάμει πιό;! Εντρέπουνταν να τα παραδεχτεί, που τον εττιμάρεψεν ο Άγιος!
Την άλλτην χροννιάν λοιπό, άμμαν εκόντευγκεν κειά τ’ Αί Σιέρου, επειής εφοούνταν μήν τα ξανακαταφερτεί πάλαι τα ίδγκια, επήεν ο Τούρκος ε στον γκαφενέν κι ερώταν τους χριστιανούς, λέ: «Αυτό, Σιέριν- μιέριν, πότε είναι;;!!»
Μικρές ιστορίες από την Βιλλανοβιάτικη – Παραδεισιώτικη, λεσπέρικη παράδοση μας!
«Κι από χρόνου-χαρούμενοι τ’ Άι Σιέρου!»
Καλοί μου φίλοι!
Στην φωτογραφία: μάτσα Παραδεισκιώτικη!
Όλη η παραγωγή, εμπλέκουνταν μάτσες με αυτόν τον τρόπο κειά τον Άουστον-Σεφτέβρην που ‘βγκάλλταν το κρομμύδιν και αποθηκεύγκουνταν για τον χειμώνα!
Ευαγγελία Μ. Παναή
Παραδείσι Ρόδος
