Σε μια ακόμα κίνηση αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο προχωρά η Τουρκία, ανακοινώνοντας τη δέσμευση πέντε μεγάλων περιοχών του Αρχιπελάγους, για τη διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων από τις 16 Αυγούστου έως τις 17 Σεπτεμβρίου 2024. Αυτή η κίνηση αποτελεί μέρος της συνεχούς στρατηγικής της Άγκυρας για την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στη θαλάσσια αυτή περιοχή και εγείρει σημαντικά ζητήματα για τις αγαστές προθέσεις που θέλει να εμφανίζει τον τελευταίο καιρό τεχνηέντως η γειτονική μας χώρα έναντι ημών.
Η Τουρκία, χωρίς να διαθέτει την απαιτούμενη διεθνή δικαιοδοσία, προχώρησε στην έκδοση ΝΟΤΑΜ (Notice to Airmen, δηλαδή μια ειδοποίηση προς αεροπόρους που υποβάλλεται ώστε να προειδοποιήσει πιλότους για πιθανούς κινδύνους ασφάλειας πτήσεων) εντός του FIR Αθηνών, δεσμεύοντας όπως αναφέρουν σήμερα «Τα Νέα», πέντε περιοχές που εκτείνονται από το βόρειο έως το νότιο Αιγαίο. Αυτή η κίνηση δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς η Τουρκία χρησιμοποιεί συστηματικά την έννοια της «Γαλάζιας Πατρίδας» για να επεκτείνει την επιρροή της στη θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Οι συγκεκριμένες συντεταγμένες που δεσμεύθηκαν με την παράνομη τουρκική ΝΟΤΑΜ, συμπίπτουν με τα όρια της «Γαλάζιας Πατρίδας», του φιλόδοξου τουρκικού σχεδίου που αποσκοπεί στην κυριαρχία της γείτονος σε εκτεταμένες θαλάσσιες ζώνες, κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου.
Οι περιοχές αυτές δεσμεύθηκαν με την αιτιολογία της διεξαγωγής ασκήσεων έρευνας και διάσωσης, καθώς και της προστασίας του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τη σχετική τουρκική ανακοίνωση. Ωστόσο, οι ελληνικές αρχές αμφισβητούν τα κίνητρα της Άγκυρας, τονίζοντας ότι αυτές οι ενέργειες εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο της αναθεωρητικής πολιτικής της Τουρκίας, που επιχειρεί να εδραιώσει τη στρατιωτική της παρουσία και να αμφισβητήσει την ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που η Τουρκία προβαίνει σε τέτοιες ενέργειες, με παρόμοιες δεσμεύσεις να έχουν πραγματοποιηθεί και το 2023, αν και αυτή τη φορά η κίνηση φαίνεται να έχει πιο συστηματικό και μακροπρόθεσμο χαρακτήρα.
Η κίνηση της Τουρκίας να δεσμεύσει αυτές τις περιοχές θεωρείται ως ένα ακόμη βήμα στην προσπάθειά της να επιβάλει τις διεκδικήσεις της στο Αιγαίο, παραβιάζοντας τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας. Η τακτική αυτή είναι γνωστή και καλά μελετημένη, καθώς χρησιμοποιεί προσχήματα όπως την έρευνα και τη διάσωση ή την περιβαλλοντική προστασία, για να αποκτήσει ερείσματα σε αμφισβητούμενες περιοχές. Όπως έχει καταστήσει σαφές και το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, οι τουρκικές διεκδικήσεις εξυπηρετούν πολιτικές σκοπιμότητες που δεν έχουν καμία σχέση με τις πραγματικές ανάγκες για ανθρωπιστικές επιχειρήσεις ή προστασία του περιβάλλοντος.
Η αντίδραση της Αθήνας στην τουρκική πρόκληση
Η Αθήνα αντιδρά άμεσα στην τουρκική πρόκληση, εκδίδοντας αντιΝΟΤΑΜ, στην οποία καθίσταται σαφές ότι μόνο η Ελλάδα έχει τη δικαιοδοσία να εκδίδει ΝΟΤΑΜ για τις περιοχές εντός του FIR Αθηνών. Η ελληνική πλευρά επεσήμανε τους κινδύνους που προκύπτουν από την παράνομη αυτή ενέργεια της Τουρκίας, καθώς αγνοεί τον συντονισμό με την ελληνική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια των πτήσεων και προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στην πολιτική αεροπορία. Η δέσμευση περιοχών για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα σε κρίσιμα επίπεδα πτήσης δημιουργεί δυσχέρειες στις εναέριες συγκοινωνίες και αυξάνει την ένταση στην περιοχή.
Μάλιστα σε δηλώσεις του από την Τήνο, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, υπογράμμισε τη σημασία του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας, τονίζοντας ότι η Ελλάδα συνεχίζει να ενισχύει τις Ένοπλες Δυνάμεις της, προκειμένου να διασφαλίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Ο κ. Δένδιας αναφέρθηκε και στην επικείμενη άφιξη της δεύτερης φρεγάτας, Belh@rra, σημειώνοντας ότι η Ελλάδα βαδίζει προς την ισχυρότερη αμυντική της θέση στη σύγχρονη ιστορία, ικανή να αντιμετωπίσει κάθε πρόκληση.
