“Ο κόσμος των σκιών και η συνάρτηση της αλήθειας” – Άρθρο του Στέφανου Δράκου

Κάποια μέρα πριν από μερικά χρόνια βρισκόμουν έξω από τα κτίρια του Πανεπιστημίου του City στο Λονδίνο και στάθηκα απέναντι σε μια τεράστια αφίσα που ήταν κολλημένη στο γυάλινο κλιμακοστάσιο του και είχε ως θέμα τη φωτογραφία του Αϊνστάιν και μια από τις πολλές σοφές δηλώσεις που είχε εκφράσει στο παρελθόν: «Η πολιτική είναι πιο δύσκολη και από τη φυσική».

Από την στιγμή που διάβασα τη φράση αυτή προσπαθούσα να καταλάβω πως μπορεί ένας άνθρωπος, ο οποίος ουσιαστικά άλλαξε τον κόσμο και για την ακρίβεια δημιουργείσαι ένα νέο κόσμο με την επιστήμη του, να βάζει πάνω από αυτή, την πολιτική. Σκέφτηκα τότε ότι και οι δύο, και ο επιστήμονας και ο πολιτικός, προσπαθούν να ελέγξουν και να δημιουργήσουν κάτι.

Στη μια περίπτωση ο επιστήμονας προσπαθώντας να τιθασεύσει το σύμπαν επιστρατεύει όλη την ανθρώπινη διάνοια. Στην άλλη περίπτωση ο πολιτικός προσπαθώντας να ελέγξει τις κοινωνικές μάζες κινητοποιεί κάθε μέσο κατασκευάζοντας πολλές φορές και γεγονότα των οποίων τα πραγματικά αίτια – δεδομένα δεν γίνονται ποτέ γνωστά. Στο σημείο αυτό βέβαια, κρίνονται ιστορικά οι προθέσεις της κατασκευής τέτοιων γεγονότων και η επιρροή που πιθανόν να έχουν στην ιστορία ενός τόπου.

Ανατρέχοντας στα συγγράμματα των προγόνων μας και διαβάζοντας την Πολιτεία του Πλάτωνα και πιο συγκεκριμένα στην αλληγορία του σπηλαίου, περιγράφεται μέσα από τον κόσμο των ιδεών η προσπάθεια ελέγχου της ανθρώπινης κρίσης. Σύμφωνα με το μύθο, μέσα σε ένα σπήλαιο βρίσκονται άνθρωποι φυλακισμένοι οι οποίοι δεν μπορούν να δουν ούτε πίσω, ούτε πλάι, παρά μόνο μπροστά.

Πίσω τους ανάβει μία φωτιά δημιουργώντας το μέσο προβολής των γεγονότων και των καταστάσεων που συμβαίνουν πίσω από αυτούς  σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, και αποτυπώνονται στον τοίχο μπροστά τους με την μορφή σκιών. Μη γνωρίζοντας τίποτα άλλο οι άνθρωποι αυτοί ζουν μέσα σε ένα κόσμο ψευδαισθήσεων που  κατασκευάζεται από αυτούς που θέλουν να διαμορφώσουν ή και να ελέγξουν τις καταστάσεις. Σύμφωνα με το μύθο αυτοί που δραπετεύουν τελικά από τον κόσμο αυτό βγαίνουν στην επιφάνεια, συναντώντας την πραγματικότητα.

Στη σύγχρονη εποχή και ιδιαίτερα με την εξέλιξη της τεχνολογίας ζούμε σε μια κοινωνία επιταχυνόμενη, όπου συνολική κοινωνική σκέψη (εάν αυτός ο όρος είναι δόκιμος), βρίσκεται καθημερινά αντιμέτωπος με τις σκιές της πραγματικότητας και μάλιστα με τρόπο διδακτικό. Για να το καταλάβουμε αυτό μπορούμε να δανειστούμε κάποιες βασικές αρχές της τεχνητής νοημοσύνης. Αν θεωρήσουμε ένα απλό νευρωνικό δίκτυο που αναπαριστά τις λειτουργίες εκμάθησης του ανθρώπινου εγκεφάλου και με αυτό προσεγγίσουμε τη συνολική κοινωνική σκέψη, θα προσπαθήσουμε να του μάθουμε να κάνει την απλή πράξη της πρόσθεσης μεταξύ δύο αριθμών. Στο νευρωνικό δίκτυο θα έχουμε δύο δεδομένα π.χ 1 και 1 και για το ζεύγος αυτών των δύο αριθμών θα έχουμε ένα αποτέλεσμα που προφανώς στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι το 2. Για την εκπαίδευση του δικτύου, αυτό θα το επαναλάβουμε πολλές φορές και τελικά όταν αυτό φτάσει στο σημείο να είναι εκπαιδευμένο όταν του δίνουμε μόνο τα δεδομένα, δηλαδή το ζεύγος των αριθμών που θέλουμε να προσθέσουμε αυτό θα μας δίνει αποτέλεσμα.

Τη διαδικασία αυτή την βαφτίσαμε πρόσθεση δημιουργώντας μια συνάρτηση δεδομένων και αποτελέσματος. Εάν τώρα κατά τη διάρκεια εκπαίδευσής του, υπάρχουν ζεύγη δεδομένων  και αποτελέσματος που δεν είναι σωστά π.χ 1500 και 1500 ίσον με 5000 και αυτό το επαναλάβουμε πολλές φορές, όταν το δίκτυο εκπαιδευτεί τα αποτελέσματα που θα δίνει, είτε θα είναι κατά προσέγγιση ή τελείως λαθεμένα, δημιουργώντας έτσι τον κόσμο των σκιών.

Κάποιες φορές διαβάζουμε ειδήσεις και βλέπουμε παρεμβάσεις στο δημόσιο διάλογο από ανθρώπους που λειτουργούν ως συναρτήσεις μεταξύ των πραγματικών δεδομένων και αυτόν που κρύβονται από πίσω, σε μια προσπάθεια εκπαίδευσης και ελέγχου της συνολικής κοινωνική σκέψης. Εμφανίζονται πρόσωπα από το πουθενά δημιουργώντας γεγονότα, πολλές φορές κατ’ επανάληψη, με σκοπό όχι μόνο να επηρεάσουν, αλλά και να εκπαιδεύσουν τη συνολική κοινωνική σκέψη, ώστε να κοιτάει στον τοίχο των σκιών, όπως έκαναν οι φυλακισμένοι στο σπήλαιο του Πλάτωνα.

Ο Αϊνστάιν «έφαγε» όλη του τη ζωή για να ανακαλύψει τη σχέση που περιγράφει τον κόσμο, αναγνωρίζοντας ότι στη ζωή είναι πιο δύσκολο να φύγεις από τον κόσμο των σκιών και να δημιουργήσεις τη συνάρτηση της αλήθειας.

Pin It on Pinterest