Χιλιάδες αεροσκάφη της Airbus έχουν καθηλωθεί μετά την ανακάλυψη ότι η έντονη ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να επηρεάσει τους υπολογιστές ελέγχου πτήσης, προκαλώντας καθυστερήσεις σε όλο τον κόσμο.
Περίπου 6.000 αεροσκάφη τύπου A320 φαίνεται να επηρεάζονται, περίπου το ήμισυ του παγκόσμιου στόλου της ευρωπαϊκής εταιρείας, αλλά εκτιμάται ότι τα περισσότερα θα μπορέσουν να πετάξουν ξανά μετά από μια γρήγορη ενημέρωση λογισμικού.
Ο βρετανικός οργανισμός πολιτικής αεροπορίας δήλωσε ότι θα υπάρξει «μερική αναστάτωση και ακυρώσεις πτήσεων», αν και η επίδραση στα αεροδρόμια φαίνεται περιορισμένη.
Η Airbus ανέφερε ότι ανακάλυψε το πρόβλημα μετά από έρευνα για ένα περιστατικό τον Οκτώβριο, όταν ένα αεροσκάφος που πετούσε μεταξύ ΗΠΑ και Μεξικού ξαφνικά έχασε ύψος. Η πτήση της JetBlue Airways έκανε αναγκαστική προσγείωση στη Φλόριντα, με τουλάχιστον 15 τραυματίες.
Το πρόβλημα επηρεάζει, εκτός από το best-seller A320, και τα μοντέλα A318, A319 και A321. Σε περίπου 5.100 αεροσκάφη μπορεί να αντιμετωπιστεί με μια σχετικά απλή ενημέρωση λογισμικού, διάρκειας περίπου τριών ωρών. Ωστόσο, τα υπόλοιπα 900 παλαιότερα αεροσκάφη θα χρειαστούν φυσική αντικατάσταση των υπολογιστών πτήσης και δεν θα επιτρέπεται να μεταφέρουν επιβάτες μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία, η διάρκεια της οποίας εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα των υπολογιστών.
Η Airbus αναγνώρισε ότι αυτό θα προκαλέσει «λειτουργική αναστάτωση για επιβάτες και πελάτες» και ζήτησε συγγνώμη. Η αναλύτρια αεροπορίας Σάλι Γκέθιν δήλωσε στο BBC ότι η κατάσταση είναι «πολύ ασυνήθιστη» και ότι η επίδραση στους επιβάτες εξαρτάται από τις «διαφορετικές προσεγγίσεις» των αεροπορικών εταιρειών για την αναβάθμιση του λογισμικού.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η αναστάτωση στα αεροδρόμια παραμένει περιορισμένη. Το αεροδρόμιο Γκάτγουικ του Λονδίνου ανέφερε «μερική αναστάτωση», ενώ το Χίθροου δεν κατέγραψε ακυρώσεις. Το Μάντσεστερ δεν αναμένει σημαντικά προβλήματα.
Η επίδραση διαφέρει μεταξύ των αεροπορικών εταιρειών: η British Airways φαίνεται να μην επηρεάζεται σημαντικά, ενώ η Wizz Air και η Air India δήλωσαν ότι ήδη πραγματοποιούν τις ενημερώσεις. Σύμφωνα με δημόσια δεδομένα, η Air France επηρεάστηκε περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία, με 50 πτήσεις προς και από το Παρίσι να ακυρώνονται το Σάββατο το πρωί, όπως δήλωσε ο δημοσιογράφος ταξιδιών Σάιμον Κάλντερ στο BBC. Η Easyjet ανέφερε ότι «αναμένει κάποια αναστάτωση», αλλά πρόσθεσε ότι έχει ήδη ολοκληρώσει την ενημέρωση λογισμικού σε πολλά αεροσκάφη και σχεδιάζει πλήρη εξυπηρέτηση το Σάββατο.
Στις ΗΠΑ, το πρόβλημα εμφανίστηκε το ίδιο Σαββατοκύριακο με την Ημέρα των Ευχαριστιών, μια από τις πιο πολυσύχναστες περιόδους ταξιδιών. Η American Airlines ανέφερε ότι 340 αεροσκάφη της επηρεάστηκαν και αναμένει «μερικές καθυστερήσεις λειτουργίας», ενώ η πλειονότητα των ενημερώσεων αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι την Παρασκευή ή το Σάββατο. Η Delta Airlines πιστεύει ότι η επίδραση στις λειτουργίες της θα είναι «περιορισμένη».
Στην Αυστραλία, η low-cost αεροπορική εταιρεία Jetstar ακύρωσε 90 πτήσεις μετά την επιβεβαίωση ότι περίπου το ένα τρίτο του στόλου επηρεάστηκε, με την αναστάτωση να αναμένεται να συνεχιστεί όλο το Σαββατοκύριακο, παρά το γεγονός ότι η πλειονότητα των αεροσκαφών έχει ήδη υποβληθεί στην ενημέρωση.
Ο Τιμ Τζόνσον, διευθυντής πολιτικής της Βρετανικής Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, δήλωσε ότι η ειδοποίηση από την Airbus «δυστυχώς μπορεί να σημαίνει κάποιες καθυστερήσεις ή ακυρώσεις τις επόμενες ημέρες». Πρόσθεσε ότι η αεροπορία παραμένει «ένας από τους ασφαλέστερους τρόπους μεταφοράς» λόγω των αυστηρών προγραμμάτων συντήρησης των αεροπορικών εταιρειών, χαρακτηρίζοντας τη μαζική καθήλωση των πτήσεων ως «πολύ σπάνιο γεγονός».
Προληπτική δράση
Το πρόβλημα που εντοπίστηκε στα αεροσκάφη A320 αφορά λογισμικό που υπολογίζει το ύψος του αεροσκάφους. Η Airbus ανακάλυψε ότι σε μεγάλα ύψη τα δεδομένα μπορούν να διαβρωθούν από την έντονη ακτινοβολία που εκπέμπει περιοδικά ο Ήλιος, οδηγώντας στο περιστατικό του Οκτωβρίου, όταν ένα αεροσκάφος ξαφνικά έχασε ύψος. Η εταιρεία δήλωσε ότι αυτό ήταν το μοναδικό περιστατικό του είδους του.
Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασφάλειας Αεροπορίας (EASA) εξέδωσε επείγουσα οδηγία αεροπορικής αξιοπλοΐας, απαιτώντας την αντιμετώπιση του προβλήματος πριν κάθε πτήση με επιβάτες. Τα αεροσκάφη θα επιτρέπεται να πραγματοποιούν «πτήσεις μεταφοράς» χωρίς επιβάτες για να φτάσουν σε χώρο συντήρησης.
Η οικογένεια A320 ανήκει στα αεροσκάφη τύπου «fly by wire», όπου δεν υπάρχει άμεση μηχανική σύνδεση μεταξύ των χειριστηρίων στο πιλοτήριο και των μηχανισμών πτήσης. Οι ενέργειες του πιλότου επεξεργάζονται από υπολογιστή, καθιστώντας τον έλεγχο πτήσης εξαρτώμενο από το λογισμικό.
