Μπορεί το πρωτόγαλα βοοειδών να συμβάλλει στη θεραπεία τής οστεοπόρωσης; Οι κακές διατροφικές συνήθειες και ο καθιστικός τρόπος ζωής κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας συμβάλλουν στην ανάπτυξη τής οστεοπόρωσης στην ενήλικη ζωή; Τι είναι η οστεοπόρωση;
Σε αυτά κι άλλα ερωτήματα απαντά σε συνέντευξη που παραχωρεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Πορτογαλίδα Τάνια Αμορίμ, ερευνήτρια, στο Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας FAME Lab (www.famelab.gr) στο ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Δεν παραλείπει να αναφερθεί και σε ένα διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα 4ετούς διάρκειας, χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει ως στόχο τη μελέτη της επίδρασης του πρωτογάλακτος στη βελτίωση της υγείας των οστών.
Ακολουθεί η συνέντευξη της Τάνια Αμορίμ
Τι είναι το πρωτόγαλα και πώς μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της οστεοπόρωσης;
Το πρωτόγαλα είναι το υγρό που παράγουν τα θηλαστικά κατά τις πρώτες ώρες μετά τον τοκετό και πριν από την έκκριση του γάλακτος. Είναι κυρίως γνωστό γιατί είναι πλούσιο σε συστατικά που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Όμως, ένα άλλο βασικό συστατικό του πρωτογάλακτος είναι η υψηλή του περιεκτικότητα σε συστατικά οστικής αναδόμησης, όπως είναι η λακτοφερίνη, μία πρωτεΐνη σημαντική όχι μόνο για το ανοσοποιητικό σύστημα αλλά και για το σχηματισμό των οστών. Ολοένα και περισσότερες κλινικές μελέτες αποδεικνύουν την ευεργετική δράση του πρωτογάλακτος στη υγεία του ανθρώπου. Ωστόσο, δεν έχει έως σήμερα μελετηθεί η πιθανή συμβολή του στην προστασία από την οστεοπόρωση. Η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας FAME Lab (www.famelab.gr) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας πρόσφατα διεκδίκησε με επιτυχία ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για την υλοποίηση ερευνητικού έργου με σκοπό τη διερεύνηση των επιπτώσεων τής χορήγησης πρωτογάλακτος στην αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.
Μπορείτε να αναφερθείτε στην οστεοπόρωση;
Οστεοπόρωση σημαίνει «πορώδες» οστό. Αποτελεί μια χρόνια πάθηση του μεταβολισμού των οστών, όπου παρατηρείται σημαντική απώλεια μεταλλικών στοιχείων από τον σκελετό. Ως αποτέλεσμα, τα οστά γίνονται πιο λεπτά και εύθραυστα και υπάρχει αυξημένος κίνδυνος κατάγματος λόγω πτώσης. Επιπλέον, η οστεοπόρωση μπορεί να προκαλέσει μόνιμο αίσθημα πόνου και περιορισμό της κινητικότητας.
Μπορεί να προληφθεί;
Η υγιής ανάπτυξη των οστών εξαρτάται τόσο από τη σωστή διατροφή – ιδιαίτερα από την απορρόφηση μεταλλικών στοιχείων όπως ασβέστιο, φώσφορο, μαγνήσιο και ορισμένων βιταμινών – όσο και από τα υψηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας. Πράγματι, μελέτες έχουν δείξει ότι η συστηματική σωματική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και της εφηβείας μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καταγμάτων κατά 50-80% και να παρέχει υψηλά επίπεδα οστικής μάζας μέσω της αυξημένης ικανότητας απορρόφησης των μεταλλικών στοιχείων από τα οστά. Η μέχρι τώρα αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης περιλαμβάνει φαρμακολογικούς παράγοντες και συμπληρώματα όπως ασβέστιο και βιταμίνη D.
Και ο ανθρώπινος σκελετός;
Τα οστά επιτελούν διάφορες λειτουργίες όπως η προστασία των οργάνων (πνεύμονες, εγκέφαλος), καθώς και η στήριξη και η κίνηση του σώματος. Παράλληλα αποτελούν αποθήκη μεταλλικών στοιχείων, κυρίως του ασβεστίου και του φωσφόρου. Η οστική πυκνότητα, δηλαδή η περιεκτικότητα των οστών σε μεταλλικά στοιχεία, φυσιολογικά αυξάνεται καθ’ όλη τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας αλλά κυρίως κατά τη διάρκεια της εφηβείας μέχρι την επίτευξη της μέγιστης οστικής πυκνότητας που συμβαίνει περίπου στην ηλικία των 20 ετών. Από το σημείο αυτό και έπειτα, ακολουθείται μια φθίνουσα πορεία σύμφωνα με την οποία ο ανθρώπινος σκελετός αρχίζει να χάνει την ικανότητα ρύθμισης και αναπλήρωσης της οστικής πυκνότητας σε μεταλλικά στοιχεία με συνέπεια να γίνεται πιο εύθραυστος. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η μείωση της οστικής πυκνότητας που επέρχεται φυσιολογικά με την πάροδο των χρόνων μπορεί να περιοριστεί με την επίτευξη όσο το δυνατό μεγαλύτερης συγκέντρωσης μεταλλικών στοιχείων στη διάρκεια των σταδίων «ανάπτυξης» της οστικής μάζας (δηλαδή κατά την παιδική και εφηβική ηλικία), εξασφαλίζοντας έτσι καλύτερη οστική υγεία στην ενήλικη ζωή του ατόμου και την αποφυγή οστεοπόρωσης.
Το «Colosteo» είναι ένα διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα 4ετούς διάρκειας, χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει ως στόχο τη μελέτη της επίδρασης του πρωτογάλακτος στη βελτίωση της υγείας των οστών. Τι ακριβώς περιλαμβάνει η συνεργασία;
Στο πλαίσιο της συνεργασίας δυο πανεπιστημίων (του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του Πανεπιστημίου του Πόρτο) και δύο εταίρων (της CESIF από την Ισπανία και της Biomechanical Solutions από την Ελλάδα), θα διεξαχθούν μελέτες ώστε να διερευνηθούν τα πιθανά οφέλη της κατανάλωσης πρωτογάλακτος βοοειδών από τον άνθρωπο. Συγκεκριμένα, θα συλλεχθούν οι απαραίτητες πληροφορίες μέσω κλινικών δοκιμών ώστε να δοθούν απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με την ασφαλή κατανάλωση πρωτογάλακτος βοοειδών από τους ανθρώπους και τον τρόπο με τον οποίο το πρωτόγαλα δύναται να επηρεάσει τον σχηματισμό και την αναδόμηση των οστών συμβάλλοντας στην θεραπεία της οστεοπόρωσης. Οι συνεργάτες του COLOSTEO ευελπιστούν ότι το πρόγραμμα θα συμβάλλει στην εύρεση νέων μονοπατιών για τη θεραπεία της οστεοπόρωσης και στη δημιουργία επίσης ενός δίαυλου επικοινωνίας τόσο μεταξύ διαφορετικών επιστημονικών κλάδων όσο και ανάμεσα σε ακαδημαϊκούς φορείς και καινοτόμων επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
