Ο Υδροβιολογικός Σταθµός Ρόδου (Υ.Σ.Ρ.) λειτουργεί από το 1963 σαν Ενυδρείο-Μουσείο και ερευνητική μονάδα του Ελληνικού Κέντρου θαλασσιών Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. Δραστηριοποιείται στην ευρύτερη περιοχή του Ν.Α. Αιγαίου και αποτελεί σηµείο αναφοράς για την προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος γενικότερα και των απειλούμενων υδρόβιων ειδών ειδικότερα.
Μια από τις δράσεις του Υ.Σ.Ρ. είναι η άµεση και ταυτόχρονα μοναδική σε τοπικό επίπεδο ανταπόκριση σε περίπτωση εκβρασμού νεκρών, τραυματισμένων ή σε δυσχέρεια θαλάσσιων απειλούµενων ζώων (όπως θαλάσσιων χελωνών, κητωδών, Μεσογειακών φωκιών) (βλέπε CITES, IUCN, ΕΕ) που προστατεύονται από την Εθνική και Διεθνή νομοθεσία. Λειτουργεί λοιπόν, ως “σταθµός πρώτων βοηθειών” για την ευρύτερη περιοχή της ∆ωδεκανήσου, µε την προσφορά φροντίδας στα χρήζοντα βοηθείας ζώα, από το επιστημονικό προσωπικό του (Μ. Corsini-Φωκά, βιολόγος, Γ. Κονδυλάτος και Η. Σαντορινιός, ιχθυολόγοι). Η όλη διαδικασία εντοπισμού, συλλογής και καταγραφής επιστημονικών δεδομένων και φωτογραφιών εκ μέρους των τελευταίων, πραγματοποιείται ανεξαρτήτως ημέρας και ώρας.
Σημαντικό ρόλο στην πολυετή αυτή δράση του Υ.Σ.Ρ. παίζει η άριστη συνεργασία µε το Κεντρικό Λιµεναρχείο Ρόδου και τις Λιμενικές Αρχές των γειτονικών νησιών της Δωδεκανήσου, και στην περίπτωση των θαλάσσιων χελωνών και με το Σύλλογο για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας «Αρχέλων». Τα τελευταία χρόνια ο Σταθμός έχει την κτηνιατρική υποστήριξη του Π. Μαργιέ, κτηνιάτρου Α.Π.Θ., εξειδικευμένου στη διάσωση και περίθαλψη Θαλάσσιων Χελωνών. Αξίζει να σημειωθεί η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση των πολιτών, οι οποίοι σπεύδουν να αναφέρουν οποιοδήποτε σχετικό συμβάν στις Λιμενικές αρχές ή τον Υ.Σ.Ρ.
Στις 5 Οκτωβρίου 2013, μια ζωντανή θηλυκή θαλάσσια χελώνα Caretta caretta, εκβράσθηκε στα Κρητικά Ρόδου. Ήταν αδύναμη και παρουσίασε σοβαρό τραύμα στο κεφάλι, το οποίο ξεκινούσε από το αριστερό μάτι, και έφτανε διαγώνια μέχρι το λαιμό. Μικρή αιμορραγία υπήρχε μόνο σε ένα πιο βαθύ σημείο. Μεταφέρθηκε άμεσα σε ειδικό χώρο των εγκαταστάσεων του ΥΣΡ, όπου της παρήχθησαν τις πρώτες βοήθειες υπό την επίβλεψη του κτηνίατρου Π. Μαργιέ και την τηλεφωνική και γραπτή καθοδήγηση του Παύλου Τσάρου, ειδικού υπεύθυνου του «Αρχέλων».
Η χελώνα που ονομάστηκε Λάουρα, ζύγιζε 50 κιλά, το καμπύλο μήκος του κελύφους της ήταν 73 εκ. και έφερε αναγνωριστικό σήμα. Μέσω της διασύνδεσης με διεθνείς οργανώσεις για τη προστασία θαλάσσιων χελωνών ο Υ.Σ.Ρ. ενημερώθηκε από τον Τούρκο Καθηγητή Y. Kaska ότι το μαρκάρισμα είχε πραγματοποιηθεί το 2012 σε παραλία ωοτοκίας στην περιοχή του Dalyan της Τουρκίας. Επειδή το Κέντρο Περίθαλψης της Γλυφάδας αδυνατούσε να την φιλοξενήσει λόγω του μεγάλου αριθμού των τραυματισμένων χελωνών που ήδη νοσήλευαν εκεί, αποφασίστηκε η περίθαλψή της να γίνει στις εγκαταστάσεις του Υ.Σ.Ρ.
Από την πρώτη ημέρα η Λάουρα υποβλήθηκε σε φαρμακευτική αγωγή (αντιβιοτικά, αναλγητικά-αντιφλεγμονώδη, βιταμίνες, ορός) το τραύμα της το περιποιήθηκε το προσωπικό, προσεκτικά και σε καθημερινή βάση με ειδικά φάρμακα εξωτερικής χρήσης. Τις πρώτες μέρες έγιναν και ακτινογραφίες, μέσω των οποίων διαπιστώθηκε ότι δεν υπήρχαν εσωτερικά προβλήματα ούτε ξένα αντικείμενα (π.χ. αγκίστρι).
Αρχικά, αδυνατούσε να καταδυθεί οπότε και κολυμπούσε μόνο στην επιφάνεια της δεξαμενής. Η εκούσια λήψη τροφής ήταν επίσης αδύνατη προφανώς λόγω του σόκ που είχε υποστεί αλλά και του πόνου από το τραύμα.
Η επίσκεψη του κου Π. Τζάρου στις αρχές του Νοεμβρίου 2013 ήταν καθοριστική τόσο για την εξακρίβωση της κατάστασής της όσο και για την περαιτέρω πορεία της. Το τραύμα είχε μεν αρχίσει να επουλώνεται όμως το ζώο έπρεπε να ξαναποκτήσει γρήγορα τις δυνάμεις του. Ξεκίνησε λοιπόν το «εξαναγκασμένο» τάϊσμά της, με την εισαγωγή πολτού τροφής από το στόμα με σωλήνα. Η διαδικασία υπήρξε αρκετά δύσκολη. Ωστόσο, μετά από λίγες ημέρες η Λάουρα άρχισε να ζωηρεύει, να αποκτά δυνάμεις και να κολυμπά όλο και βαθύτερα στο νερό. Από τα μέσα του Δεκεμβρίου 2013 δέχτηκε κανονική τροφή, δείχνοντας μάλιστα αμέσως φανερή προτίμηση στα καλαμάρια!!! Σε περίπου καθημερινή βάση, από τότε, η Λάουρα τρώει μέσα σε λίγα λεπτά, 1,5-2 κιλά καλαμαριών, ενίοτε συνοδευόμενα από γόπες, μαρίδες και μύδια. Τον Ιανουάριο του 2014 ζύγιζε 53 κιλά φτάνοντας τον Απρίλιο τα 54,4 κιλά. Το τραύμα έχει πλέον επουλωθεί, δημιουργώντας νέο ιστό.
Η Λάουρα μετά την 9μηνηκαθημερινή περίθαλψή της είναι τώρα σε θέση να βρει ξανά το φυσικό της περιβάλλον. Την Πέμπτη 17 Ιουλίου 2014 και ώρα 10:00, θα αφεθεί ελεύθερη στην παραλία της Ιαλυσού πλησίον της παιδικής χαράς στην πλατεία Ράπτη (με κατεύθυνση το αεροδρόμιο, στρίβουμε δεξιά στην οδό Ιαλυσού, συνεχίζουμε στην προέκτασή της, την οδό Ιερού Λόχου. Στο τέλος της και αμέσως μόλις στρίψουμε δεξιά βρίσκεται η παιδική χαρά).
Παρακαλούνται οι συμπολίτες καθώς και οι επισκέπτες του νησιού που επιθυμούν να παρακολουθήσουν το σπάνιο γεγονός, να πλησιάζουν την τοποθεσία πολύ προσεκτικά, χωρίς φωνές και θόρυβο και να αφήσουν απόσταση από το ζώο: η χελώνα δεν πρέπει να ενοχληθεί ούτε να φοβηθεί ούτε να στρεσαριστεί!
Ο Προϊστάμενος του Υ.Σ.Ρ.
Δρ. Ανδρέας Σιούλας
