Γράφει ο Σεραφείμ Χριστοδούλου, πτυχιούχος Μετεωρολόγος- Κλιματολόγος και εκλεγμένο μέλος της Βασιλικής Μετεωρολογικής Εταιρίας στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Εξαιρετικά σπάνια κακοκαιρία χτύπησε το νησί της Ρόδου με κύρια χαρακτηριστικά την χαμηλή θερμοκρασία, την χιονόπτωση που συνοδευόταν με ασθενή κεραυνική δραστηριότητα και τους ισχυρούς ανέμους.
Ας δούμε αναλυτικότερα τα αίτια.
Αντικυκλώνας (πεδίο υψηλού βαρομετρικού) αναπτύσσεται πάνω από την περιοχή της Μεγάλης Βρετανίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ώθηση ψυχρών αερίων μαζών αρκτικής προέλευσης προς την Τουρκία. Μία νοτιοανατολική μετατόπιση του αντικυκλώνα στρέφει τις αρκτικής προέλευσης αέριες μάζες προς την Ελλάδα από τα βορειοανατολικά.
Η ατμοφαιρική στασιμότητα (block) επέτρεψε στις ψυχρές και ξηρές αέριες να κινηθούν μέχρι την Κρήτη το πρωί της 24ης Ιανουαρίου 2022 (long wave trough).
Μία σύγκρουση μεταξύ των σχετικά θερμών αερίων μαζών και των κατερχόμενων, από τα βόρεια, ψυχρών αερίων μαζών δημιουργούν ένα βαρομετρικό χαμηλό (cutoff) με το όνομα Ελπίς. Από το πρωί της ημέρας εκείνης το νησί της Ρόδου αποκρίθηκε σε αυτήν την διαταραχή και οι άνεμοι από βορειοδυτικοί ξηροί γύρισαν σε υγρούς νοτιοανατολικούς.
Η ροή του αέρα είναι πλέον από την θάλασσα Ρόδου. Η θερμή επιφάνεια της θάλασσας (στους 18 βαθμούς Κελσίου αυτήν την περίοδο) ήθρε σε επαφή με τον κρύο αέρα δημιουργόντας δυναμικό (lake effect). Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την παρουσία βροχοφόρων νεφών από το μεσημέρι στο νησί δίνοντας βροχή στα πεδινά και χίονι στα ορεινά.
Στις οκτώ το βράδυ το βαρομετρικό χαμηλό βρίσκεται πλέον κοντά στην Ρόδο με το δυναμικό να ανεβαίνει. Περνώντας το χαμηλό πάνω από την Ρόδο οι άνεμοι γύρισαν σε ψυχρούς και υγρούς βορειοανατολικούς με αποτέλεσμα τα επίπεδα χιονόπτωσης να φτάσουν σε μηδενικά κατά τόπους υψόμετρα.
Δεν είδαν όμως όλοι χιόνι στην Ρόδο. Και αυτοί που το είδαν θα διαπίστωσαν ότι η ποσότητα από περιοχή σε περιοχή διέφερε. Αυτό έχει να κάνει με την θέση που βρέθηκε το συνεσφιγμένο μέτωπο (σύγκλιση θερμών και ψυχρών αερίων μαζών) πάνω από το νησί της Ρόδου όπου εκτείνονταν σε μια καμπύλη γραμμή στις περιοχές από Αρχαγγέλο-Έμπωνα- Ψίνθος-Φαληράκι.
Οι περιοχές πάνω σε αυτήν την ζώνη σύγκλισης είδαν και το περισσότερο χιόνι με τις όμορες περιοχές να ακολουθούν. Όσο νοητά απομακρυνόμασταν από την ζώνη σύσφιξης τόσο τα υψόμετρα χιονόπτωσης ανέβαιναν. Εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 40 εκατοστά στην κορυφή του Ατταβύρου, στις περιοχές στην και κοντά στην γραμμή σύγκλησης (εξαιρούνται οι ορεινές/ημιορεινές περιοχές όπου σαφώς εκεί τα εκατοστά ήταν πιο πολλά) στα 20 εκατοστά.
Το φαινόμενο χαρακτηρίζεται εξαιρετικά σπάνιο διότι στις 14/01/1968, στις 08/03/1987 και στις 25/01/2022 είναι οι μοναδικές περιπτώσεις όπου εμφανίζεται χιόνι σε πεδινές περιοχές από την αρχή καταγραφής μετεωρολογικών δεδομένων στην Ρόδο το 1957.
