Αίτηση που κατατέθηκε σήμερα στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου για το κλείσιμο του αρχαίου σταδίου στην Ακρόπολη της Ρόδου (Μόντε Σμιθ)
“Εμείς, οι ενεργοί και ευαισθητοποιημένοι πολίτες της Ρόδου, παρακολουθούμε με έντονη ανησυχία τις εργασίες που εκτελούνται, το τελευταίο χρονικό διάστημα, στην αρχαία Ακρόπολη της Ρόδου.
Διαπιστώνουμε ότι η περιμετρική οριοθέτηση, η περίφραξη και το σταδιακό κλείσιμο του χώρου δεν έχουν μόνο σκοπό να αποτρέψουν την είσοδο αυτοκινήτων και μηχανών στο χώρο του αρχαίου Σταδίου και του Ωδείου, το οποίο θεωρούμε ορθό, αλλά αντιθέτως, όπως πληροφορηθήκαμε, στοχεύουν πρωτίστως στον περιορισμό πρόσβασης των πολιτών, με είσοδο έναντι καταβολής αντιτίμου (εισιτηρίου). Αυτόν τον αδικαιολόγητο περιορισμό, δεν μπορούμε να τον αποδεχτούμε.
Ο χώρος αυτός, εκτός από αρχαιολογικός, έχει και την ιδιότητα του κοινόχρηστου χώρου πρασίνου, περιπάτου και αναψυχής για τους κατοίκους της πόλης, είναι δε διαμορφωμένος έτσι ώστε να επιτελεί αυτόν τον ρόλο. Είναι από τους ελάχιστους χώρους, με αυτή τη διττή ιδιότητα, που βρίσκεται αρμονικά συνδεδεμένος με τη ζωή της πόλης και των κατοίκων της και που συνδέεται άρρηκτα με την ιστορική μνήμη τους. Αποτελεί μια από τις σπάνιες περιπτώσεις αρχαίου μνημείου που έχει διατηρήσει τη διαχρονική και αναλλοίωτη χρήση του μέσα στο αστικό τοπίο. Το αρχαίο Στάδιο είναι χώρος συνάθροισης για τους κατοίκους, επισκέπτες και νέους της πόλης που αναζητούν μια ήρεμη (κι ανέξοδη) βόλτα, ένας χώρος που μικροί και μεγάλοι αθλούνται ενώ στο Ωδείο γίνονται πρόβες από θεατρικές και άλλες καλλιτεχνικές ομάδες. Εξακολουθούν δηλαδή να εξυπηρετούν τον σκοπό για τον οποίο κατασκευάστηκαν! Οικογένειες, παρέες και σχολεία απολαμβάνουν το φυσικό περιβάλλον που συνομιλεί και αλληλοσυμπληρώνεται με το αρχαιολογικό τοπίο. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν ότι οι αρχαίες πέτρες δεν είναι μόνο για μουσεία και αναμνήσεις, αλλά ότι μπορεί και να αποτελούν μέρος της καθημερινότητας τους.
Η απομόνωση των μνημείων και η αποσύνδεση τους από τις δραστηριότητες του καθημερινού βίου ώστε να αποτελέσουν έναν κλειστό και αυστηρά οριοθετημένο “μουσειακό” χώρο ή άλλο ένα τουριστικό προϊόν είναι ξεπερασμένες πρακτικές.Θα θέλαμε επίσης να επισημάνουμε ότι από το άρθρο 24 του Συντάγματος αλλά και από τον αρχαιολογικό νόμο 3028/2002 καθιερώνεται ειδικό δικαίωμα των πολιτών για ελεύθερη πρόσβαση και επικοινωνία με τα στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς, που εντάσσεται στο ευρύτερο δικαίωμα απόλαυσης του πολιτιστικού περιβάλλοντος.
Εξάλλου, το ανωτέρω δικαίωμα αποτελεί και έκφανση του δικαιώματος της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας (άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος). Επομένως, για να είναι οι περιορισμοί στα δικαιώματα πρόσβασης και χρήσης ελεύθερων δημόσιων χώρων και απόλαυσης του πολιτιστικού περιβάλλοντος σύμφωνοι με το Σύνταγμα πρέπει να αιτιολογούνται ειδικώς και να κινούνται στο πλαίσιο της αρχής της αναλογικότητας ήτοι να είναι πρόσφοροι και απολύτως αναγκαίοι.
Λαμβάνοντας υπόψη τα προαναφερθέντα και δεδομένου ότι:
1. Ο χώρος που περιλαμβάνει το αρχαίο Στάδιο και το Ωδείο χρησιμοποιούνται de facto και για πολλές δεκαετίες από την τοπική κοινωνία ως ελεύθερος και κοινόχρηστος χώρος πρασίνου, περιπάτου και αναψυχής
2. Αρκετές επιστημονικές έρευνες έχουν καταδείξει και συνδέσει την ευχερή πρόσβαση στο πράσινο με την ψυχική και σωματική υγεία και εν γένει με το ευ ζην των ανθρώπων
3. Η απουσία οποιουδήποτε συνολικού τουριστικού ή αστικού αναπτυξιακού σχεδιασμού σημαίνει ότι η αλλαγή καθεστώτος πρόσβασης στους χώρους του αρχαίου Σταδίου και του Ωδείου θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα απ’ όσα εικάζεται πως θα λύσει
4. Αν υπάρχουν διδάγματα να μάθουμε από την πανδημία Covid-19, ανάμεσα τους είναι σίγουρα η ανάγκη για ποιοτική αναβάθμιση της αστικής καθημερινότητας μέσα από τη διαφύλαξη ή δημιουργία περισσότερων ελεύθερων χώρων και κυρίως χώρων πρασίνου και ότι η αποκλειστική εξάρτηση από τον τουρισμό δεν αποτελεί βιώσιμη επιλογή
5. Η σημασία των αρχαίων μνημείων, της προστασίας και ανάδειξης τους δεν αμφισβητείται αλλά στην περίπτωση μας δεν συντρέχει απολύτως κανένας λόγος περιορισμού των συνταγματικών μας δικαιωμάτων της πρόσβασης και της απόλαυσης της πολιτιστικής κληρονομιάς, αντιθέτως θα ήταν ευχής έργο να ξεκινούσαν ανασκαφές σε όλη την έκταση της Ακρόπολης της Ρόδου, γεγονός το οποίο θα αποκάλυπτε ακόμη περισσότερα μνημεία και δημιουργήματα των προγόνων μας.
Ζητούμε:
1. Να ενημερωθούμε αν έχει χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού ο ευρύτερος χώρος της αρχαίας Ακρόπολης Ρόδου ως οργανωμένος αρχαιολογικός χώρος και αν έχουν θεσπιστεί όροι και προϋποθέσεις πρόσβασης σ’ αυτόν. Αν ναι, να μας γνωστοποιηθούν.
2. Να παραμείνει η πρόσβαση στο χώρο του αρχαίου Σταδίου και του Ωδείου ελεύθερη για τους πολίτες της Ρόδου.
3. Για το έργο αυτό καθώς και για τα μελλοντικά:• Να υπάρχει πρόσβαση στην τεκμηρίωση του έργου, είτε διαδικτυακά είτε φυσικά.• Να γίνονται δημόσιες συναντήσεις όπου οι πολίτες -ενδιαφερόμενοι να ενημερώνονται και να έχουν την δυνατότητα να υποβάλλουν τις ερωτήσεις τους.• Να υπάρχει πλατφόρμα όπου οι προτάσεις των πολιτών να μπορούν να υποβληθούν και να ληφθούν υπόψη.
Η ορθή διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς καλεί αυτούς που είναι σε θέση να αποφασίζουν να ακούσουν τους πολίτες σοβαρά και με διάθεση συνεργασίας και να μην τους αντιμετωπίζουν μόνο ως φορολογούμενους. Οτιδήποτε σχεδιάζεται για την αγαπημένη μας πόλη και νησί πρέπει να λαμβάνει υπόψη και τους κατοίκους του και όχι μόνο τους επισκέπτες (που συνήθως χρησιμοποιούνται ως πρόσχημα καθώς ούτε και εκείνων η γνώμη ζητήθηκε για το έργο, ούτε και των τουριστικών παραγόντων του νησιού).
Η συνδημιουργία είναι ζωτικής σημασίας και θέλουμε να συμμετέχουμε ενεργά και εμείς.Βασικός στόχος πρέπει να είναι η προστασία της ανθρώπινης διάστασης της πολιτιστικής κληρονομιάς δηλαδή η σύνδεση πολιτών και κληρονομιάς. Όπως έχει αναφέρει (2016) η ειδική εισηγήτρια των Ηνωμένων Εθνών για τα πολιτιστικά δικαιώματα Karima Bennoune “είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε την πολιτιστική κληρονομιά σε ζωντανή και οργανική σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα”. Δεν προστατεύουμε πέτρες ως πέτρες και ιστορίες ως ιστορίες αλλά τη σημασία που έχουν για εμάς και το ρόλο που παίζουν στη ζωή μας.
Με εκτίμηση,
Οι υπογράφοντες
Χρίστος Μαλιαράκης, ΔικηγόροςΑδριανός Μπορντρέζ, ΞεναγόςErik Bruns, ΙστορικόςΒασιλική Χρονοπούλου, ΕκπαιδευτικόςHannie Van Dijk – Παλιού, ΠολίτηςΙωάννα Χριστοφοράκη, Αρχαιολόγος – ΜουσειολόγοςΛίνα Στεφανίδη, ΔικηγόροςΓιώργος Μαυρομμάτης, ΔικηγόροςΚώστας Πανάγος, ΞεναγόςΊρις Μαυράκη, ΚαλλιτέχνηςΗλίας Πεστλίκης, ΦαρμακοποιόςΆννα Σαλμά, ΓεωπόνοςΠανάγος Πανάγος, ΔικηγόροςΣάββας Τσουκαλάς, Ιδ. ΥπάλληλοςΚώστας Ταμπάκης, ΔικηγόροςΓρηγόρης Μαυρομμάτης, ΔικηγόροςΜιχαήλ Καντιδενός, ΔικηγόροςΡόη Σελλά, ΔικηγόροςΣτέργος Λεβέντης, ΔικηγόροςΔημήτρης Γρηγοριάδης, ΕκπαιδευτικόςΠαναγιώτης Αυγερινού, ΠολίτηςΣπύρος Σαλαμαστράκης, ΔικηγόροςΣάββας Λυριστής , ΔικηγόροςΠαναγιώτης Σταμάτης, Τεχνολόγος ΓεωπόνοςΈλενα Γιαννίκη, ΔικηγόροςΚώστας Σχοινοχωρίτης, ΑρχιτέκτοναςΕλένη Ροδίτη, ΔικηγόροςΧριστίνα Δένδη, ΔικηγόροςΚαθολική Μαλλιαράκη, ΔικηγόροςΔέσποινα Ζιώγα, ΔικηγόροςΜάρα Αντωνιάδη, ΔικηγόροςΜιχαήλ Διάκος, ΔικηγόροςΝίκος Καμπαγιάννης, ΔικηγόροςΓιώργος Λαμπαδάκης, ΔικηγόροςΙωάννα Δερμάτη, ΞεναγόςΣτέφανος Τσώνης, ΠολίτηςΓιάννος ΕλενίτσαςΖωή Τσώνη, ΠολίτηςΝίκος Τσώνης, ΠολίτηςΣταμάτης Τσώνης, ΠολίτηςΚωνσταντίνος Τσώνης, ΠολίτηςΔήμητρα Ηλιοπούλου, ΠολίτηςΠαναγιώτης Ηλιόπουλος, ΠολίτηςΚυριαζής Ζερβός, ΠολίτηςΜαρία Τυραδέλλη, ΞεναγόςΚορίνα Καρατζοπούλου ΞεναγόςΝίκος Ξυλουράς, ΞεναγόςΓεωργιάδου Τζούλη, ΞενοδοχοϋπάλληλοςΝεκταρία Πουλή, ΞεναγόςΜιχαήλ Ν Τριανταφύλλου, Ξεναγός,Αγγελική Τριανταφύλλου, Γλύπτρια, ΖωγράφοςΒανέσα Τριανταφύλλου, ΜαθήτριαΣιμών Χεελ, ΑρτοποιόςΔιονυσία Τριανταφύλλου, Τραπεζικός υπάλληλοςΚάριν Τριανταφύλλου, ΣυνταξιούχοςΑριστείδης Τριανταφύλλου, ΦωτογράφοςΜαρία Τραγάρη, ΞεναγόςΚάρλο Πιτσικούτο, ΈμποροςΛουίζα Πισικούτο, ΝηπιαγωγόςΕμμανουέλα Πιτσικούτο, ΦοιτήτριαΜαρία Ζώη, ΞεναγόςΣπυριδούλα Παπαδοπούλου, ΞεναγόςΑλέξανδρος Μαργκός, ΞεναγόςΚοριν Μεσνιλ, ΞεναγόςΧρύσα Κρομμύδα, ΞεναγόςΦώτης Καλαφάτης, ιδιωτικός υπάλληλοςΓρηγόρης Παπαμιχαήλ, συνταξιούχοςΝατάσα Σαβράνη,Ευαγγελία Βατσάκη ΖωγράφοςMaja Widler, ΦωτογράφοςΦώτης Φραγκούλης, ΓλύπτηςΓιώργος Χρήστου, Συνταξιούχος ΓεωπόνοςΜιχαήλ Ιωάννου, ΕπιχειρηματίαςΠοιμενίδης Χρήστος, ΕπιχειρηματίαςΠαπαμάρκου Άννα, ΕπιχειρηματίαςΑρβανιτόπουλος Εμμανουήλ, ΚτηματομεσίτηςΠολίτης Νεκτάριος, Ιδ. ΥπάλληλοςΡωσσίδης Δημήτριος, Ιδ. ΥπάλληλοςΣαμαράκης Ιωάννης, ΕπιχειρηματίαςΓιαννέλη Σοφία, Κτηνίατρος”
