Σχετική ικανοποίηση υπάρχει στους ιδιοκτήτες και διαχειριστές ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης μετά την απόφαση της κυβέρνησης, σύμφωνα με την οποία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μισθώσεις και ακίνητα που αρχικά είχαν άλλη χρήση, όπως για παράδειγμα βιοτεχνίες και αποθήκες. Μετά από αυτή την εξέλιξη, εκτιμάται ότι 20.000 ακίνητα που κινδύνευαν να αποκλειστούν από την αγορά, πλέον έχουν αποφύγει να μπουν σε μία τέτοια περιπέτεια.
Η λύση στο πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί ήρθε την τελευταία στιγμή με τροποποίηση της σχετικής πρόβλεψης στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Τουρισμού και ήταν αποτέλεσμα των αντιδράσεων των ιδιοκτητών ακινήτων, οι οποίοι είχαν χαρακτηρίσει την αρχική διάταξη του νομοσχεδίου ως «αντισυνταγματική».
Η επίμαχη διάταξη προέβλεπε ότι τα ακίνητα που θα εκμισθώνονταν βραχυχρόνια θα πρέπει να είναι χώροι κύριας χρήσης κατοικίας. Ωστόσο, στο τελικό κείμενο του νομοσχεδίου, η λέξη «κατοικίας» αφαιρέθηκε, επιτρέποντας έτσι στους ιδιοκτήτες επαγγελματικών και βιομηχανικών χώρων που άλλαξαν χρήση μετά το 2011 να συνεχίσουν να εκμεταλλεύονται τα ακίνητά τους στο πλαίσιο των βραχυχρόνιων μισθώσεων, χωρίς να κινδυνεύουν να αποκλειστούν από την αγορά. Ως αποτέλεσμα αυτής της αλλαγής, περίπου 20.000 ακίνητα σε όλη την Ελλάδα παραμένουν στην αγορά και μπορούν να συνεχίσουν να ενοικιάζονται μέσω πλατφορμών βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Οι εκτιμήσεις από τον Σύνδεσμο Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων (ΣΤΑΜΑ) αναφέρουν ότι τα ακίνητα που κινδύνευαν να βγουν εκτός αγοράς αντιστοιχούν σε ποσοστό 18%-20% του συνόλου των καταλυμάτων που προσφέρονται για βραχυχρόνια μίσθωση στην Ελλάδα. Αυτό το ποσοστό αντιστοιχεί σε περίπου 20.000 ακίνητα, πολλά από τα οποία βρίσκονται στα κέντρα των μεγαλύτερων πόλεων της χώρας, όπως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Με την αλλαγή αυτή, αποφεύγεται η απώλεια αυτών των ακινήτων από την αγορά, κάτι που θα είχε αρνητική επίδραση για τους ιδιοκτήτες τους, αλλά και για τον τουριστικό τομέα γενικότερα.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι η εν λόγω νομοθεσία εξακολουθεί να εξαιρεί από την αγορά τα υπόγεια και ημιυπόγεια ακίνητα που δεν έχουν τακτοποιηθεί και δεν πληρούν τις προδιαγραφές που τίθενται βάσει του νομοσχεδίου. Αυτά τα ακίνητα δεν μπορούν να συμμετέχουν στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, καθώς δεν πληρούν τις απαιτούμενες συνθήκες ασφαλείας και υγιεινής.
Προδιαγραφές για τα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, τα ακίνητα που μισθώνονται βραχυχρόνια πρέπει να πληρούν μια σειρά από αυστηρές προδιαγραφές.
Οι βασικές απαιτήσεις είναι οι εξής:
- Χώροι κύριας χρήσης: Τα ακίνητα πρέπει να προορίζονται για κύρια χρήση (κατοικία, επαγγελματικός ή βιομηχανικός χώρος) και να πληρούν τις προδιαγραφές του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού. Επιπλέον, θα πρέπει να διαθέτουν φυσικό φωτισμό, αερισμό και κλιματισμό, προκειμένου να διασφαλιστεί η άνεση και η υγιεινή για τους ενοικιαστές.
- Ασφάλιση και αστική ευθύνη: Τα ακίνητα πρέπει να έχουν ασφάλιση έναντι αστικής ευθύνης, καλύπτοντας τυχόν ζημιές ή ατυχήματα που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια της βραχυχρόνιας μίσθωσης.
- Ηλεκτρολογικές και πυροσβεστικές εγκαταστάσεις: Θα απαιτείται υπεύθυνη δήλωση από ηλεκτρολόγο εγκαταστάτη για την ασφάλεια των ηλεκτρικών συστημάτων, καθώς και παρουσία πυροσβεστήρων, ανιχνευτών καπνού, ρελέ διαρροής και αντιηλεκτροπληξιακών ρελέ, καθώς και ενδείξεων σήμανσης διαφυγής σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
- Αντιμυοκτονία και απεντόμωση: Τα ακίνητα θα πρέπει να διαθέτουν πιστοποιητικά για μυοκτονία και απεντόμωση, φαρμακείο με είδη πρώτων βοηθειών και έναν οδηγό με τα τηλέφωνα πρώτης ανάγκης, προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες των ενοικιαστών σε περίπτωση ατυχήματος ή ανάγκης.
Η ισχύς των παραπάνω προδιαγραφών θα ξεκινήσει από την 1η Οκτωβρίου 2025, γεγονός που δίνει στους ιδιοκτήτες και διαχειριστές ακινήτων αρκετό χρόνο για να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις και να εξασφαλίσουν ότι τα ακίνητά τους πληρούν όλες τις αναγκαίες συνθήκες.
Έλεγχοι και επιβολή προστίμων
Μια άλλη σημαντική πτυχή του νομοσχεδίου είναι οι έλεγχοι που θα πραγματοποιούνται για την τήρηση των προδιαγραφών. Το Υπουργείο Τουρισμού, σε συνεργασία με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), θα έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιεί επιτόπιους ελέγχους στα ακίνητα που προσφέρονται για βραχυχρόνια μίσθωση.
Σε περίπτωση που διαπιστωθεί παράβαση των προδιαγραφών ή αν δεν επιτραπεί η είσοδος στους ελεγκτές, θα επιβάλλεται αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ύψους 5.000 ευρώ. Το πρόστιμο αυτό θα εισπράττεται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων και θα αποτελεί δημόσιο έσοδο.
Επιπλέον, αν πραγματοποιηθεί νέος έλεγχος εντός ενός έτους από την επιβολή του προστίμου και διαπιστωθεί ότι οι προδιαγραφές δεν τηρούνται, το πρόστιμο θα διπλασιάζεται. Σε περίπτωση που υπάρξει επόμενη παράβαση εντός του έτους, το πρόστιμο θα επιβάλλεται στο τετραπλάσιο του αρχικά επιβληθέντος ποσού, δηλαδή μπορεί να φτάσει έως και τα 20.000 ευρώ.
Η εφαρμογή αυτών των μέτρων σκοπό έχει να εξασφαλίσει ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις στην Ελλάδα θα γίνονται υπό ασφαλείς και υγιεινές συνθήκες, προστατεύοντας τόσο τους ενοικιαστές όσο και τους ιδιοκτήτες ακινήτων, ενώ παράλληλα διασφαλίζεται η συνέχιση της βιωσιμότητας αυτής της αγοράς.
