Ο Αργαλειός ως οικιακό εργαλείο κάνει την εμφάνιση του παντού. Από την αρχαιότητα ως και σήμερα, στους μύθους, στις παραδόσεις αλλά και στην ιστορία.Ο αργαλειός δε θα μπορούσε να μη μετέχει στη μακραίωνη παράδοση του τόπου μας.
Ο αργαλειός αναφέρεται αρχικά από τον Όμηρο, όπου η Πηνελόπη ύφαινε όλη μέρα και ξεύφαινε όλη νύχτα, προσμένοντας τον άντρα της. Επίσης αναφέρεται και στα Μινωικά χρόνια όπου ύφαιναν διάφορα υφαντά, κάθε χρήσης με δεκάδες χρώματα και παραστάσεις.
Ανέκαθεν ο αργαλειός ήταν μια από τις κυριότερες απασχολήσεις των γυναικών. Στη Ρόδο σε όλα τα χωριά, συμπλήρωνε το κάθε νοικοκυριό. Μέχρι τις αρχές του 20ου αι. ασχολούνταν επαγγελματικά με τον αργαλειό και βοηθούσαν οικονομικά την οικογένεια τους. Επιπλέον φρόντιζαν για το ρουχισμό των οικογενειών τους και οι νέες κοπέλες έφτιαχναν τα προικιά τους στον αργαλειό (σεντόνια, χρέμια, κουρελούδες κ.α).
Όσο απλό και να ακούγεται το να χειρίζεται μια γυναίκα τον αργαλειό , δεν είναι καθόλου εύκολη δουλειά. Χρειάζεται πολύ ώρα, κόπο, δύναμη αλλά και μεράκι για να δημιουργήσει. Ο αργαλειός είναι μια πολύπλοκη τέχνη. Οι ατέλειωτες ώρες δουλειάς , δεν ανταμείβονται όσο ακριβά και να πληρωθούν.
Χρόνο με το χρόνο και από τόπο σε τόπο, έχουν γραφτεί διάφορα δημοτικά τραγούδια που αφορούν τον αργαλειό και έχει πάρει διάφορες ονομασίες όπως: εργαλειός, ανυφαντήρι, ανυφανταριό κ.α.
Στις μέρες μας ο αργαλειός έχει γίνει μέρος της βιομηχανίας και υπάρχουν πολλά είδη, το καθένα χαρακτηριστικό για πολλές διαφορετικές χρήσεις. Επίσης ο αργαλειός αποτελείται από πολλά εξαρτήματα, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους όπως: το μεγάλο και το μικρό αντί, το χτένι, το στημόνι, η απλώστρα, η σαΐτα , τα καλαμίδια, η σανίδα, τα καρέλια και άλλα πολλά.
Πλέον στη Ρόδο δεν ασχολούνται πολλοί με την τέχνη του αργαλειού, ορισμένοι αργαλειοί υπάρχουν στο χωριό του αρχαγγέλου, αλλά και σε άλλα σπίτια των γιαγιάδων μας σε διάφορα χωριά, που βρίσκονται όμως παραμελημένοι σε μια γωνιά από το χρόνο, δίχως να χρησιμοποιούνται πια. Εμείς ανακαλύψαμε τον τελευταίο αργαλειό στο χωριό της Κρητηνίας και είχαμε τη χαρά να συνομιλήσουμε με τη γυναίκα που τον χειρίζεται.
Τα παλαιότερα χρόνια χρόνια ο αργαλειός ήταν ίσως η κυριότερη ενασχόληση των γυναικών στην Κρητηνία. Δυστυχώς όμως, με το πέρασμα του χρόνου άρχισε να περνάει το ενδιαφέρον για τη χρήση του. Έτσι τον τελευταίο αργαλειό στο χωριό χειρίζεται ακόμα η κυρία Δέσποινα Παπαθεοδωράκη, η οποία με χαρά δέχεται και καλωσορίζει στο σπίτι της όποιον θέλει να μάθει περισσότερα για την τέχνη του αργαλειού, ακόμα και το πως να υφαίνουν. Η κ. Δέσποινα, φανερά συγκινημένη μας διηγήθηκε τη σημασία του αργαλειού στη ζωή της.
Στη ζωή της είχε το ρόλο της μάνας, της εργάτριας, της νοικοκυράς αλλά και του πατέρα, εφόσον χήρεψε πολύ νωρίς. Το πρωί στα χωράφια, το μεσημέρι φρόντιζε το σπίτι και το βράδυ ξημεροβραδιαζόταν πάνω στον αργαλειό ώστε να υφάνει πολλά κομμάτια και να τα πουλήσει. Δύσκολη και κοπιαστική δουλειά το ομολογεί, μα επίσης δουλειά που αγαπάει και στεναχωριέται βλέποντας την να εξαφανίζεται μέρα με τη μέρα. Γι αυτό το λόγο παροτρύνει τις νέες κοπέλες να καθίσουν συνάμα με τις γιαγιάδες τους και να μάθουν να δουλεύουν τον αργαλειό. Ακόμα τα καλοκαίρια ανάμεσα στη φροντίδα για τα παιδιά της και τα εγγόνια της, βρίσκει λίγο χρόνο να υφάνει και να ξεναγήσει τους επισκέπτες του χωριού στην πλούσια παράδοση του αργαλειού.
Γιατί όπως λέει και η ίδια, είναι κρίμα να χαθεί μια τέχνη με τόσο μεγάλη παράδοση και προσφορά σε κάθε σπιτικό…
Ο αργαλειός είναι αναπόσπαστο κομμάτι της παραδοσιακής μας κληρονομιάς και πρέπει να διαφυλάξουμε την ιστορία του στο πέρασμα του χρόνου …
