Η ένταξη της Κύπρου στα τρία προγράμματα στρατιωτικής συνεργασίας των ΗΠΑ, φέρνει πιο κοντά, το φλέγον θέμα της αντικατάστασης του πεπαλαιωμένου οπλισμού της Εθνικής Φρουράς, με σύγχρονα δυτικά και δη αμερικανικά όπλα.
Πλέον οι αγορές της Δύσης είναι ανοιχτές, καθώς έχει ξεπεραστεί το θέμα του εμπάργκο, που δημιουργούσε πολλαπλά προβλήματα, ακόμα και στην αγορά εξαρτημάτων που μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για στρατιωτικούς σκοπούς. Βεβαίως δεν έχει επιτευχθεί πλήρης άρση του εμπάργκο, αλλά τα προβλήματα παρακάμπτονται με τα διατάγματα που υπέγραψε ο Τζο Μπάιντεν, ενώ αναμένονται και περαιτέρω εξελίξεις που ουσιαστικά θα αναβαθμίζουν την Κύπρο σε επίπεδο αντίστοιχο με αυτό των χωρών μελών του ΝΑΤΟ.
Όλα αυτά όμως δεν λειτουργούν με αυτοματισμούς. Η Εθνική Φρουρά της Κύπρου, θα πρέπει να αναδιαμορφωθεί, σχεδόν εκ βάθρων, ώστε να επιτευχθεί η διαλειτουργικότητα με τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ και των χωρών του ΝΑΤΟ. Η διαδικασία αυτή έχει ξεκινήσει, αλλά είναι χρονοβόρα και πολυδάπανη. Απαιτείται νέος εξοπλισμός και εκπαίδευση, μαζί με κοινές δράσεις με άλλες ένοπλες δυνάμεις. Ένα μεγάλο πλεονέκτημα είναι η συμβατότητα που θα προκύψει μεταξύ των συστημάτων των ελληνικών και κυπριακών ενόπλων δυνάμεων.
Ξεφόρτωμα ρωσικού οπλισμού
Λόγω του εμπάργκο των ΗΠΑ, πολύ λίγες χώρες παρείχαν οπλισμό στην κυπριακή Εθνική Φρουρά, με αποτέλεσμα η κύρια αγορά να είναι η Ρωσία. Την δεκαετία του 1990 με την πολιτική του «ενεργού ηφαιστείου» που είχε επιλέξει η κυβέρνηση Κληρίδη έγιναν σημαντικές αγορές από τη Ρωσία. Τα όπλα αυτά βρίσκονται ακόμα σε χρήση από την Εθνική Φρουρά παρά το ότι είναι παλιά και η συντήρηση τους εδώ και χρόνια είναι σχεδόν αδύνατη, λόγω των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Ρωσία για την εισβολή στην Ουκρανία το 2014 και το 2022. Σταδιακά έχει ξεκινήσει η αντικατάσταση αυτού του οπλισμού, αλλά για να γίνει πλήρης αντικατάσταση χρειάζονται πολλά χρήματα και αρκετός χρόνος.
Στη Σερβία τα ελικόπτερα
Η αρχή έγινε με την αντικατάσταση των μαχητικών ελικοπτέρων Mi-35 τα οποία πουλήθηκαν στη Σερβία, η οποία δεν εφαρμόζει κυρώσεις κατά της Ρωσίας και έτσι μπορεί να τα συντηρήσει και να τα κρατήσει σε λειτουργία. Από τα 12 που είχε αγοράσει η Κύπρος, πουλήθηκαν 11 καθώς το ένα είχε καταπέσει σε εκπαιδευτική πτήση στη Πάφο, τον Ιούλιο του 2006,με την απώλεια του επισμηναγού Ανδρέα Παπασωζόμενου και του εκπαιδευτή Ρώσου σχήναρχου Γιούρι Ολέινικ.
Τα έξι ελικόπτερα έχουν αντικατασταθεί με 6 καινούργια γαλλικά Η145Μ της Airbus, ενώ αναμένεται να αγοραστούν ακόμα έξι.
Τα νέα γαλλικά ελικόπτερα H145M, που απέκτησε η Εθνική Φρουρά, είναι επιθετικά, αλλά μπορούν να επιτελέσουν και άλλους ρόλους, ενώ μπορούν να πετούν ημέρα και νύχτα. Στα συγκεκριμένα ελικόπτερα μπορεί να προστεθεί και να αφαιρεθεί εξοπλισμός, αναλόγως της αποστολής τους, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με τη κατασκευάστρια εταιρεία, μέσα σε λίγα λεπτά, το ελικόπτερο μπορεί να αναδιαμορφωθεί είτε για να κάνει μεταφορά στρατιωτών, ή έρευνα και διάσωση, ή μεταφορά φορτίου με βαρούλκο ή μεταφορά ασθενών και τραυματιών. Πρέπει να σημειωθεί πως το H145M διαθέτει σύγχρονο εξοπλισμό παθητικής άμυνας, ενώ με τον οπλισμό του, μπορεί να υποστηρίξει με πυρά φίλιες δυνάμεις στο έδαφος, να διενεργήσει επιθέσεις εναντίον εχθρικών στόχων, και να κάνει συλλογή πληροφοριών. Διαθέτει πυροβόλα των 12 και 20 mm, αντιαρματικούς πυραύλους και κατευθυνόμενες με λέιζερ ρουκέτες με μέγιστο βεληνεκές τα 16 km. Επίσης μπορεί να συνεργαστεί με drones διενεργώντας κοινές αποστολές.
Αναλόγως της εξέληξης των διαβουλεύσεων με τις ΗΠΑ στο πλαίσιο της συνεργασίας, η Κύπρος θα μπορούσε να προμηθευτεί από το πλεονάζον υλικό και άλλα ιπτάμενα μέσα, κυρίως για λόγους έρευνας και διάσωσης, επιτήρησης των ακτών, και πάταξης της παράνομης μετανάστευσης, του λαθρεμπορίου και της τρομοκρατίας. Το υλικό αυτό μπορεί να αποκτηθεί και από την Ακτοφυλακή των ΗΠΑ, αφού η Κύπρος ως νησί χρειάζεται εξειδικευμένα μέσα που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες επιτήρησης του θαλάσσιου χώρου.
Τα γερασμένα άρματα
Σε σχέση με το κύριο άρμα μάχης που διαθέτει η κυπριακή Εθνική Φρουρά, το οποίο είναι το ρωσικής κατασκευής Τ-80U, η κατάσταση είναι προβληματική εδώ και περίπου 10 χρόνια από τότε που επιβλήθηκαν κυρώσεις στη Ρωσία για την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας.
Το κυπριακό Υπουργείο Άμυνας παραδέχεται πως «υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες με τη συντήρηση των οπλικών συστημάτων που είχαμε αγοράσει στο παρελθόν από την Ρωσία, λόγω των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί από την ΕΕ. Με χίλια δυο προβλήματα προσπαθούμε και συντηρούμε το υλικό που έχουμε». Για το θέμα της αντικατάστασης των ρωσικής κατασκευής αρμάτων Τ-80U, είχαν γίνει κάποιες συζητήσεις με το Ισραήλ για αγορά αρμάτων Merkava, αλλά λόγω της κατάστασης στη Γάζα και ευρύτερα στην περιοχή, γίνεται αντιληπτό ότι δεν μπορούσε να προχωρήσει εκείνη η συζήτηση. Πληροφορίες του Protothema.gr αναφέρουν πως στο παρελθόν υπήρξε σκέψη αγοράς γερμανικής κατασκευής αρμάτων Leopard και καταβαλλόταν προσπάθεια εξασφάλισης μέσα από πρόγραμμα διάθεσης μεταχειρισμένου υλικού της Γερμανίας προς φίλες χώρες. Στην προσπάθεια φαίνεται πως αν παραμένει το ενδιαφέρον, να συμβάλλουν με διπλωματικά μέσα και οι ΗΠΑ. Ωστόσο πολύ από το πλεονάζον υλικό δυτικών χωρών έχει διατεθεί στην Ουκρανία για αντιμετώπιση της ρωσικής εισβολής. Δεν αποκλείεται τα κυπριακά Τ80U να αγοραστούν από κάποια τρίτη δυτική χώρα και να μεταφερθούν στην Ουκρανία, αφού πρώτα βεβαίως υπάρξει αντικατάσταση με παροχή αντίστοιχου υλικού στη Κύπρο.
Αγορά ή διάθεση αμερικανικών αρμάτων θεωρείται πως επί του παρόντος είναι εκτός συζήτησης.
Οχήματα μάχης και μεταφοράς προσωπικού
Παρά το ότι το πρόβλημα που υπάρχει με τα ρωσικά BMP-3 στο επίπεδο της συντήρησης, δεν το αντιμετωπίζεται με τα Βραζιλιάνικα Cascavel, αυτά είναι τα πρώτα τεθωρακισμένα οχήματα μάχης και μεταφοράς προσωπικού (ΤΟΜΑ ΤΟΜΠ)που θα αποσυρθούν από την κυπριακή Εθνική Φρουρά. Πληροφορίες του protothema.gr αναφέρουν ότι θα πουληθούν στη Σερβία, έχοντας κλείσει 40 χρόνια υπηρεσίας στη Kύπρο. Μαζί αναμένεται να αποσυρθούν και τα επίσης βραζιλιάνικα Jararaka.
Ακολουθούν τα ρώσικα ΒΜP -3, που αγοράστηκαν το 1996 και πέραν του ότι δεν μπορούν να συντηρηθούν, αποδείχθηκαν προβληματικά στο πόλεμο στην Ουκρανία, αφού είναι ιδιαιτέρως ευάλωτα στα δυτικά αντιαρματικά όπλα.
Η Εθνική Φρουρά της Κύπρου θα επιθυμούσε να αποκτήσει από τα πλεονάσματα των ΗΠΑ τα μεταχειρισμένα ΤΟΜΑ (Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης) Bradley M2A2. Τα συγκεκριμένα ΤΟΜΑ μπορούν να αναπτύξουν ταχύτητα 65 χιλιομέτρων και να δράσουν σε ακτίνα 480 χιλιομέτρων η οποία είναι μεγαλύτερη από την απαιτούμενη για επιχειρήσεις στη Κύπρο. Το συγκεκριμένο όχημα μάχης μπορεί να μεταφέρει 6 στρατιώτες συν τρία μέλη του πληρώματος και είναι εξοπλισμένο με πυροβόλο M242 25 χιλιοστών, δύο εκτοξευτήρες αντιαρματικών TOW και συζυγές πολυβόλο 7,62 χιλιοστών. Η θωράκιση του είναι αρκετά ισχυρή για άμυνα από αντιαρματικά ενώ διαθέτει ηλεκτρονικά συστήματα παθητικής ασφάλειας.
Η απόκτηση του συγκεκριμένου τύπου τεθωρακισμένων οχημάτων είναι επίσης δύσκολη, καθώς προτεραιότητα έχουν άλλες χώρες.
Προς απόσυρση TOR και BUK
Η Κύπρος και στο τομέα της αεράμυνας είναι εξοπλισμένη επίσης με ρωσικά συστήματα. Πρόκειται για αντιαεροπορικά μικρού βεληνεκούς TOR-M1 και μέσου βεληνεκούς BUK M1-2. Η αντικατάστασή τους αν και δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, θεωρήθηκε προτεραιότητα για προφανείς λόγους. Τα δύο αυτά συστήματα όπως έχει καταδειχθεί και από τις κοινές ασκήσεις της Εθνικής Φρουράς με την Πολεμική Αεροπορία του Ισραήλ ανταποκρίνονται επαρκώς, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες της Κύπρου σε περίπτωση που αναβαθμιστούν στο μέλλον τα τουρκικά F-16.
Ήδη έχει αρχίσει η εγκατάσταση του ολοκληρωμένου αντιαεροπορικού και αντιπυραυλικού συστήματος Barak-MX που αγοράστηκε από το Ισραήλ.
Πρόκειται για σύγχρονο σύστημα και πολύ ανώτερο τεχνολογικά από τα υφιστάμενα TOR και BUK.
Συντηρητική αρχή
Σε πρώτη φάση η Κύπρος θα επιδιώξει να εκσυγχρονίσει τον τομέα της εφεδρείας, που αριθμεί περίπου 60.000 άνδρες. Ο εξοπλισμός των εφέδρων, τον οποίο διατηρούν στα σπίτια τους ώστε να μειωθεί ο χρόνος ανταπόκρισης σε περίπτωση επιστράτευσης, είναι πεπαλαιωμένος και η Λευκωσία θα αναζητήσει ατομικά τυφέκια, κράνη, αλεξίσφαιρα γιλέκα, διόπτρες νυχτός … ακόμα και άρβυλα.
Πηγή: protothema.gr
