Καλοκαίρι σημαίνει άδεια, ξεκούραση, χαλάρωση, διακοπές, θάλασσα. Το καλοκαίρι όμως συνήθως έρχεται μαζί με υψηλές θερμοκρασίες, οι οποίες μπορούν να έχουν ακόμα και θανατηφόρες συνέπειες, όπως η θερμοπληξία.
Η θερμοπληξία είναι μια κατάσταση που προκαλείται από την υπερθέρμανση του σώματός, συνήθως ως αποτέλεσμα της παρατεταμένης έκθεσης ή της σωματικής άσκησης σε υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με αφυδάτωση. Συναντάται κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες και απαιτεί άμεση θεραπεία. Αν δεν θεραπευτεί, μπορεί να βλάψει γρήγορα τον εγκέφαλο, την καρδιά, τα νεφρά και τους μυς. Η βλάβη επιδεινώνεται όσο καθυστερεί η θεραπεία, αυξάνοντας τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών ή θανάτου.
Η οικογενειακή γιατρός Lara Batchat, μιλώντας στο netdoctor.co.uk αποκαλύπτει τα συμπτώματα θερμοπληξίας, τα προειδοποιητικά σημάδια αλλά και πώς να την αντιμετωπίσετε.
Θερμοπληξία – Συμπτώματα
Πρώτο σύμπτωμα της θερμοπληξίας είναι, συνήθως, οι κράμπες των μυών λόγω της απώλειας αλάτων.
Εκτός από τις κράμπες μπορεί να εμφανιστεί ζαλάδα, σύγχυση, πονοκέφαλος, ναυτία και εμετός. Αν νιώσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα, εκτός από το να απομακρυνθείτε αμέσως από τον ήλιο και να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια.
Μπορεί να παρατηρηθεί παραλήρημα, διανοητική σύγχυση, σπασμοί και καμιά φορά πλήρης απώλεια αισθήσεων. Ο πάσχων μπορεί να έχει σκοτοδίνη και να μη μπορεί να σταθεί.
Το δέρμα είναι καυτό, ερυθρό και ξηρό. Ο πυρετός φτάνει στους 41 βαθμούς Κελσίου. H αναπνοή είναι γρήγορη ενώ ο σφυγμός εξασθενεί προοδευτικά.
Σε βαριά θερμοπληξία ο ασθενής γορα παθαίνει μαζική καταστροφή των μυών, νεφρική και αναπνευστική ανεπάρκεια που εκδηλώνονται με αναστολή της αποβολής ούρων και με πνευμονικό οίδημα.
Οι αρρυθμίες από την καρδιά είναι παρούσες ενώ βλάπτεται και η πήξη του αίματος. Σε προχωρημένα στάδια θερμοπληξίας μπορεί να παρατηρηθεί εγκεφαλοπάθεια, η οποία να οδηγήσει τελικά σε κώμα.
Ο θάνατος υπό αυτές τις συνθήκες είναι πολύ πιθανός. Γενικά το 25% των πασχόντων πεθαίνουν.
Θα πρέπει να διακρίνουμε την θερμοπληξία από την θερμική εξάντληση. Η τελευταία οφείλεται σε μεγάλη απώλεια υγρών από τη ζέστη και δεν απουσιάζει η εφίδρωση ενώ ο πυρετός είναι χαμηλός ή απών.
Τα συμπτώματα και η όλη εικόνα της θερμικής εξάντλησης είναι λιγότερο δραματικά.
Η εξάντληση λόγω ζέστης αργεί να εκδηλωθεί ενώ η θερμοπληξία εκδηλώνεται απότομα και σχεδόν χωρίς προειδοποίηση.
Συνοπτικά, στα πρώτα συμπτώματα της θερμοπληξίας περιλαμβάνονται:
• Δυνατός πονοκέφαλος
• Ατονία
• Αίσθημα καταβολής δυνάμεων
• Τάση για λιποθυμία
• Πτώση της αρτηριακής πίεσης
• Ταχύς αλλά αδύναμος σφυγμός
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Έντονη εφίδρωση
• Κράμπες κυρίως στους μύες της κοιλίας και των κάτω άκρων
• Παράξενη συμπεριφορά
• Ψευδαισθήσεις
• Σύγχυση
• Διέγερση
• Αποπροσανατολισμός
• Ναυτία
• Εμετοί
Σε σοβαρότερες περιπτώσεις εμφανίζονται:
• Πολύ υψηλός πυρετός (>39 βαθμούς Κελσίου)
• Απουσία εφίδρωσης με δέρμα καυτό, ερυθρό και ξηρό
• Εμετοί
• Διάρροιες
• Ταχύπνοια και προοδευτική εξασθένιση των σφυγμών
Αν ο ασθενής δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα παρατηρούνται:
• Διαταραχές της πηκτικότητας του αίματος
• Έμφραγμα του μυοκαρδίου ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
• Νεφρική και αναπνευστική ανεπάρκεια που εκδηλώνονται με αναστολή της αποβολής ούρων και πνευμονικό οίδημα
• Σπασμοί
• Απώλεια αισθήσεων και σε ακραίες περιπτώσεις
• Κώμα ακόμα και θάνατος
Θερμοπληξία – Αντιμετώπιση
Είναι ζωτικής σημασίας να μειωθεί η θερμοκρασία του ατόμου που έχει πάθει θερμοπληξία και έτσι πρέπει να του κάνουμε αέρα με και να του βάλουμε κρύες κομπρέσες.
Κάνοντας μασάζ στα χέρια, τα πόδια και τοποθετώντας, παράλληλα, θήκες με πάγο στο λαιμό, τη βουβωνική χώρα και τις μασχάλες, επιταχύνουμε την απώλεια θερμότητας από το σώμα.
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η τοποθέτηση των ασθενών μέσα σε κρύο νερό είναι λιγότερο αποτελεσματική. Σύμφωνα όμως με τον δρ Gabe Mirkin του Ινστιτούτου Αθλητικής Ιατρικής, η πιο αποτελεσματική θεραπεία για τη θερμοπληξία είναι να τοποθετήσουμε το άτομο μέσα σε κρύο νερό.
Όταν υποψιάζεστε ότι κάποιο άτομο εμφανίζει συμπτώματα θερμοπληξίας πρέπει να:
• Μεταφέρετε τον ασθενή, άμεσα, σε μέρος δροσερό, ευάερο και σκιερό ή αν είναι δυνατό σε αεριζόμενο χώρο.
• Τοποθετείτε τον ασθενή σε ύπτια θέση
• Αφαιρείτε τα βαριά ρούχα, για να αερίζεται το σώμα του
• Αερίζετε τον ασθενή με ότι πρόχειρο μέσο διαθέτετε (βεντάλιες, χαρτόνια κ.α)
• Βρέχετε το πρόσωπο του, το λαιμό, το στήθος και γενικά το σώμα του με κρύο ή παγωμένο νερό
• Τοποθετείτε ψυχρά επιθέματα στο πρόσωπο και το κεφάλι του
• Τοποθετείτε, παράλληλα, θήκες με πάγο στο λαιμό, τη βουβωνική χώρα και τις μασχάλες, επιταχύνοντας με αυτόν τον τρόπο την απώλεια θερμότητας από το σώμα του
• Ελέγχετε διαρκώς τη θερμοκρασία του σώματός του και συνεχίζετε τις προσπάθειες ψύξης μέχρι η θερμοκρασία του σώματός του να πέσει στους 38 βαθμούς Κελσίου. Αντιπυρετικά (π.χ., Acetaminophen, ασπιρίνη και άλλα στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα) δεν έχουν κανένα ρόλο στη θεραπεία της υπερθερμίας
• Κάνετε εντριβές στα άκρα του με κατεύθυνση από κάτω προς τα πάνω
• Αν είναι εφικτό, χορηγείτε άφθονα υγρά με μικρές ποσότητες αλατιού για να αναπληρώσει αυτά που έχασε ο οργανισμός του εξαιτίας της μεγάλης εφίδρωσης
• Σε περιπτώσεις σπασμών προστατέψετε τον από πιθανό αυτοτραυματισμό, χωρίς ωστόσο να τοποθετήσετε κάτι στο στόμα του και να του δώσετε υγρά
• Σε περίπτωση εμετού σιγουρευτείτε ότι η αεροφόρος οδός παραμένει ανοιχτή γυρίζοντας τον στο πλάι
• Καλείτε το ΕΚΑΒ για την μεταφορά του σε νοσοκομείο και περαιτέρω αντιμετώπιση. Ο θερμόπληκτος πολλές φορές χρειάζεται νοσηλεία σε εντατική μονάδα. Η έγκαιρη παρέμβαση ελαττώνει την θνητότητα
