Ο από ετών κλασικός ορισμός του εμφράγματος του μυοκαρδίου είναι η καταστροφή και η νέκρωση μιας περιοχής του μυοκαρδίου ως αποτέλεσμα αιφνίδιας απόφραξης (φράξιμο) μιας αρτηρίας από θρόμβο. Έναν θρόμβο που δημιουργείται είτε από ρήξη (σπάσιμο) μιας αθηρωματικής πλάκας είτε από διάβρωση που υπάρχει πάνω στην επιφάνεια της πλάκας.
Όμως οι νέες τεχνικές όπως η μαγνητική τομογραφία και οι βιοδείκτες υποχρέωσαν τη διεθνή καρδιολογική κοινότητα να αλλάξει τον ορισμό του εμφράγματος. Έτσι, ο νέος ορισμός διατυπώνεται από κοινού από την Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία, την αντίστοιχη Αμερικανική (ΑΗΑ), το Αμερικανικό Κολέγιο Καρδιολογίας και την Παγκόσμια Εταιρεία Καρδιολογίας.
Οι μεταβολές των τιμών της τροπονίνης Τ σε συνδυασμό με την απεικόνιση του μυοκαρδίου με μαγνητική τομογραφία απέδειξαν ότι υπάρχει καταστροφή και νέκρωση του μυοκαρδίου χωρίς κατ” ανάγκη την κλασική κλινική εικόνα του εμφράγματος. Τιμές τροπονίνης Τ υψηλότερες από την ανώτερη φυσιολογική που παρουσιάζει διακυμάνσεις προς τα άνω ή προ τα κάτω υποδηλώνουν νέκρωση του μυοκαρδίου. Ανάλογη διάγνωση νεκρώσεως από έμφραγμα δίνει η μαγνητική τομογραφία με εικόνα καταστροφής του μυοκαρδίου κάτω από το ενδοκάρδιο, δηλαδή τον εσωτερικό χιτώνα της καρδιάς.
Το έμφραγμα του μυοκαρδίου, γνωστό ως «τύπου 2», είναι το έμφραγμα που δημιουργείται από διαταραχή της σχέσης του οξυγόνου που χρειάζεται το μυοκάρδιο και το ελαττωμένο ποσό του οξυγόνου που παρέχεται. Στις περιπτώσεις αυτές ο παρατεταμένος σπασμός μιας στεφανιαίας αρτηρίας ή ο διαχωρισμός, δηλαδή η αυτόματη ρήξη (το σχίσιμο) των τοιχωμάτων, είναι οι παράγοντες που κλασικά θεωρούνται υπεύθυνοι.
Ειδική κατηγορία εμφράγματος είναι τα εμφράγματα που δημιουργούνται κατά τις χειρουργικές επεμβάσεις καρδιάς ή κατά την εμφύτευση ή θρόμβωση του stent.
Έμφραγμα μπορεί να δημιουργηθεί κατά τη διάρκεια σοβαρών μη καρδιολογικών χειρουργικών επεμβάσεων καθώς και σοβαρών παθήσεων της καρδιάς και άλλων οργάνων.
Έτσι σε περιπτώσεις καρδιακής ανακοπής, καρδιακής ανεπάρκειας, μυοκαρδιοπάθειας Takotsubo, σοβαρής αναιμίας, σοβαρής υπότασης σε παθήσεις των νεφρών αλλά και σοβαρού stress της καρδιάς σε αθλητές Μαραθωνίου μπορεί να παρατηρηθεί αύξηση της τροπονίνης Τ που υποδηλώνει νεκρώσεις μέρους της μυοκαρδιακής μάζας.
Ο νέος ορισμός του εμφράγματος υποδηλώνει ότι το έμφραγμα του μυοκαρδίου δεν είναι ενιαία πάθηση αλλά σύνδρομο που οφείλεται σε πολλές αιτίες.
Ο Δημήτρης Κρεμαστινός είναι ομότιμος καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και εκλεγμένο μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών
