Πράγματα που δε γνωρίζαμε για τις σχέσεις, τη συντροφικότητα και τις επιπτώσεις της μοναξιάς ακόμα και στην υγεία μας…
Αν και ποικίλα πεδία της επιστήμης μάς λένε ξεκάθαρα ότι δεν είμαστε απλώς κοινωνικά ζώα, αλλά ζώα που χρειάζονται έναν ειδικού τύπου στενό δεσμό με τους γύρω μας, εμείς το αρνούμαστε, αγνοώντας τις συνέπειες. Οι ιστορικοί παρατήρησαν, εδώ και χρόνια, ότι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μονάδα επιβίωσης ήταν το ζευγάρι και όχι το μοναχικό άτομο. Είναι από πολύ καιρό γνωστό, επίσης, ότι τα παντρεμένα ζευγάρια ζουν περισσότερα χρόνια από τους άγαμους φίλους τους.
Οι στενοί δεσμοί είναι ζωτικής σημασίας για κάθε πλευρά της υγείας μας – ψυχική, συναισθηματική και οργανική. Η Louise Haw-kley, του Κέντρου Γνωστικής και Κοινωνικής Νευροεπιστήμης (Center for Cognitive and Social Neuroscience) του Πανεπιστημίου του Σικάγου, υπολογίζει ότι η μοναξιά αυξάνει την αρτηριακή πίεση σε σημείο ώστε να διπλασιάζεται ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου. 0 κοινωνιολόγος James House του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν δηλώνει ότι η συναισθηματική απομόνωση είναι πιο επικίνδυνη για την υγεία από το κάπνισμα ή την υψηλή αρτηριακή πίεση, ενώ οι γιατροί προειδοποιούν τους πάντες μόνο για τα δύο τελευταία! Πιθανόν αυτά τα ευρήματα να αντικατοπτρίζουν το παλαιό γνωμικό που λέει: «Το να υποφέρεις είναι αναπόφευκτο* όταν όμως υποφέρεις μόνος, είναι ανυπόφορο».
Δεν αρκεί όμως να έχουμε ή να μην έχουμε στενές σχέσεις στη ζωή μας – η ποιότητα αυτών των σχέσεων μετράει επίσης.Οι αρνητικές σχέσεις υπονομεύουν την υγεία μας. Στο Κλίβελαντ, ερευνητές του Πανεπιστημίου Case Western Reserve ρώτησαν άνδρες με ιστορικό στηθάγχης και υψηλής αρτηριακής πίεσης: «Η σύζυγός σας σας δείχνει την αγάπη της;» Αυτοί που απάντησαν «όχι» παρουσίασαν δύο φορές περισσότερα επεισόδια στηθάγχης τα επομενα πέντε χρόνια από αυτούς που απάντησαν «ναι». Όμως και η καρδιά των γυναικών επηρεάζεται. Οι γυναίκες που βιώνουν ένταση στον γάμο τους και συγκρούονται συχνά με τους συντρόφους τους είναι αρκετά πιο πιθανό να έχουν υψηλότερη αρτηριακή πίεση και υψηλότερα επίπεδα στρεσογόνων ορμονών, αν συ-γκριθούν με γυναίκες που έχουν ευτυχισμένο γάμο. Σε μια άλλη μελέτη διαπιστώθηκε ότι γυναίκες που είχαν υποστεί ήδη καρδιακή προσβολή ήταν τρεις φορές πιθανότερο να έχουν στο μέλλον ακόμα μία, εάν υπήρχε δυσαρμονία στον γάμο τους.
Στους άνδρες και τις γυναίκες με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, η κατάσταση του γάμου του ασθενούς είναι τόσο σημαντικός παράγοντας στην πρόβλεψη επιβίωσης για τα επόμενα τέσσερα χρόνια όσο και η σοβαρότητα της βλάβης, όπως συμπεραίνει ο Jim Coyne, ένας ψυχολόγος από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλ-βανίας. Οι ποιητές που θεωρούν την καρδιά σύμβολο του έρωτα, σίγουρα θα χαρούν ακούγοντας τα συμπεράσματα των επιστημόνων, ότι, δηλαδή, η αντοχή της καρδιάς των ανθρώπων δεν μπο-ρεί να διαχωριστεί από την αντοχή των ερωτικών τους σχέσεων.
Η θλίψη για μια σχέση επηρεάζει δυσμενώς το ανοσοποιητικό και το ορμονικό μας σύστημα, όπως και την ικανότητά μας να θεραπευτούμε. Σε ένα εντυπωσιακό πείραμα, η ψυχολόγος Kiecolt-Glasser του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο, έβαλε νιόπαντρους να τσακωθούν κι έπειτα τους έπαιρνε δείγματα αίματος για αρκετές ώρες. Βρήκε ότι όσο πιο μαχητικοί και περιφρονητικοί ήσαν οι σύντροφοι μεταξύ τους τόσο υψηλότερες ήταν οι ορμόνες του στρες στο αίμα τους και τόσο πιο υποτονικό το ανοσοποιητικό τους σύστημα. Τα συμπτώματα αυτά επέμειναν για τουλάχιστον είκοσι τέσσερις ώρες. Σε άλλη, ακόμη πιο εκπληκτική, μελέτη, η ίδια ψυχολόγος, χρησιμοποίησε βεντούζες για να προκαλέσει μικρές φουσκάλες στα χέρια εθελοντών γυναικών κι έπειτα τις έβαλε να τσακωθούν με τους συζύγους τους. Όσο πιο άσχημος ήταν ο καβγάς τόσο περισσότερο χρόνο χρειάστηκε το δέρμα των γυναικών για να θεραπευτεί.
Η ποιότητα των ερωτικών μας σχέσεων είναι επίσης πολύ σημαντικός παράγοντας για το πόσο διανοητικά και συναισθηματικά υγιείς είμαστε. Στις κοινωνίες της αφθονίας στις οποίες ζούμε, υπάρχει επιδημία άγχους και κατάθλιψης. Η σύγκρουση και η εχθρική κριτική από αγαπημένους αυξάνει τις αμφιβολίες για την αξία μας και δημιουργεί μια αίσθηση ανημπόριας, απ’ όπου συνήθως ξεκινά η κατάθλιψη. Χρειαζόμαστε επιβεβαίωση από τους αγαπημένους μας. Οι ερευνητές λένε ότι οι συζυγικές δυσκολίες δεκαπλασιάζουν την πιθανότητα κατάθλιψης!
Γράφει η Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας DrSueJohnson
Mετάφραση, επιστημονική επιμέλεια κειμένου Ρίτα Βεντούρα, Μ.Α. ΕCP, ψυχοθεραπεύτρια
Πηγή : Απόσπασμα από το βιβλίο Κράτα με Σφιχτά, εκδόσεις Gutemberg.
