Απαιτείται πλέον ένα νέο μοντέλο διαχείρισης του βιότοπου καθώς ο Δήμος Ρόδου δε μπορεί ή δε θέλει να προστατεύσει την Κοιλάδα των Πεταλούδων.
Έχουμε ασχοληθεί πολλές φορές με το θέμα της Κοιλάδας των Πεταλούδων. Κι όχι μόνο εμείς αλλά και άλλοι φορείς και πολίτες καθώς ακόμα και η δικαιοσύνη. Αφορμή για να γράψουμε για ακόμα μια φορά είναι τα τελευταία δημοσιεύματα στον τοπικό τύπο για προκαταρκτική ανάκριση για την περίοδο του 2011 (!!!) καθώς και η επιστολή συμπολίτη μας. Το τελευταίο λοιπόν χρονικό διάστημα η αγωνία για το μέλλον της Κοιλάδας ξεχειλίζει καθώς διαπιστώνεται ότι είναι θέμα χρόνου να απολέσουμε τον πολύτιμο αυτό πόρο. Μαζί με την αγωνία ξεχειλίζει όμως και η οργή για τον τρόπο διαχείρισής του από τις τοπικές αρχές και περισσότερο από το Δήμο Ρόδου.
Να θυμίσουμε για μια ακόμα φορά τα βασικά ζητήματα που έπρεπε εδώ και χρόνια να έχουν επιλυθεί και τα οποία απειλούν την ίδια την ύπαρξη του βιότοπου και ίσως και του εντόμου Panaxia Quantripunctaria δηλαδή της Πεταλούδας της Ρόδου.
ΚΑΤΣΙΚΙΑ
Νεαρές ζητιές στο ρέμα θα γίνουν γεύμα της κατσίκας. Ποιος ευθύνεται.
Τα κατσίκια στην ευρύτερη περιοχή αλλά κυρίως αυτά που βρίσκονται μέσα στην Κοιλάδα είναι η κυριότερη αιτία καταστροφής του βιοτόπου. Από την μια πλευρά κατατρώγουν τη νεαρή βλάστηση, όπως μπορείτε να διαπιστώσετε σε χθεσινή φωτογραφία, και από την άλλη καταπατούν και υποσκάπτουν τα πρανή της Κοιλάδας η ευστάθεια των οποίων είναι βασική προϋπόθεση για τη διατήρηση της χλωρίδας και ολόκληρου του βιοτόπου. Τα κατσίκια όμως έχουν αφεντικά με τα οποία κανένας δε θέλει να έρθει σε σύγκρουση. Για ποιο λόγο άραγε; Οι ασύδοτοι αυτοί άνθρωποι είναι ένας-δυο και όμως καταφέρνουν να επιβιώνουν παράνομα και κόντρα σε κάθε απαγόρευση.
Εδώ τεράστιες είναι και οι ευθύνες της Περιφέρειας και ειδικά της επιτροπής σταυλισμού η οποία με βάση το Ν. 4056(ΦΕΚ 52Α/12-3-2012) είναι αρμόδια για τον έλεγχο, τη διενέργεια αυτοψίας και την παροχή γνώμης για κάθε θέμα κτηνοτροφικής εγκατάστασης καθώς και για την επιβολή διοικητικών κυρώσεων.
Οι κάθε είδους εγκαταστάσεις στην περιοχή Πεταλούδων α) δεν είναι αδειοδοτημένες, β) είναι κατεξοχήν σε περιοχές που σύμφωνα με το νόμο δεν μπορούν να αδειοδοτηθούν, γ) είναι σε περιοχή που δεν έχει οριστεί ως βοσκότοπος από το Δήμο εδώ και περίπου δεκαπέντε χρόνια, δ) είναι εντός περιοχής NATURA 2000 (GR4210006), ε) βρίσκονται σε περιοχή όπου σύμφωνα με το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του τέως Δήμου Πεταλούδων (ΦΕΚ 413ΑΠΠΘ/18-09-2008) απαγορεύεται η βοσκή και στ) όπως αναφέρει το ΑΠ 33638/26-05-2014 έγγραφο της Διεύθυνσης Δασών Δωδεκανήσου, προκύπτει βόσκηση αδέσποτων και ανεπιτήρητων ζώων χωρίς ενώτια που προκαλούν εκτεταμένες ζημιές μετά από σχετικούς ελέγχους του Δασονομείου Ρόδου.
Εάν από τα παραπάνω δεν προκύπτουν ικανοί λόγοι για να απομακρυνθούν ΣΗΜΕΡΑ οι «κτηνοτρόφοι» από την περιοχή, πραγματικά δε γνωρίζουμε αν ζούμε σε πολιτεία με νόμους, κανόνες και θεσμούς.
ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΧΛΩΡΙΔΑΣ – ΝΕΕΣ ΦΥΤΕΥΣΕΙΣ
Τα νεαρά φυτά ζητιάς θα μπορούσαν χωρίς απειλές να αναπτυχθούν πολύ γρήγορα και η Κοιλάδα να αποκατασταθεί
Λόγω λοιπόν των κατσικιών είναι δύσκολο να αναπτυχθούν νέα φυτά μέσα στην Κοιλάδα και κυρίως οι αυτοφυείς και χαρακτηριστικές σε αυτή ζητιές (υγράμβαρη – liquidambar orientalis), πλατάνια και άλλα αυτοφυή φυτά. Από την άλλη πλευρά δεν γίνονται καθόλου προσπάθειες να φυτευτούν νέα δέντρα έστω και προστατευμένα στην αρχή και το φυτώριο που είχε δημιουργηθεί κοντά στη Μονή της Καλόπετρας έχει εγκαταλειφθεί.
Δυστυχώς όμως τα παλιά δέντρα πεθαίνουν και δεν αναπληρώνονται (μόνο τις τελευταίες πέντε μέρες έπεσαν δύο). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διαταράσσεται το μικροκλίμα στην Κοιλάδα, δηλαδή οι χαμηλές θερμοκρασίες και η υψηλή υγρασία, που είναι καθοριστικό για την επιβίωση του εντόμου. Ενώ πριν από μερικά χρόνια λοιπόν η Κοιλάδα ήταν μια περιοχή σκιερή και δροσερή λόγω της κάλυψης από τα ψηλά δέντρα, εδώ και αρκετό καιρό όπως βλέπετε και στις φωτογραφίες οι ακτίνες του ήλιου διαπερνούν την αραιή βλάστηση αυξάνοντας προφανώς και τη θερμοκρασία μέσα στην Κοιλάδα.
Δυστυχώς όμως τα παλιά δέντρα πεθαίνουν και δεν αναπληρώνονται (μόνο τις τελευταίες πέντε μέρες έπεσαν δύο). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διαταράσσεται το μικροκλίμα στην Κοιλάδα, δηλαδή οι χαμηλές θερμοκρασίες και η υψηλή υγρασία, που είναι καθοριστικό για την επιβίωση του εντόμου. Ενώ πριν από μερικά χρόνια λοιπόν η Κοιλάδα ήταν μια περιοχή σκιερή και δροσερή λόγω της κάλυψης από τα ψηλά δέντρα, εδώ και αρκετό καιρό όπως βλέπετε και στις φωτογραφίες οι ακτίνες του ήλιου διαπερνούν την αραιή βλάστηση αυξάνοντας προφανώς και τη θερμοκρασία μέσα στην Κοιλάδα.
Ξερό δέντρο στο κεντρικό χώρο στάθμευσης – Βρίσκεται εκεί ετοιμόρροπο από το Φεβρουάριο
Σε όλα τα παραπάνω ήρθε να προστεθεί τα τελευταία χρόνια και το πρόβλημα της βαμβακίασης. Προκαλείται από το μελιτογόνο έντομο «Μαρσαλίνα» (Marchalina hellenica) που απομυζεί κυριολεκτικά τα πεύκα με αποτέλεσμα να τα ξεραίνει (βλ. Οικολογικά Ροδιακά, 14/12/2011). Απ’ ότι φαίνεται η φετινή ανομβρία επιδείνωσε την κατάσταση αφού τα δέντρα δεν ξεπλύθηκαν και προφανώς οι συγκεντρώσεις του εντόμου ήταν ακόμα μεγαλύτερες.
Ξερό δέντρο από βαμβακίαση. Έχουν ήδη κοπεί άλλα επτά.
ΦΥΛΑΞΗ – ΚΛΕΙΔΩΜΑ ΚΟΙΛΑΔΑΣ
Μέσα στην Κοιλάδα φέτος δεν υπάρχει ούτε φύλαξη που είναι απαραίτητη ώστε να μην ενοχλούνται οι πεταλούδες. Είναι γνωστό ότι το συγκεκριμένο έντομο είναι νυκτόβιο και δεν πρέπει να ενοχλείται καθόλου την ημέρα ώστε να μπορέσει να κάνει το κύκλο της ζωής του και να αποθέσει τα αυγά του στο τέλος του καλοκαιριού. Πολλοί επισκέπτες δε γνωρίζουν το στοιχεία αυτό (ή δεν ενδιαφέρονται) και ενοχλούν τα έντομα αφού δεν υπάρχουν καθόλου φύλακες.
Από την άλλη πλευρά οι είσοδοι της Κοιλάδας δεν ασφαλίζονται με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ασφάλεια τη νύχτα και βέβαια να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος κάποιας παράνομης ενέργειας εντός της Κοιλάδας. Από την άλλη πλευρά οι κάμερες επιτήρησης έχουν πληρωθεί τρεις (3) φορές αλλά κάμερες αυτή τη στιγμή δεν λειτουργούν.
ΜΟΥΣΕΙΟ
Η κατάσταση στο Μουσείο είναι πραγματικά τραγική. Δεν υπάρχει ούτε ένας υπεύθυνος για να ξεναγήσει τους επισκέπτες ή να προσέχει το χώρο, τα εκθέματα δεν έχουν ανανεωθεί εδώ και χρόνια, αυτά που φθείρονται απλά αποσύρονται και το κυριότερο σημαντικά είδη της πανίδας του νησιού που θα έπρεπε να βρίσκονται στις προθήκες του μουσείου, όπως το ελάφι της Ρόδου, δεν υπάρχουν.
ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ
Η καθαριότητα σε γενικές γραμμές είναι σε καλό επίπεδο όμως λόγω του οικοτουριστικού χαρακτήρα της Κοιλάδας θα μπορούσαν να υπάρχουν κάδοι για ανακύκλωση πλαστικού και αλουμινίου αφού εκατοντάδες τέτοιες συσκευασίες απορρίπτονται καθημερινά από τους επισκέπτες. Μια τέτοια κίνηση θα έδειχνε και την ευαισθησία (!!) των υπευθύνων για το περιβάλλον γενικότερα.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΥΣΗ;
Ο καθηγητής Ν. Μάργαρης είχε προβλέψει ότι σε λίγο θα έχουμε μόνο μεταλλικές πεταλούδες
Φαίνεται πλέον καθαρά ότι ο Δήμος Ρόδου δεν μπορεί ή δε θέλει να διαχειρισθεί σωστό το βιότοπο της Κοιλάδας. Δεν υπάρχει σχέδιο και δεν υπάρχουν και υπεύθυνοι άνθρωποι να το κάνουν. Άνθρωποι που να έχουν τη γνώση, την υπευθυνότητα και την ευαισθησία να καταστρώσουν ένα διαχειριστικό σχέδιο για την Κοιλάδα και να το εφαρμόσουν. Είναι λυπηρό που η τοπική αυτοδιοίκηση και οι δημοτικές αρχές αποτυγχάνουν οικτρά στο ρόλο τους αλλά δυστυχώς αυτή είναι η αλήθεια.
Η μοναδική πλέον λύση που φαίνεται να υπάρχει είναι να περάσει η διαχείριση και ο σχεδιασμός για την Κοιλάδα σε ένα άλλο όργανο. Το όργανο αυτό θα μπορούσε να είναι μια ολιγομελής διαχειριστική αρχή που θα αποφάσιζε το τι ακριβώς θα γίνει στην Κοιλάδα αφού τα έσοδα από αυτήν είναι ιδιαίτερα υψηλά (περίπου 1,3 εκατ. ευρώ ετησίως) και μέρος τους θα μπορούσε να επενδυθεί για να σωθεί ο βιότοπος. Ο χρόνος όμως εξαντλείται και οι ευθύνες όλων είναι τεράστιες.
