Κοριός. Που και πώς βρίσκεται το έντομο και τι προκαλεί στον άνθρωπο το τσίμπημα του;

Οι κοριοί έντομα παρασιτικά, αιμομυζητικά, άπτερα. Συναντώνται σε όλο τον κόσμο…. και είναι γνωστά από αρχαιοτάτων χρόνων. Ο κοριός είναι έντομο μεγέθους 4-7 mm. Στους κοριούς περιλαμβάνονται πολλά είδη, δύο όμως μόνο έχουν ιατρικό ενδιαφέρον, καθόσον παρασιτούν τον άνθρωπο, το είδος Cimex lectularius (κοινός κοριός ή κοριός του κρεβατιού: bedbug) και το είδος Cimex hemipterus (κοριός των τροπικών). Το δεύτερο είναι ο κοριός των τροπικών περιοχών, στην Ασία, στην Αφρική και στη Λατινική Αμερική.

Έχουν αναπτύξει τα πόδια εξαιρετικά καλά και τους επιτρέπουν να συρθούν επάνω σε επιφάνειες φτιαγμένες από ξύλο, χαρτί, πλαστικό ή ακόμη και γυαλί, τρέφονται από το αίμα των θηλαστικών που τσιμπούν.
Ένας ενήλικος κοριός μπορεί να τσιμπά έως και 10 λεπτά ή και περισσότερο και να καταναλώνει έως και έξι φορές το βάρος του σε αίμα,τα ενήλικα έντομα μπορούν να επιζήσουν ακόμα και για ένα έτος χωρίς σίτιση. Ο βιολογικός τους κύκλος είναι ατελής (αυγό,νύμφη, ακμαίο) και διαρκεί 5-10 εβδομάδες. Για να γίνει η έκδυση στα 5 νυμφικά στάδια είναι απαραίτητο να τραφούν με αίμα. Μετά τη γονιμοποίηση ο θηλυκός κοριός γεννάει αβγά. Συνήθως γεννάει 6-10 αβγά την εβδομάδα (συνολικά 50-200 στη διάρκεια της ζωής του που κυμαίνεται από 10-20 εβδομάδες). Από τα αβγά μετά 4-20 ημέρες ελευθερώνεται η προνύμφη η οποία εξελίσσεται σταδιακά σε διάστημα 5-8 εβδομάδων σε τέλειο έντομο. Τα χρονικά διαστήματα εκκόλαψης των αβγών και της εξέλιξης των προνυμφών σε τέλειο έντομο μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερα όταν η θερμοκρασία είναι χαμηλή. Σημειώνεται δε ότι τα αβγά δεν εκκολάπτονται όταν η θερμοκρασία είναι μικρότερη από 13οC. Επίσης οι υψηλές θερμοκρασίες (μεγαλύτερες των 44°C) προκαλούν το θάνατο των κοριών (ενηλίκων και προδρόμων σταδίων). Ο κοριός σε όλα τα στάδια ανάπτυξης (από προνύμφη μέχρι τέλειο έντομο) τρέφεται με απομύζηση αίματος, διαδικασία που γίνεται κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ωστόσο, εάν δεν υπάρχουν
άνθρωποι για να τσιμπήσουν, μπορούν να ζήσουν αρκετές εβδομάδες ή και μήνες. Οι κοριοί δεν έχουν φτερά και δεν πετούν, αλλά μετακινούνται έρποντας.

Οι κοριοί έχουν την χαρακτηριστική ιδιότητα να αποβάλλουν από το οπίσθιο μέρος του εντερικού τους σωλήνα, υπόλοιπα αιμοσφαιρίνης μαύρου χρώματος μετά από κάθε αιμομύζηση. Οι μαύρες κηλίδες κατά μήκος των ραφών ανοιχτόχρωμου στρώματος είναι συνήθως ενδεικτική της παρουσίας κοριών στο κρεβάτι. Επιπλέον, η παρουσία τους γίνεται αισθητή από μία χαρακτηριστική οσμή, που εκλύουν στο περιβάλλον από ειδικούς αδένες, η οποία γίνεται ιδιαίτερα έντονη σε χώρους που δεν αερίζονται.

Οι κοριοί έρχονται συνήθως στο χώρο μας μέσω ταξιδιωτών, καθώς μεταφέρονται κυρίως με τις αποσκευές, τα ρούχα, τα υφάσματα. Συχνός τρόπος εξάπλωσης είναι και τα μεταχειρισμένα τα έπιπλα. Γι αυτό το λόγο μπορεί να βρεθεί παντού όπου γίνεται μεταφορά ρούχων και αποσκευών όπως σε σπίτια, νοσοκομεία, στρατώνες, κατασκηνώσεις, ακόμα και στο καλύτερο ξενοδοχείο.

Μεταφέρεται σε νέες θέσεις μέσω αποσκευών με ρούχα, επίπλων κ.α. Έχει βρεθεί ότι μεταφέρει παθογόνους παράγοντες όπως ο τύφος, η ηπατίτιδα Β κ.α. χωρίς όμως να έχει διαπιστωθεί ότι τα μεταδίδει στους ανθρώπους. Κατά την διάρκεια της ημέρας κρύβεται πίσω από κάδρα, σε σχισμές των τοίχων και των επίπλων κ.α.

Μεταδίδουν οι κοριοί ασθένειες;
Οι κοριοί δεν έχουν συγκεκριμένη ειδικότητα ως προς τη μετάδοση παθογόνων μικροβίων. Μπορούν όμως να μεταφέρουν μηχανικά διάφορους μικροοργανισμούς όταν στο περιβάλλον υπάρχουν μολυσμένα άτομα.
Διαπιστώθηκε στις ΗΠΑ ότι οι κοριοί μπορεί να μεταδώσουν την επικίνδυνη νόσο Chagas (αμερικανική τρυπανοσωμίαση). Στις Αφρικανικές χώρες όμως έχει καταγραφή μετάδοση του ιού της Ηπατίτιδας Β με τους κοριούς και για άλλα παθογόνα, όπως της λέπρας και της λεϊσμανίασης (καλά-αζάρ). Το τσίμπημά τους είναι επώδυνο και προκαλεί φαγούρα ενώ το σάλιο που εκκρίνουν κατά το τσίμπημα μπορεί να προκαλέσει σε ορισμένους ανθρώπους αλλεργική αντίδραση με έντονο πρήξιμο, ναυτία ή και εμετό. Συνήθως τα τσιμπήματα στον άνθρωπο είναι πολλά στη σειρά δημιουργώντας μια γραμμή σα «γαζί». Το τσίμπημα πολλές φορές περνάει απαρατήρητο, ενώ άλλες φορές λόγω αλλεργικής αντίδρασης στο σάλιο του κοριού, εμφανίζεται στο σημείο τσιμπήματος κοκκινίλα και πρήξιμο και προκαλείται φαγούρα. Αυτά τα τσιμπήματα μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε δευτερογενείς λοιμώξεις του δέρματος όπως έκζεμα, ecthyma και lymphanigitis. Ο κοριός μπορεί επίσης να επηρεάσει την ψυχική υγεία των ανθρώπων που ζουν σε μολυσμένο σπίτι. Έχουν ανεφερθεί επιδράσεις όπως άγχος, αϋπνία και συστημικές αντιδράσεις.
Έτσι, η παρουσία κοριών δε μπορεί να είναι αποδεκτή σε οποιονδήποτε χώρο και η καταπολέμησή τους πρέπει να γίνεται άμεσα.

Τι γνωρίζουμε για τους κοριούς;
Είναι νυκτόβιο έντομο, μετακινείται γρήγορα και δραστηριοποιείται τη νύκτα όταν τα θύματά του κοιμούνται ενώ την ημέρα κρύβεται σε στρώματα, κρεβάτια, ξύλινα έπιπλα, πίνακες, φθαρμένες ταπετσαρίες, σχισμές, ρωγμές τοίχων και πατώματος.
Τρέφεται αποκλειστικά με αίμα (αιμομυζητικό έντομο). Μυζά συνεχόμενα για 3-10 λεπτά ή και περισσότερο με τα στοματικά στοματικά του μόρια με τα οποία μυζά αίμα και ταυτόχρονα εκχέει αντιπηκτικές ουσίες.
Τα αποχωρήματά του είναι αιματώδη λόγω της μύζησης αίματος και φαίνονται μερικές φορές σαν στίγματα στα κλινοσκεπάσματα.
Οι κοριοί διαθέτουν αδένες οι οποίοι εκλύουν μία χαρακτηριστική οσμή. Στο εξωτερικό χρησιμοποιούν ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους για την ανίχνευση κοριών.
Το νύγμα του είναι αρκετά επώδυνο και προκαλεί κυκλικό ερύθημα σαν φουσκάλα που περνάει όμως γρήγορα, συνήθως μέσα σε 24 ώρες.
Χαρακτηριστική είναι η εικόνα γαζώματος πάνω στο σώμα από νύγματα του κοριού.
Τσιμπάει τα ακάλυπτα σημεία του σώματος όταν το θύμα κοιμάται και δεν μπορεί να αντιδράσει.
Αντέχει πολύ καιρό χωρίς να τραφεί, από 6 μήνες έως και 1,5 έτος.
Οι κοριοί κατά τη διάρκεια αντίξοων κλιματικών συνθηκών ή έλλειψης τροφής βρίσκονται σε διάπαυση. Μία κατάσταση όπου ο μεταβολισμός τους υπολειτουργεί και τους βοηθάει να επιζήσουν μέχρι να “ξυπνήσουν” μέσω διάφορων ερέθισμάτων όπως η αύξηση της θερμοκρασίας, η ύπαρξη θερμόαιμου οργανισμού στο χώρο και το διοξείδιο του άνθρακα που εκλύεται με την αναπνοή και να τραφούν.
Όσο νωρίτερα ανιχνεύσετε τους κοριούς, τόσο λιγότερο τραυματική θα είναι η εμπειρία σας για να απαλλαγείτε από αυτούς.
Η καταπολέμηση των κοριών επιτυγχάνεται με συνήθη μέτρα καθαριότητας και υγιεινής, όπως η εξάλειψη των ρωγμών και χασμάτων στους τοίχους και σε έσχατη ανάγκη την εφαρμογή υπολειμματικών εντομοκτόνων σε επιφάνειες, που είναι εν δυνάμει καταφύγια κοριών, όπως τα κρεβάτια και οι ραφές των στρωμάτων.

Μετά όμως από την διαπίστωση της παρουσίας τους πρέπει να λάβουμε τα παρακάτω μέτρα:
• Συγκεντρώνουμε όλα τα κλινοσκεπάσματα, καλύμματα, κουρτίνες, κ.λπ. τα πλένουμε σε μεγάλη θερμοκρασία (άνω των 50 οC) και συνέχεια τα στεγνώνουμε σε θερμοκρασία άνω των 60 οC για χρόνο μεγαλύτερο των 20 λεπτών.
• Χρησιμοποιούμε ηλεκτρική σκούπα υψηλής απορροφητικότητος στα καταφύγια των κοριών για να απομακρύνουμε κοριούς και αλλεργειογόνους παράγοντες όπως τα αποχωρήματά τους. Επίσης ενδείκνυται η σκούπα ατμού, με την οποία μπορείτε να καθαρίσετε χαλιά, έπιπλα και κουρτίνες.
• Απομακρύνετε το κρεβάτι από τον τοίχο διότι οι κοριοί ζουν σε ρωγμές και χαραμάδες, ενώ κάτω από τις ταπετσαρίες αφήνουν τα αβγά τους.
• Μια αποτελεσματική μέθοδος είναι η τοποθέτηση φυσικών εμποδίων γύρω από το κρεβάτι μας. Για παράδειγμα ταινίες διπλής όψης ή κάποιου άλλου κολλώδους υλικού περιμετρικά γύρω από το πλαίσιο του κρεβατιού, λεκάνες με ελαιούχα ή κολλώδη υγρά και κολλώδης παγίδες σαν αυτές που χρησιμοποιούμε για τα τρωκτικά είναι γενικότερα τρόποι που μπορούν να κρατήσουν μακριά τους απρόσκλητους επισκέπτες κατά την διάρκεια της νύχτας.
• Σε περίπτωση που αντιμετωπίζετε έντονο πρόβλημα, τοποθετήστε στα πόδια του κρεβατιού πιατάκια με αιθέριο έλαιο teatree δημιουργώντας ένα προστατευτικό «πλαίσιο».
• Μαζεύουμε τους κοριούς που βλέπουμε ότι απέμειναν χρησιμοποιώντας κολλητικές ταινίες.
• Κλείνουμε με σιλικόνη σχισμές και ρωγμές σε πατώματα, τοίχους, κάσες, που θεωρούμε οτι είναι καταφύγια κοριών.
• Εφαρμόζουμε πρόγραμμα καταπολέμησης κοριών χρησιμοποιώντας ειδικά εντομοκτόνα με ψεκασμό με συνδυασμένη χρήση κατάλληλου προνυμφοκτόνου και ακμαιοκτόνου σκευάσματος. Τα υπολειμματικά εντομοκτόνα (συνήθως αυτά που περιέχουν πυρεθρίνη) εφαρμόζονται σε ρωγμές και σχισμές, όπου οι κοριοί κρύβονται. Αυξημένη διείσδυση του εντομοκτόνου μέσα σε ρωγμές και σχισμές μπορεί να επιτευχθεί εάν η συσσωρευμένη βρωμιά και τα υπολείμματα πρώτα αφαιρεθούν χρησιμοποιώντας μια ηλεκτρική σκούπα. Ψεκάζουμε προσεκτικά στις θέσεις που κρύβονται οι κοριοί. Σε έντονες προσβολές χρειάζεται επανάληψη του ψεκασμού μετά από ένα μήνα Τα στρώματα και τα κλινοσκεπάσματα που ψεκάζονται κλείνονται σε ειδικές θήκες (πλαστικές σακούλες) για μεγάλο χρονικό διάστημα και πριν ξαναχρησιμοποιηθούν επιβάλλεται να καθαρίζονται προσεκτικά. Μετα απο κάθε ψεκασμό χρειάζεται καλός αερισμός του χώρου. Οι ψεκασμοί θα πρέπει να εκτελεστούν σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα. (Απαιτούνται τουλάχιστον τρεις ψεκασμοί σε διάστημα 21 ημερών).

•Ένας αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης και λιγότερο τοξικός από την χρήση χημικών μέσων είναι οι κρύσταλλοι σιλικόνης. Αλέστε κρυστάλλους σιλικόνης και εφαρμόστε την σκόνη σε διάφορα σημεία που θεωρείτε εστίες στο δωμάτιο σας. Βάλτε λίγο στο στρώμα σας, γύρω από το κρεβάτι και κατά μήκος του τοίχου. Τα έντομα θα έρθουν σε επαφή με την σιλικόνη και αυτή θα τα αφυδατώσει, προκαλώντας τους τον θάνατο. Θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεχτικοί με αυτή την μέθοδο διότι παρότι είναι μια φιλικότερη μέθοδος από τα εντομοκτόνα, παρόλα αυτά δεν θα πρέπει να εισπνεύσετε την σιλικόνη. Εναλλακτικά, χρησιμοποιήστε μια φυσική ουσία που ονομάζεται Διατομική γη και η οποία έχει το ίδιο αποτέλεσμα όπως οι κρύσταλλοι σιλικόνης, αλλά είναι ασφαλής η έκθεση σε αυτή και δεν είναι επικίνδυνη για τα παιδιά και τα κατοικίδια ζώα σας.
• Χρησιμοποιούμε ειδικά καπνογόνα παρασιτοκτόνα με τα οποία μπορεί να γίνει απόλύμανση σε όλο το σπίτι.
Φυσικά εντομοαπωθητικά
• Ένα πολύ καλό φυσικό απωθητικό για τους κοριούς είναι επίσης το αιθέριο έλαιο λεβάντας. Αναμιγνύουμε 4 σταγόνες αιθέριου έλαιου λεβάντας με 120ml περίπου νερό και έχουμε ένα μείγμα με το οποίο μπορούμε να ψεκάζουμε τόσο το σώμα μας όσο και τα ρούχα μας, τα σκεπάσματά μας και ό,τι άλλο επιθυμούμε. Μπορούμε ακόμα να το χρησιμοποιήσουμε για το τελευταίο ξέβγαλμα των ρούχων ή να ψεκάζουμε τα ρούχα σας όταν τα σιδερώνουμε. Σε περίπτωση που δεν θα χρησιμοποιήσουμε το μείγμα άμεσα, αντί για νερό βρύσης βάζουμε απεσταγμένο νερό και προσθέτουμε μία κουταλιά σούπας βότκας. Λίγες σταγόνες από αιθέριο έλαιο λεβάντας μπορούμε να ρίξουμε και την ώρα που κάνουμε αφρόλουτρο, προκειμένου το δέρμα μας να μυρίζει εύμορφα για μας και εντελώς απωθητικά για τους κοριούς. Η λεβάντα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και αλλιώς. Παίρνουμε φρέσκα ή αποξηραμένα άνθη λεβάντα, προσθέτουμε και λίγο δεντρολίβανο, τα βάζουμε σε τούλινα σακουλάκια και οι κοριοί εξαφανίζονται. Στο μείγμα μπορούμε να προσθέσουμε κλωναράκια ευκάλυπτου και μερικά γαρύφαλλα (το μπαχαρικό).
• Άλλο ένα καλό μείγμα με αιθέρια έλαια είναι το εξής: Αναμιγνύουμε πολύ καλά σε ένα μπουκάλι 1 φλυτζάνι νερό, 10 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντας, 10 σταγόνες αιθέριο έλαιο δεντρολίβανου, 10 σταγόνες αιθέριο έλαιο ευκάλυπτου. Με το περιεχόμενο ψεκάζουμε αντίστοιχα ό,τι θέλουμε.
• Στην απώθηση των κοριών βοηθά επίσης η κατανάλωση σκόρδου, καθώς δεν αντέχουν τη μυρωδιά του.

Οι κοριοί όταν νιώσουν κίνδυνο παριστάνουν ότι είναι νεκροί. Από εκεί έχει γίνει και γνωστή η έκφραση ‘’Παριστάνει τον ψόφιο κοριό’’.

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr