Δεν έχει σημασία ποιοι είμαστε, που ζούμε, τι κάνουμε, όλοι εξαρτόμαστε απ’ το νερό.
Ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Θαλής ο Μιλήσιος (αρχές 6ου αιώνα π.Χ.) υποστήριξε ότι το νερό είναι η αρχή των πάντων, ότι δηλαδή τα πάντα στη φύση είναι σχηματισμένα κυρίως από νερό.
Σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον στο οποίο όλα αλλάζουν με γοργούς ρυθμούς, το Νερό, η βασική πηγή ζωής, φαίνεται ότι θα αποτελέσει στοιχείο ανταγωνισμού και περιοριστικός παράγοντας ανάπτυξης στις επόμενες δεκαετίες.
Το νερό δεν είναι ούτε άφθονο, ούτε ανεξάντλητο. Κάθε σταγόνα του είναι πολύτιμη. Το 97% του νερού της Γης βρίσκεται στους ωκεανούς και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον άνθρωπο ενώ λιγότερο από 1% είναι διαθέσιμο για πόση ή για άλλες χρήσεις συμπεριλαμβανομένων της γεωργίας και της βιομηχανίας. Αυτό το νερό προέρχεται από ποταμούς, φράγματα και υπόγειες πηγές.
Η ψευδαίσθηση της αφθονίας δεν επιτρέπει εύκολα να αποκαλυφθεί η αλήθεια, ότι δηλαδή με την πάροδο του χρόνου το γλυκό νερό τείνει να μετατραπεί σε αγαθό εν ανεπαρκεία. Την ανησυχητική αυτή εικόνα θα επιδεινώσουν τα συχνότερα και εντονότερα ακραία καιρικά φαινόμενα λόγω της κλιματικής αλλαγής αλλά και η εκτίναξη του πληθυσμού της Γης στα 9 δισεκατομμύρια έως τα μέσα του αιώνα.
Χωρίς νερό δεν θα υπήρχε καμιά μορφή ζωής. Αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προαπαιτούμενα για τον ανθρώπινο οργανισμό και βασικό στοιχείο όλων των ιστών. Κάθε βασική λειτουργία του οργανισμού μας είτε αυτή λέγεται αναπνοή, πέψη ή εφίδρωση χρειάζεται νερό. Το ανθρώπινο σώμα χρειάζεται νερό για να καθαρίζει και να παραμένει υγιές. Το νερό βοηθά τον οργανισμό μας να… ξεπλένεται από τις τοξίνες, και δραστηριοποιεί τα νεφρά, απορροφάται άμεσα από το αίμα, διευκολύνοντας έτσι τη μεταφορά των θρεπτικών συστατικών που λαμβάνουμε με την τροφή. Ακόμα, βοηθά και στη λειτουργία των εντέρων.
Το έχουμε ανάγκη λοιπόν, όσο και τον αέρα που αναπνέουμε. Και όμως δεν το εκτιμάμε όσο θα έπρεπε και το κατασπαταλάμε τη στιγμή που σχεδόν ο μισός πληθυσμός της Γης εκλιπαρεί καθημερινά για μια καθαρή σταγόνα του.
Σύμφωνα με έρευνες της Unicef, του ΟΗΕ και ευρωπαϊκών κέντρων ερευνών το 40% των κατοίκων του πλανήτη σήμερα δεν έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό ενώ το 80% των ασθενειών στις αναπτυσσόμενες χώρες συνδέεται με το νερό με αποτέλεσμα κάθε 15 δευτερόλεπτα ένα παιδί να χάνει τη ζωή του.
Πάνω από 232 εκατομμύρια άνθρωποι από χώρες του Τρίτου Κόσμου πλήττονται από λειψυδρία ενώ περίπου 18 χώρες στην Αφρική και την Ασία βρίσκονται στο όριο των υδατικών αποθεμάτων τους. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, το 20% των επιφανειακών νερών στην Ευρωπαϊκή Ένωση απειλείται από ρύπανση. Η ποιότητα του νερού είναι το ίδιο σημαντική όπως η ποσότητα.
Η έλλειψη του νερού θα αναχθεί σε μείζον γεωπολιτικό θέμα, καθώς το 2050, ο παγκόσμιος πληθυσμός θα έχει ξεπεράσει τα 9 δισεκατομμύρια και η ζήτηση για νερό θα αυξηθεί κατά 64 κυβικά μέτρα ετησίως.
Στη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό, ας αναγνωρίσουμε την πολιτιστική, περιβαλλοντική και οικονομική σπουδαιότητα του καθαρού νερού και ας ενισχύσουμε τις προσπάθειές μας για να προστατεύσουμε τα ποτάμια, τις λίμνες και τους υδροφόρους ορίζοντες.
Η Ελλάδα είναι μία σχετικά ευνοημένη υδρολογικά χώρα της Μεσογείου, αν και η αναντιστοιχία της χρονικής και κυρίως χωρικής κατανομής των βροχοπτώσεων με τις χρονικές και χωρικές κατανομές της ζήτησης έχουν δημιουργήσει στο παρελθόν και εξακολουθούν να δημιουργούν προβλήματα έλλειψης νερού, ιδιαίτερα σε περιόδους ανομβρίας.
Η έλλειψη οποιασδήποτε ορθολογιστικής διαχείρισης των υδατικών πόρων είναι ένα πρόβλημα που αφορά όλη την Ελλάδα, και κυρίως τα νησιά του Αιγαίου όπου το πρόβλημα εμφανίζεται ιδιαίτερα διογκωμένο και απαιτεί άμεση προσοχή.
Η Ελλάδα έχει ανάγκη την στροφή προς μια οικοσυστημική προσέγγιση των προβλημάτων διαχείρισης του νερού υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής με μία ενιαία υδατική πολιτική, με διάρκεια, προοπτική που θα αξιοποιεί στο έπακρο την επιστημονική γνώση και θα προδιαγράφει τις μελλοντικές ανάγκες της χώρας σε νερό.
Το νερό δεν είναι εμπορικό προϊόν όπως όλα τα άλλα, αποτελεί κληρονομιά που πρέπει να προστατεύεται και να τυγχάνει κατάλληλης μεταχείρισης.
Αν κάνουμε προσπάθεια να αλλάξουμε τον τρόπο χρήσης του νερού, μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά.
Προστατεύοντας το νερό μας συμβάλλουμε στην εξασφάλιση του μέλλοντος για μας και τις επόμενες γενιές!
Γαμβρούδης Χ. Χρήστος
Υπ. Διδάκτωρ Υγειονομικής και Περιβαλλοντικής Μηχανικής Πολυτεχνείου Κρήτης
M. Sc Έλεγχος Ποιότητας και Διαχείριση Περιβάλλοντος
M. Sc Γεωτεχνολογία και Περιβάλλον
Διπλωματούχος Μηχανικός Ορυκτών Πόρων
Πολυτεχνείο Κρήτης
