Ο Αντιπρόεδρος της Βουλής βουλευτής Δωδεκανήσου Δημήτρης Κρεμαστινός έλαβε το λόγο κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής του νομοσχεδίου «Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς την Οδηγία 2014/40/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 3ης Απριλίου 2014 για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών-μελών σχετικά με την κατασκευή, την παρουσίαση και την πώληση προϊόντων καπνού και συναφών προϊόντων κλπ.»
Ο Καθηγητής Κρεμαστινός τόνισε την απουσία μελετών για το παθητικό «ηλεκτρονικό κάπνισμα» και εκδήλωσε την απορία του για τη βιασύνη της Ευρωπαϊκής Οδηγίας απαγόρευσής του. Είπε ότι οι μέχρι τώρα μελέτες και οι πολιτικές αρκετών χωρών θεωρούν το ηλεκτρονικό κάπνισμα ως την πιο αποτελεσματική μέθοδο διακοπής του καπνίσματος. Ως τέτοιο είναι αξιοποιήσιμο αλλά με κάθε προφύλαξη των νέων ανθρώπων. Εξήγησε ότι θα πρέπει να εστιάσουμε όλη την προσοχή μας ώστε το ηλεκτρονικό τσιγάρο να μην αποτελέσει τρόπο εισαγωγής των νέων στο κάπνισμα. Συνολικά, αναμένοντας τις πολυκεντρικές μελέτες που οφείλουν να γίνουν, θύμισε ότι θα πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση τόσο για τις παρενέργειες όλων των μεθόδων διακοπής του καπνίσματος όσο και για τη δράση όλων των ειδών των οικονομικών συμφερόντων που αναπτύσσονται γύρω από τη συνήθεια του καπνίσματος.
Ακολουθεί η πλήρης ομιλία του:
«Το παθητικό κάπνισμα έχει, όπως ξέρετε, απαγορευθεί μετά από σειρά τεκμηριωμένων μελετών που απέδειξαν ότι είναι εξίσου επιβλαβές –αν όχι χειρότερο- από το πραγματικό κάπνισμα, το μη παθητικό. Για ποιο λόγο; Διότι αυτός που καπνίζει παθητικά είναι ο ίδιος που καπνίζει και ενεργητικά και ο ίδιος εισπνέει και τον καπνό που ο ίδιος καπνίζει. Και όχι μόνο αυτό, αλλά, φυσικά, κάνει κακό και στον διπλανό του. Άρα, λοιπόν, είναι πολύ κακό το παθητικό κάπνισμα, όπως, φυσικά και το ενεργητικό.
Τρεις είναι οι τρόποι για να σταματήσει ο καπνιστής: Ο ένας είναι να χρησιμοποιήσει βαρενικλίνη, ο δεύτερος είναι να χρησιμοποιήσει τα αυτοκόλλητα της νικοτίνης, να κάνει δηλαδή απογαλάκτιση από τη νικοτίνη και ο τρίτος είναι να χρησιμοποιήσει το ηλεκτρονικό τσιγάρο.
Άκουσα την αγωνία της κ. Κεραμέως στην ομιλία της, που έλεγε ότι έψαχνε να βρει χώρο στη Βουλή, γιατί ήταν έγκυος και δεν μπορούσε να καπνίζει παθητικά –αυτό που υπάρχει σήμερα στη Βουλή.
Και όταν ο Ανδρέας Ψυχάρης, όταν ήταν Βουλευτής, ζήτησε με επιστολή από τον τότε Πρόεδρο κ. Μεϊμαράκη να εφαρμοστεί ο νόμος που ψήφισε η Βουλή στην ίδια τη Βουλή, συνυπέγραψα και εγώ ο ίδιος και ογδόντα ένας Βουλευτές.
Έξω, δεν εφαρμόζεται. Εάν πάτε στο ΑΤΤΙΚΟ, κύριε Υπουργέ, έχει μια μεγάλη αφίσα που λέει ότι «Η Ελλάδα σταμάτησε το κάπνισμα την 1η Ιουλίου του 2009». Την έκανε τότε ο κ. Αβραμόπουλος. Το μόνο που έγινε, είναι ότι έχει σβήσει η αφίσα από τον ήλιο, αλλά αν προχωρήσετε μέχρι να πάτε στη μονάδα εντατικής θα δείτε εκατοντάδες αποτσίγαρα –μέχρι τη μονάδα!- και κανείς δεν ενδιαφέρεται να εφαρμόσει τον νόμο.
Το ζητούμενο, λοιπόν, δεν είναι –το είπατε και το πρωί στον Υπουργό- ο εφησυχασμός, είναι η κινητοποίηση. Οι εντεταλμένοι, δηλαδή, υπάλληλοι ελεγκτές του Υπουργείου Υγείας πρέπει να βγουν έξω και να κοιτάξουν να κάνουν εφαρμογή του συγκεκριμένου νόμου. Και όχι μόνον να κάνουν την εφαρμογή, αλλά να αναφέρουν και τα αποτελέσματα. Ένας άλλος συνάδελφος είπε ότι στην Τουρκία ούτε στη θάλασσα δεν πετούν αποτσίγαρα. Εντάξει, η Τουρκία έχει ένα άλλο καθεστώς. Εμείς είμαστε μία δημοκρατική χώρα. Δεν τίθεται θέμα. Όμως, να μην φτάσουμε στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα, γιατί εμείς τώρα πάμε στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα σε σχέση με αυτά που συζητάμε για τους άλλους. Άρα τα πράγματα είναι πάρα πολύ σοβαρά.
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο, όπως είπα, είναι ένας τρόπος διακοπής του καπνίσματος. Δεν είναι σωστό να συγκρίνεται με το κάπνισμα. Αυτό είναι λάθος. Το να λέμε, δηλαδή, «τι είναι προτιμότερο, να καπνίζεις ηλεκτρονικό ή κανονικό τσιγάρο;». Δεν είναι αυτό το ερώτημα. Το θέμα είναι ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι ένα μέσο για να σταματήσεις το κάπνισμα, «the way to stop smoking» που λένε οι Αγγλοσάξονες. Αυτός είναι ο δρόμος για να σταματήσεις το κάπνισμα και δεν πρέπει να το συγκρίνεις με το κάπνισμα.
Ποιο είναι όμως το λάθος; Το λάθος είναι να αρχίζει ο νέος, που είναι παρθένος από κάπνισμα, να καπνίζει ηλεκτρονικό τσιγάρο. Γιατί είναι λάθος; Γιατί αυτός θα οδηγηθεί σιγά σιγά στο πραγματικό κάπνισμα, γιατί κάνει επαφή με την νικοτίνη.
Ποια είναι η φιλοσοφία του ηλεκτρονικού τσιγάρου; Ελαττώνει τη δόση της νικοτίνης, κάνει δηλαδή ένα είδος weaning, ένα είδος απογαλακτισμού από τη νικοτίνη. Αυτό κάνει στην ουσία, διότι ελαττώνει τη δόση μέχρι εξαφανίσεως. Η αποτελεσματικότητά του είναι κατά κάποιον τρόπο τεκμηριωμένη.
Εκείνο που δεν είναι τεκμηριωμένο είναι η βλαπτικότητά του. Αυτό δεν είναι τεκμηριωμένο. Όμως, έρχεται το FDA και λέει ότι στην Αμερική –που είναι αυστηρότατοι οι νόμοι- δεν το απαγορεύει μέχρις ότου συγκροτηθούν πολυκεντρικές μελέτες. Η αμερικανική νομοθεσία δεν το απαγορεύει, παρ’ ότι τα συμφέροντα δεν είναι αμερικανικά. Είναι και ευρωπαϊκά.
Πρέπει δε να ξέρετε ότι μεγάλες εταιρείες καπνικών, των οποίων δεν θέλω τώρα να αναφέρω τις επωνυμίες αυτήν τη στιγμή, επειδή έχει πέσει η κατανάλωση του τσιγάρου, φτιάχνουν όχι το ηλεκτρονικό τσιγάρο, αλλά ένα παρόμοιο που δεν είναι vaporing action, όπως το λένε, δηλαδή δεν είναι με ατμό, αλλά είναι ένα τσιγάρο που καίγεται χωρίς να έχει μέσα τις καρκινογόνες ουσίες, όπως η πίσσα κ.λπ. Εκεί βρίσκεται το θέμα.
Εγώ προσωπικά δεν έχω καμία αντίρρηση και να απαγορευτεί και οπουδήποτε να απαγορευτεί. Εκείνο, όμως, που με ενδιαφέρει είναι γιατί να τρέχουμε πρώτοι. Ας περιμένουμε. Και μετά να το απαγορεύσουμε και όχι μόνο το παθητικό, αλλά και το ενεργητικό.
Όμως, το πονηρό είναι το εξής: Αυτός ο οποίος κατά κάποιον τρόπο είναι καπνιστής και ξέρει ότι όταν πάει στο μπαρ και απαγορεύεται και το ένα κάπνισμα και το άλλο, γιατί να συνεχίσει τη θεραπεία, επαναλαμβάνω, της διακοπής του καπνίσματος;
Θα μου πείτε, να κάνει διακοπή με βαρενικλίνη. Σωστό. Να κάνει διακοπή με απογαλακτισμό της νικοτίνης. Δεν έχουν παρενέργειες και η βαρενικλίνη και η νικοτίνη; Διαβάστε τα προσπέκτους. Έχουν σοβαρότατες παρενέργειες και τα δύο. Όλα έχουν παρενέργειες.
Η διαφορά ποια είναι; Η διαφορά είναι ότι πρέπει να γίνουν πολυκεντρικές μελέτες και πρέπει να υπάρξουν αποτελέσματα. Μόλις γίνει η πρώτη, η δεύτερη -το πολύ- πολυκεντρική μελέτη, που θα λέει οτιδήποτε, θα πρέπει να γίνει σεβαστό από όλους. Αυτή είναι και η προσωπική μου θέση και η θέση, αν θέλετε, πολλών και η θέση του FDA.
Γιατί τα λέω όλα αυτά; Γιατί υπάρχει η υποβόσκουσα αντίληψη ότι όποιος μιλάει, μιλάει για τα συμφέροντα κάποιου άλλου. Εγώ προσωπικά –το γνωρίζετε- δεν έχω κανένα συμφέρον με καμία εταιρεία. Ουδέποτε έχει επιχορηγηθεί πρόγραμμά μου επιστημονικό από αυτές τις εταιρείες και κατά συνέπεια είμαι ελεύθερος να μιλώ. Το ξέρουν όλοι και μιλώ πραγματικά συνειδησιακά.
Τι θα πρότεινα; Το απλούστατο. Αυτή τη στιγμή όπως υπάρχουν για όλα όσα ανέφερα και για το ηλεκτρονικό τσιγάρο παρενέργειες, έτσι υπάρχουν και για τα κινητά τηλέφωνα. Τι λένε όλοι; Περιμένουμε πολυκεντρικές μελέτες για να απαγορεύσουν το κινητό τηλέφωνο. Δεν υπάρχει όμως καμία μεγάλη πολυκεντρική μελέτη για το κινητό, την οποία να διαβάσουν όλοι. Υπάρχουν μικρομελέτες. Γιατί άλλη πολιτική στο ένα και άλλη στο άλλο; Μακριά από τις εταιρείες και τις μεν και τις δε, διότι όλοι έχουν συμφέροντα. Άλλωστε, σας είπα ότι οι εταιρείες καπνού –τουλάχιστον οι δύο μεγάλες- ετοιμάζουν το δικό τους τσιγάρο που δεν θα είναι το τσιγάρο που κυκλοφορούν για το κάπνισμα.
Η πρότασή μου, λοιπόν, είναι να απαγορευθεί στους νέους, στους μη καπνιστές. Πηγαίνει ο νέος στο μπαρ και του λένε «απαγορεύονται τα αλκοολούχα, το λέει ο νόμος». Έτσι πρέπει να λέει στον κάτω των 18 ή των 17 «εσύ δεν μπορείς να καπνίσεις στο μπαρ». Αυτό ναι, να γίνει, διότι αυτό είναι επικίνδυνο. Αντί να λέμε τον δρόμο για να σταματήσουν το κάπνισμα, στους νέους είναι ο δρόμος για να αρχίσουν το κάπνισμα. Είναι ακριβώς το αντίθετο.
Σε αυτό νομίζω ότι πρέπει να επικεντρωθούμε και αυτή πρέπει να είναι, κατά τη γνώμη μου, η τακτική που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα.»
