Η νέα δημοτική αρχή πρέπει να βιαστεί αν θέλει να λυθεί το βασικό θέμα των απορριμμάτων και να μη χαθούν πολύτιμοι πόροι λόγω μεγάλων καθυστερήσεων.
Τα μεγάλα ζητήματα:
- Καθυστέρηση στην κατασκευή του Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ)
- Δεν έχει ληφθεί απόφαση για τον τρόπο λειτουργίας του ΚΔΑΥ όταν (και εάν) κατασκευαστεί
- Προβλήματα στο Βιολογικό Καθαρισμό του ΧΥΤΑ
- Καμιά προσπάθεια για κομποστοποίηση των οργανικών αποβλήτων
- Καθυστέρηση στην προκήρυξη για τη Μονάδα Βιοαερίου
- Καθυστέρηση στη χωροθέτηση Μονάδας Διαχείρισης Αποβλήτων Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (Μπάζα)
- Καθυστερήσεις στην επέκταση της Ανακύκλωσης σε όλα τα Σχολεία
- Καθυστέρηση στην κατασκευή ΧΥΤΑ Ν. Ρόδου. Περνάει στη νέα προγραμματική περίοδο.
- Καινούργια εστία δυσοσμίας ο ΧΥΤΑ
Εξαιρετικά αργά κινούνται τα πράγματα από πλευράς Δήμου Ρόδου όσον αφορά το καυτό θέμα της διαχείρισης των Αστικών Στερών Αποβλήτων ή των «σκουπιδιών» όπως έχουμε συνηθίσει να τα αποκαλούμε. Αυτό είναι το συμπέρασμα της έρευνας που έκαναν τα Οικολογικά Ροδιακά τις προηγούμενες δύο εβδομάδες ώστε ενόψει της νέας δημοτικής περιόδου να δούμε πού ακριβώς βρισκόμαστε και ποιες ακριβώς είναι οι προθέσεις της νέας δημοτικής αρχής.
Φυσικά θα πει κάποιος ότι δεν είναι λογικό να χρεώσουμε τις καθυστερήσεις στο νέο δήμαρχο και τη νέα δημοτική αρχή που ανέλαβε λιγότερο από δύο μήνες πριν. Η απάντηση είναι ότι εφόσον πολλά από τα πρόσωπα που σήμερα έχουν αναλάβει τη διαχείριση του θέματος κατείχαν θέσεις και στο προηγούμενο σχήμα, επίσης λογικό είναι να υπάρχουν φόβοι και για ανάλογες καθυστερήσεις τώρα ενώ βέβαια οι υπηρεσιακοί παράγοντες παραμένουν οι ίδιοι. Εξάλλου σκοπός της στήλης μας δεν είναι να κάνουμε απλά κριτική αλλά να παρακινήσουμε ώστε να ληφθούν σημαντικές αποφάσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, του μεγαλύτερου «όπλου» που έχουμε ως χώρα και νησί για να επιβιώσουμε οικονομικά.
Τα μεγαλύτερα θέματα
Στην αρχή του άρθρου μας παραθέτουμε συνοπτικά τα μεγαλύτερα προβλήματα που υπάρχουν για μια ορθολογική και φιλική προς το περιβάλλον διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) όπως άλλωστε την έχουμε περιγράψει και στα πολλά αφιερώματα που έχουμε κάνει μέσα από τη στήλη μας. (βλ. πχ 14/11/2013, 7/11/2013, 31/10/2013, 13/06/2013 κλπ). Τα προβλήματα αυτά δεν οφείλονται βέβαια μόνο στους υπεύθυνους του Δήμου αλλά και στη γραφειοκρατία της ελληνικής διοίκησης, χωρίς αυτό να αποτελεί άλλοθι για τον αργό τρόπο με τον οποίο χειρίζεται ο Δήμος Ρόδου το όλο θέμα.
Γιατί γίνονται αυτά;
Το πρώτο συμπέρασμα στο οποίο έχουμε καταλήξει είναι ότι δεν υπάρχει η πολιτική βούληση ώστε να προχωρήσουν τα πράγματα πιο γρήγορα και στη σωστή κατεύθυνση. Οι αποφάσεις αργούν να ληφθούν και όταν ακόμα λαμβάνονται δεν υπάρχει η απαραίτητη παρακολούθηση της πορείας υλοποίησής τους. Άρα πρέπει η πολιτική ηγεσία να αποφασίσει ξεκάθαρα τι ακριβώς θέλει να κάνει και πότε θέλει να το κάνει. Χρειάζεται δηλαδή ένα σχέδιο για τις άμεσες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες ενέργειες που θα πρέπει να γίνουν ώστε αντί να περιμένουμε να ολοκληρωθεί ένα έργο για να σχεδιάσουμε το επόμενο βήμα, να σχεδιάζουμε παράλληλα με διαφορετικό χρονικό ορίζοντα.
Ένα δεύτερο σημείο αιχμής είναι το επίπεδο συνεργασίας των διαφόρων υπηρεσιών και των αντίστοιχων αιρετών που το τελευταίο χρονικό διάστημα ήταν στο μηδέν. Η μια υπηρεσία δεν ήξερε τι σχεδιάζει η άλλη ακόμα και εάν την αφορούσε άμεσα. Εννοείται ότι από δω και μπρος θα πρέπει να υπάρξει ένα καλό επίπεδο συνεργασίας και όπως ο ίδιος ο δήμαρχος εξήγγειλε (βλ. εφ. Ροδιακή 14 και 16 Σεπτεμβρίου 2014) συντονιστής και ελεγκτής της όλης προσπάθειας πρέπει να είναι ο ίδιος που έχει και την τελική ευθύνη για την πορεία του δημοτικού έργου.
Το ΚΔΑΥ – Κατασκευή
Το έργο πέρασε και περνάει από … σαράντα κύματα με αποτέλεσμα να έχουμε φοβερές καθυστερήσεις σε ένα έργο που είναι τόσο αναγκαίο για τη διαχείριση των αποβλήτων συσκευασιών και αποφυγή των προστίμων που ακόμα και οι ίδιοι οι κυβερνητικοί παράγοντες εξαγγέλλουν (βλ. πχ δηλώσεις Καλαφάτη http://wp.me/p1g3vz-15e και πιο πρόσφατα συνέντευξη στη Μ. Χονδρογιάννη του ΓΓ Διαχείρισης Απορριμμάτων Δ. Καλογερόπουλου, εφ. Δημοκρατική 21/09/2014).
Να θυμίσουμε ότι η ένταξη του έργου έγινε από την Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή στις 14/11/2011 στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη (ΕΠΠΕΡΑΑ) ενώ μόνο τα δύο από τα τέσσερα υποέργα έχουν δημοπρατηθεί. Το κύριο έργο που είναι αυτό της κατασκευής του κτηρίου αντιμετωπίζει αρκετά προβλήματα και καθυστερήσεις. Ο εργολάβος του έργου που δημοπρατήθηκε στις 12/3/2013, εγκαταστάθηκε στις 21/5/2014 αλλά πριν από λίγο διαπιστώθηκε ότι το κτήριο δε χωράει στην επιλεγμένη έκταση! Μιλάμε όμως για ένα έργο για το οποίο υπάρχουν τα χρήματα και είναι τεράστιας σημασίας για το νησί αφού εκτός των άλλων θα δώσει και τουλάχιστον διπλάσιο χρόνο ζωής στο νέο κύτταρο του ΧΥΤΑ.
Η προμήθεια του σταθερού εξοπλισμού
Για το έργο του ΚΔΑΥ απαιτείται να γίνει προμήθεια του σταθερού εξοπλισμού του, προϋπολογισμού €1.950.000.Η μελέτη έχει διαβιβαστεί από την Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή (ΕΔΑ) στο Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) για τη σύμφωνη γνώμη της και όπως διαβεβαιώνουν υπηρεσιακοί παράγοντες θα δημοπρατηθεί χωρίς προβλήματα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Πάντως και εδώ έχουμε αρκετές καθυστερήσεις ενώ απομένει ακόμα ένα υποέργο, αυτό του κινητού εξοπλισμού προϋπολογισμού €150.000, να ωριμάσει και να δημοπρατηθεί.
Ετοιμαστείτε να πληρώσουμε
Να θυμίσουμε εδώ ότι για τα κύρια δημοτικά απόβλητα που οδηγούνται σε ταφή χωρίς επεξεργασία θα κληθούμε να πληρώσουμε πάνω από 2,5 εκατομμύρια ευρώ στην αρχή, ποσό που μπορεί να ξεπεράσει τελικά ακόμα και τα 4 εκατ. ευρώ!! Όμως ανησυχία προκαλεί και το γεγονός ότι δεν υπάρχει κανένα σχέδιο για το πώς θα λειτουργήσει το ΚΔΑΥ όταν (και εάν) ολοκληρωθεί. Όπως λέμε παραπάνω δεν είναι δυνατόν να περιμένουμε να ολοκληρώνεται το κάθε έργο και μετά να ψαχνόμαστε πώς θα λειτουργήσει.
Βιολογικός Καθαρισμός του ΧΥΤΑ
Η μελέτη για τη βελτίωση του Βιολογικού Καθαρισμού του ΧΥΤΑ ο οποίος έχει πολλά προβλήματα και είναι τεράστιας σημασίας για τη σωστή λειτουργία του αφού επεξεργάζεται τα υγρά απόβλητα των σκουπιδιών ώστε να μη διατίθενται στο περιβάλλον και να καταλήγουν στις θάλασσες, έχει υποβληθεί στην Ειδική Διαχειριστική Αρχή για ένταξη στο ΕΠΠΕΡΑΑ από το Μάρτιο και λόγω προβλημάτων στο πρόγραμμα όπως εξηγούμε παρακάτω, δεν έχει ακόμα πάρει τη σχετική έγκριση.
Αυτή τη στιγμή υπάρχει σοβαρή σκέψη από υπηρεσιακούς παράγοντες αλλά και τον ίδιο το Δήμαρχο Ρόδου να υλοποιηθεί το έργο ακόμα και με ίδιους πόρους. Πάντως εκτιμάται ότι κατά πάσα πιθανότητα θα ενταχθεί και θα δημοπρατηθεί. Ένα πρόβλημα βέβαια είναι το μπλοκάρισμα του προγράμματος πανελληνίως λόγω υπερδέσμευσης πόρων σε όλη τη χώρα. Εντός των ημερών, σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένονται απεντάξεις και συνέχιση των ώριμων έργων.
Κομποστοποίηση Οργανικών Αποβλήτων
Όπως τονίζουμε παραπάνω σύμφωνα με την οδηγία-πλαίσιο 98/2008 και τον εθνικό Νόμο 4042/2012 θα επιβάλλεται ειδικό τέλος ταφής €35 έως €60 και για την διάθεση μη επεξεργασμένων οργανικών απορριμμάτων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι πρέπει να υπάρξει σχεδιασμός για τα οργανικά απόβλητα που αποτελούν μεγάλο μέρος της συνολικής ποσότητας των 75.000 τόνων σκουπιδιών που διατίθενται στο ΧΥΤΑ. Σήμερα δεν υπάρχει καμία σκέψη για το πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτή την πρόκληση που θα μπορούσε εκτός από το πρόβλημα των οργανικών αποβλήτων, να δώσει λύση και στα κλαδέματα και άλλα οργανικά απόβλητα δήμου, ξενοδοχείων και ιδιωτών αλλά και της λυματολάσπης από τους Βιολογικούς Σταθμούς. Παράλληλα θα μπορούσε να εφοδιάσει με καλής ποιότητας λίπασμα τοπικής παραγωγής όλους όσοι το χρειάζονται, με πρώτο και καλύτερο το Δήμο Ρόδου.
ΑΕΚΚ – Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων – Κοινώς Μπάζα
Τα πρόστιμα που αναφέρουμε θα ισχύσουν και για τα μπάζα που απορρίπτονται στο περιβάλλον. Η χωροθέτηση μονάδας επεξεργασίας αυτών των αποβλήτων βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο αφού έχει υποβληθεί εδώ και αρκετό καιρό στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου προμελέτη που προβλέπει χωροθέτηση ανάμεσα στις δύο λατομικές ζώνες του νησιού και αναμένεται η απάντηση. Θα ακολουθήσει η οριστική μελέτη και σύμφωνα με τα όσα μας δήλωσε ο Δήμαρχος θα γίνει διαγωνισμός για την ανάδειξη ιδιώτη επενδυτή για τη μονάδα στο πρότυπο άλλων μονάδων στην υπόλοιπη Ελλάδα (Θεσσαλονίκη, Δράμα, κλπ). Καταλαβαίνει κανείς ότι έχουμε – και εδώ – ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε.
Μονάδα Βιοαερίου – Δύσκολα τα πράματα
Το προηγούμενο Δημοτικό Συμβούλιο Ρόδου σε συνεδρίασή του στις 7/8/2013 ομόφωνα αποφάσισε να εκμισθώσει έναντι χρηματικού ποσού συνιστάμενου σε ποσοστό στα εκατό (%) επί του κύκλου εργασιών και για χρονικό διάστημα 15 ετών τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του βιοαερίου από το ΧΥΤΑ Β. Ρόδου. Η απόφαση λήφθηκε καθώς το Δημοτικό Συμβούλιο έκρινε ότι είναι βιώσιμη μια τέτοια μονάδα και λαμβάνοντας υπόψη την εθνική νομοθεσία για τους όρους υγειονομικής ταφής των οργανικών αποβλήτων που επιτρέπει τη διάθεση του βιοαερίου σε πυρσό καύσης μόνο σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η ενεργειακή αξιοποίησή του. Να σημειωθεί βέβαια ότι ο πυρσός καύσης του ΧΥΤΑ δε λειτούργησε ποτέ λόγω της πυρκαγιάς που είχε ξεσπάσει μόλις πρωτοκατασκευάστηκε το έργο.
Αυτή τη στιγμή η μελέτη για την εκμετάλλευση του βιοαερίου που εκπονήθηκε σύμφωνα με την παραπάνω απόφαση βρίσκεται στο Τμήμα Ακίνητης Περιουσίας του Δήμου. Πρόκειται για μια εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία καθώς είναι άγνωστη για το Δήμο και έχει υλοποιηθεί μόνο σε ελάχιστους δήμους της χώρας (πχ Κέρκυρας). Η νέα δημοτική αρχή θα πρέπει να αποφασίσει εάν ακολουθήσει τη δύσκολη αυτή διαδικασία ή θα περιοριστεί στην απλή καύση του βιοαερίου. Πάντως ένα από τα δύο πρέπει να γίνει καθώς το μεθάνιο που παράγεται είναι ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου και η διαχείρισή του είναι επιβεβλημένη.
ΧΥΤΑ Ν. Ρόδου
Άλλο ένα σημαντικό για το νησί έργο είναι ο ΧΥΤΑ της Ν. Ρόδου, έργο που είναι πλέον υπό την ευθύνη της ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ. Το έργο είναι προϋπολογισμού €6.960.000 και μετά από διαγωνισμό το έχει αναλάβει τεχνική εταιρεία του νησιού μας. Περιλαμβάνει την αποκατάσταση του υφιστάμενου ΧΑΔΑ στην περιοχή Ποτηρού Γενναδίου και την κατασκευή ΧΥΤΑ στο ίδιο μέρος. Ο ΧΥΤΑ θα εξυπηρετεί σύμφωνα με τη Περιβαλλοντική Μελέτη τους πρώην δήμους Ν. Ρόδου, Λινδίων, Καμείρου Αρχαγγέλου, Ατταβύρου και Χάλκης με εξυπηρετούμενο πληθυσμό 54.129 κατοίκους και παραγωγή αποβλήτων 21 τόνους το έτος. Είναι χωρητικότητας 336.045 m3 και έχει προβλεπόμενο χρόνο ζωής τα 12 έτη.
Να σημειωθεί ότι η Έγκριση των Περιβαλλοντικών Όρων έγινε το Ιούνιο του 2012, η δημοπράτηση το Νοέμβριο του 2013 ενώ τις επόμενες μέρες αναμένεται να υπογραφεί η σύμβαση με τον ανάδοχο. Όμως η χρηματοδότηση του έργου θα περάσει ως «γέφυρα» στην επόμενη προγραμματική περίοδο όπου και θα ενταχθεί στο νέο επιχειρησιακό πρόγραμμα του ΥΠΕΚΑ. Η απορία βέβαια είναι πώς θα ξεκινήσει και θα ολοκληρωθεί ένα έργο που υπογράφεται φέτος όταν ξέρουμε ότι η χρηματοδότησή του θα γίνει από την επόμενη προγραμματική περίοδο.
Η ανακύκλωση στα σχολεία
Η ανακύκλωση στα σχολεία ξεκίνησε πέρσι με τη συνδρομή της ιδιωτικής εταιρείας που έχει αναλάβει το έργο της αποκομιδής μεγάλου μέρους των απορριμμάτων του νησιού. Η αρχή ήταν καλή αφού στο πρόγραμμα συλλογής μπήκαν αρκετά σχολεία, όμως το ζήτημα έμεινε εκεί ενώ έπρεπε να προχωρήσει και με τα υπόλοιπα σχολεία, τουλάχιστον τα μεγαλύτερα. Ελπίζουμε η Υπηρεσία Καθαριότητας που ξεκίνησε τη δράση να τη συνεχίσει ώστε να δημιουργήσουμε σιγά σιγά μια νέα νοοτροπία στους αυριανούς πολίτες.
Και ο Δήμαρχος τι λέει για όλα αυτά;
Τα Οικολογικά Ροδιακά μετά την έρευνα επιδιώξαμε να συζητήσουμε το θέμα και με το νεοεκλεγέντα Δήμαρχο Ρόδου κ. Φώτη Χατζηδιάκο. Από την κουβέντα φάνηκε ότι τον απασχολεί ιδιαίτερα το θέμα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων και μάλιστα φάνηκε λίγο βιαστικός ώστε να ξεκινήσει γρήγορα και να έχει κάποια πρώτα αποτελέσματα.
Τα Οικολογικά Ροδιακά τον ενημέρωσαν για τα συμπεράσματα που έχουμε βγάλει από τη μακροχρόνια ενασχόλησή μας με το θέμα αλλά και μετά την έρευνα των τελευταίων ημερών. Το ευχάριστο είναι ότι έχει ζητήσει τη γνώμη ανθρώπων που κατέχουν το θέμα καλά, όμως από την άλλη πλευρά δέχεται προτάσεις τις οποίες έχει απορρίψει στο σύνολο του ο ροδιακός λαός, προτάσεις που μόνο ζημιά θα κάνουν στο περιβάλλον και την οικονομία του τόπου.
Σε κάθε περίπτωση εμείς παραμένουμε στη διάθεση του Δήμου αλλά και οποιουδήποτε άλλου φορέα θέλει να προχωρήσει στη φιλική για το περιβάλλον και τις τσέπες των πολιτών λύση. Κι αυτή η λύση δεν μπορεί παρά να προβλέπει Μείωση, Επαναχρησιμοποίηση, Ανακύκλωση και Κομποστοποίηση των απορριμμάτων μας στο μέγιστο βαθμό. Σε κάθε τέτοια προσπάθεια θα είμαστε αρωγοί και συμπαραστάτες.
Πηγή : oikologicarodiaka
