Στο πρώτο μέρος του αφιερώματος των Οικολογικών Ροδιακών στους σεισμούς αναφερθήκαμε στη σεισμικότητα της περιοχής μας, στη δομή της πολιτικής προστασίας στη χώρα και ειδικότερα στην Περιφέρεια Ν. Αιγαίου και στο Δήμο Ρόδου. Τονίσαμε τη σημασία της σωστής επάνδρωσης του Γραφείου ΠΠ του Δήμου και του Τμήματος ΠΠ Δωδεκανήσου της Περιφέρειας. Επισημάναμε επίσης την αναγκαιότητα ο αντισεισμικός σχεδιασμός να καλύψει όλες τις Δημοτικές Ενότητες του νησιού μας και όχι μόνο την πόλη της Ρόδου αλλά και να επιταχυνθούν και να ολοκληρωθούν οι ενέργειες που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Το επιχειρησιακό κέντρο της Πολιτικής Προστασίας του Δήμου σε περίπτωση σεισμού
Οι ελλείψεις σε επίπεδο Δήμου
Δημόσια κτήρια που στεγάζουν υπηρεσίες και εξυπηρετούν καθημερινά εκατοντάδες πολίτες
Οι ενέργειες που πρέπει να ολοκληρωθούν από πλευράς Δήμου που φέρει και το μεγαλύτερο βάρος της αντισεισμικής θωράκισης του νησιού είναι οι εξής:
1. Να επικαιροποιηθεί ο κατάλογος με τους χώρους συγκέντρωσης του πληθυσμού σε περίπτωση σεισμού.
2. Να ενημερωθούν οι πολίτες σε ποιον από τους παραπάνω χώρους πρέπει να κατευθυνθούν.
3. Να συνταχθεί ένας επικαιροποιημένος χάρτης που να περιέχει τόσο τα γεωλογικά δεδομένα όσο και τους χώρους συγκέντρωσης αλλά και όλες τις χρήσιμες για το ενδεχόμενο σεισμού πληροφορίες. Τέτοιος χάρτης υπάρχει από παλιότερα αλλά πρέπει να επικαιροποιηθεί.
4. Να γίνουν έλεγχοι σε όλα τα σχολεία του νησιού. Ο τελευταίος έλεγχος σε σχολεία στο νησί μας έγινε από τον Ο.Σ.Κ (Οργανισμός Σχολικών Κτηρίων) στις 29/11/2009 και αφορούσε το κτήρια που έχουν ανεγερθεί μέχρι το 1959 δηλαδή πριν από τον πρώτο αντισεισμικό κανονισμό. Από τότε μέχρι σήμερα δεν έχει πραγματοποιηθεί κανένας έλεγχος σε σχολικό κτήριο στο νησί μας.
5. Να γίνουν έλεγχοι σε όλα τα δημοτικά κτήρια ιδίως αυτά που στεγάζουν υπηρεσίες.
6. Να προβλεφθεί η επάρκεια σε πόσιμο νερό εάν κάτι δεν πάει καλά με τα δίκτυα ύδρευσης.
Πολύ σοβαρό το θέμα των σχολείων
Το σχολικό συγκρότημα του Βενετοκλείου – Είναι το πολυπληθέστερο σε σχολικό πληθυσμό
Το θέμα των σχολείων είναι ιδιαίτερα σημαντικό και αφορά όλη τη χώρα. Να σημειώσουμε εδώ ότι όπως προκύπτει από απάντηση που έδωσε ο υπουργός Υποδομών Μιχ. Χρυσοχοΐδης στη Βουλή το Σεπτέμβριο του 2013 σε ερώτηση των βουλευτών Γ. Δημαρά και Γ. Αβραμίδη, έχει πραγματοποιηθεί πρωτοβάθμιος έλεγχος από μηχανικούς του ΟΣΚ σε 5.041 σχολικές μονάδες στις οποίες περιλαμβάνονται 6.464 κτίρια. Η διενέργεια ξεκίνησε το 2004, σε συνεργασία με τα 5 Πολυτεχνεία της χώρας και αφορούσε σχολεία που έχουν ανεγερθεί έως το 1959 καθώς και όλα τα σχολεία Κεφαλονιάς, Ζακύνθου, Λευκάδας και τα προ του 1986 σε Σάμο, Λέσβο, Χίο, Κέρκυρα και Καστοριά. Οι αριθμοί αυτοί παραμένουν σταθεροί από το 2011, οπότε και ανακοινώθηκε από τον ΟΣΚ η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του προγράμματος.
7ο Δημοτικό Σχολείο Πόλεως Ρόδου – Αμαράντειος. Ένα από τα πιο όμορφα κτήρια – σχολεία στο Νιοχώρι.
Η έναρξη της δεύτερης φάσης προσεισμικών ελέγχων θα αφορούσε τα σχολικά κτίρια που ανεγέρθησαν την περίοδο 1960-1985 (κτίρια που κατασκευάστηκαν με τον αντισεισμικό κανονισμό του 1959), δηλαδή περίπου 4.200 σχολικές μονάδες με περίπου 9.000 στατικά ανεξάρτητα κτίρια. Ωστόσο αυτή δεν ξεκίνησε ποτέ, καθώς ο ΟΣΚ υποχρεώθηκε σε δραστική μείωση προσωπικού και κονδυλίων στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσής του.
Ο ΟΣΚ λοιπόν παρόλο που με δελτίο τύπου στις 5 Απριλίου 2011 ανακοίνωνε διά στόματος του Διευθύνοντός του Συμβούλου κ. Η. Δρούλια ότι θα πραγματοποιήσει ελέγχους σε όλα τα σχολικά κτίρια μέχρι το 1986 φαίνεται ότι έχει περιοριστεί στην πραγματοποίηση αυτοψιών σε σχολεία έπειτα από κάποιον ισχυρό σεισμό ή μετά από αιτήματα φορέων .
Το κτήριο της πρώην Ακαδημίας. Τι τρέχει εκεί;
Είναι γνωστή βέβαια η υπόθεση με το κτήριο του σχολικού συγκροτήματος της Ακαδημίας στη Ρόδο και τις σχετικές παρενέργειες που έφτασαν μέχρι και στην απόδοση ποινικών ευθυνών. Δε θα θέλαμε να φανταστούμε τι θα γίνει λοιπόν σε περίπτωση κάποιου ισχυρού σεισμού.
Η κατάσταση στην Περιφέρεια
Τα πράγματα στην Περιφέρεια Ν. Αιγαίου είναι απερίγραπτα. Όπως σημειώναμε στο προηγούμενο άρθρο μας υπάρχει μισός στην ουσία υπάλληλος για το Τμήμα Πολιτικής Προστασίας αφού αυτός ασκεί παράλληλα καθήκοντα μαζί με άλλο αντικείμενο από τον Αύγουστο του 2013 όταν απεχώρησε η αρμόδια υπάλληλος. Ένας άνθρωπος λοιπόν είναι λογικό να μην μπορεί να ασχοληθεί με το σημαντικό αυτό αντικείμενο στο βαθμό που θα έπρεπε όταν μάλιστα δεν υπάρχει και ενδιαφέρον από την πολιτική ηγεσία. Είναι αυτό ενδεικτικό των προτεραιοτήτων που έχει η σημερινή Περιφερειακή αρχή.
Να σημειωθεί εδώ ότι η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας με έγγραφό της στις 09/04/2012 που υπογράφει ο ΓΓ ΠΠ Θ. Μπούφης με θέμα το σχεδιασμό για την αντιμετώπιση κινδύνων από σεισμικά φαινόμενα, περιγράφει ακριβώς τι ετοιμότητα πρέπει να υπάρχει σε κάθε βαθμίδα της διοίκησης για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων. Εάν λοιπόν σε επίπεδο Δήμου υπάρχει κάποια κινητικότητα, σε επίπεδο Περιφέρειας δε φαίνεται να υπάρχει σχεδόν τίποτα.
Το κτήριο του Ταχυδρομείου Ρόδου – Σε τι κατάσταση βρίσκεται;
Στο ίδιο έγγραφο αναφέρεται ότι με απόφαση των Περιφερειαρχών πρέπει να συσταθούν οι επιτροπές πρωτοβάθμιου προσεισμικού έλεγχου κτιρίων αρμοδιότητας Περιφέρειας. Σκοπός του προγράμματος αυτού ήταν μια καταγραφή και μια πρώτη αποτίμηση της σεισμικής ικανότητας των κτιρίων προκειμένου να καθοριστούν οι προτεραιότητες σε εθνικό επίπεδο για τον περαιτέρω έλεγχο και τη λήψη μέτρων Τα αποτελέσματα του προσεισμικού ελέγχου των κτιρίων της Περιφέρειας θα έπρεπε να αποσταλούν στον Ο.Α.Σ.Π. (Οργανισμός Αντισεισμικής Προστασίας).
Θέρμαι, τα σίδερα είναι ορατά δια γυμνού οφθαλμού. Η ασφάλεια;
Στις 8 Μαρτίου του 2013 συνεστήθησαν για τα Δωδεκάνησα οι επιτροπές αυτές. Σκοπός ήταν να πραγματοποιήσουν ταχείς οπτικούς, μακροσκοπικούς ελέγχους για μια αποτίμηση όπως λέμε παραπάνω της Φέρουσας Σεισμικής Ικανότητας των δημοσίων και κοινωφελών κτηρίων όπως νοσοκομεία, δημόσιες υπηρεσίες κλπ, ανεξάρτητα από το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς.
Για το νησί της Ρόδου συστάθηκαν 10 επιτροπές που πρέπει να παραδώσουν τα πορίσματά τους μέχρι τις 28/02/2014 μετά από παράταση που δόθηκε λόγω μη εκτέλεσης των ελέγχων. Σύμφωνα με πληροφορίες μας έχουν γίνει μέχρι σήμερα λιγότεροι από τους μισούς ελέγχους. Ανάλογες βέβαια επιτροπές έχουν συσταθεί και για τα υπόλοιπα νησιά της Δωδεκανήσου με ανάλογα όπως φαίνεται αποτελέσματα.
Τι γίνεται με το υλικό της Περιφέρειας
Εδώ βρίσκονται οι σκηνές υπό την ευθύνη της Περιφέρειας. Είναι όμως αρκετές;
Οι περιφέρειες είναι υποχρεωμένες εξάλλου να διαθέτουν αποθηκευμένα υλικά και μέσα για την προσωρινή στέγαση πληγέντων από καταστροφές. Τα υλικά αυτά πρέπει τακτικά να ελέγχονται, να συντηρούνται και να αντικαθίστανται εάν υπάρχει ανάγκη. Για το Ν. Αιγαίο την ευθύνη έχει η Διεύθυνση Υγείας και Πρόνοιας της Περιφέρειας.
Τα υπόλοιπα υλικά της Περιφέρειας βρίσκονται εδώ
Προσεισμικός έλεγχος στα κτήρια
Στη Ρόδο στο αποθηκευτικό κέντρο υπάρχει αποθηκευμένο τέτοιο υλικό που περιλαμβάνει σκηνές, κουβέρτες, φανούς πετρελαίου, φορεία, αγγεία φαγητού, κάποια ράντσα για ένα πρόχειρο ιατρείο και ακόμα και δύο Ηλεκτροπαραγωγά Ζεύγη με το σχετικό ηλεκτρολογικό εξοπλισμό. Το υλικό αυτό όμως δεν επαρκεί προφανώς αφού για παράδειγμα οι σκηνές μπορούν να φιλοξενήσουν περίπου 1.000 άτομα μόνο, δηλαδή λιγότερους από 1 στους 100 κατοίκους. Από την άλλη πλευρά όπως φάνηκε και στην Κεφαλονιά δεν υπάρχουν καθόλου στρώματα ενώ το υλικό για τα υπόλοιπα νησιά της Ενότητας Ρόδου (Σύμη, Μεγίστη, Τήλος και Χάλκη) βρίσκεται και αυτό στη Ρόδο!
Οι ασκήσεις ετοιμότητας και ο ρόλος των Εθελοντών
AΣΚΗΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΧΩΡΩΝ ΚΑΤΑΦΥΓΗΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΣΕΙΣΜΟ – Η άσκηση ‘ΑΤΛΑΝΤΙΣ 2013′ πραγματοποιήθηκε στην πλατεία Αθηνάς (πρώην Χαρίτου) στη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου 29 & 30 Νοεμβρίου 2013 με ευθύνη του Γραφείου Πολιτικής Προστασίας Δ.Ρόδου.
Η τελευταία άσκηση έγινε τον περασμένο Νοέμβριο στη Μεσαιωνική Πόλη όπου στήθηκαν έξι συνολικά σκηνές και ανάλογες φορητές εγκαταστάσεις. Η επόμενη άσκηση μεγάλης κλίμακας θα γίνει τον Απρίλιο σε ημερομηνία που θα οριστεί σύντομα.
Οι Εθελοντές σε δράση κατά τη διάρκεια της άσκησης ‘Ατλαντίς 2013′
Σημαντικός βέβαια είναι και ο ρόλος των εθελοντικών οργανώσεων αφού αυτές που είναι ενταγμένες στο μητρώο της ΓΓ Πολιτικής Προστασίας σε περιπτώσεις έκτακτων αναγκών από σεισμούς μπορούν να αναλαμβάνουν δράσεις πολιτικής προστασίας προς υποβοήθηση των Περιφερειών και των Δήμων. Τέτοιες δράσεις μπορεί να είναι η υποστήριξη των ραδιοεπικοινωνιών, η ανάπτυξη σκηνικού υλικού στους χώρους καταυλισμού κ.ά. Στη δική μας βέβαια περίπτωση όπου οι σχετικές δομές είναι υποστελεχωμένες, τόσο ο Δήμος όσο και η Περιφέρεια στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό σε αυτές τις οργανώσεις.
Στο νησί μας υπάρχουν αρκετές τέτοιες οργανώσεις που μπορούν και πράγματι αναλαμβάνουν αυτά τα καθήκοντα. Τέτοιες είναι το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, Το Σώμα Εθελοντών Σαμαρειτών, η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης, η Ένωση Ραδιοερασιτεχνών Δωδεκανήσου, ο Σύλλογος Ραδιοσυχνότητας Πολιτών Δωδεκανήσου (CBrs) και η Λέσχη 4×4 Ρόδου.
Η σύσταση Εθελοντικής Ομάδας του Δήμου.
Εξάλλου προχωρά και η σύσταση Ομάδας Εθελοντικής Ομάδας του Δήμου Ρόδου για τη διαχείριση κινδύνων και εκτάκτων αναγκών και μάλιστα η ανταπόκριση είναι πολύ μεγάλη αφού οι ενδιαφερόμενοι έχουν ήδη ξεπεράσει τα 70 άτομα που ήταν ο αρχικός στόχος. Οι εθελοντές αυτοί θα λάβουν ειδική εκπαίδευση. Όσες και όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να επικοινωνούν με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου στο 2241361310.
Συμπεράσματα
Ένα πολύ σημαντικό λοιπόν ζήτημα είναι αυτό της αντισεισμικής θωράκισης σε μια χώρα όπως η Ελλάδα που έχει την πρώτη θέση σε σεισμικότητα στην Ευρώπη και την έκτη παγκοσμίως. Η σωστή προετοιμασία μπορεί να μας προστατεύσει από τα χειρότερα μπροστά σε ένα φαινόμενο που είναι μη προβλέψιμο τόσο ως προς το χρόνο εκδήλωσής του όσο και ως προς την ένταση και τις συνέπειές του.
Μέτρα αντισεισμικής προστασίας στο σπίτι
Μερικά πράγματα που θα μπορούσαν να έχουν τεράστια σημασία σε περίπτωση σεισμού είναι:
* Η επάνδρωση και σωστή λειτουργία των δομών Πολιτικής Προστασίας, δηλαδή του Γραφείου ΠΠ του Δήμου και του Τμήματος ΠΠ της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου
* Η επικαιροποίηση των μνημονίων ενεργειών από το Δήμο και την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου σύμφωνα με τις οδηγίες της ΓΓ ΠΠ. Ιδανικό θα ήταν να γίνει από κοινού επεξεργασία των δύο μνημονίων.
* Προσεισμικοί έλεγχοι σε όλα τα δημόσια, δημοτικά και κοινωφελή κτήρια ασχέτως ιδιοκτησιακού καθεστώτος. Ειδικά για τα σχολεία αυτό πρέπει να γίνει άμεσα και για όλα τα σχολικά κτήρια.
* Τακτικές, ίσως ανά εξάμηνο, συνεδριάσεις του Συντονιστικού Οργάνου ΠΠ (ΣΟΠΠ) με σκοπό τον έλεγχο των πράξεων, την αποκατάσταση των παραλείψεων και γενικά τον καλύτερο συντονισμό των φορέων που εμπλέκονται στην αντισεισμική προστασία.
* Επέκταση της προστασίας σε όλες τις δημοτικές ενότητες όλων των νησιών
* Απόκτηση περισσοτέρων υλικών που να μπορούν να καλύψουν ένα σχετικά μεγάλο ποσοστό κατοίκων και βέβαια τα υλικά να βρίσκονται στα νησιά που αυτά αφορούν. Η απόκτηση των υλικών θα μπορούσε να γίνει και μέσα από ευρωπαϊκά προγράμματα. Είναι ευνόητο ότι οι συνθήκες και οι χώροι αποθήκευσης πρέπει να είναι πολύ καλύτεροι από τους σημερινούς.
* Περισσότερες ασκήσεις και καλύτερη ενημέρωση του κοινού.
