Ιστορική πρόκληση Ερντογάν που αμφισβητεί τη Λωζάνη

Πολλά ερωτηματικά και έντονη ανησυχία προκαλεί η απόσταση που έλαβε δημοσίως ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από τη Συνθήκη της Λωζάνης και τα αποτελέσματά της.

«Κάποιοι επιχειρούν να προβάλουν τη Συνθήκη της Λωζάνης ως νίκη», είπε μιλώντας στην 27η σύναξη κοινοταρχών στην Αγκυρα και προσέθεσε ότι «με τη Συνθήκη της Λωζάννης παραχωρήσαμε τα νησιά του Αιγαίου. Οσοι έλαβαν μέρος στις συνομιλίες της Λωζάνης δεν κατάφεραν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Σήμερα βιώνουμε τις επιπτώσεις αυτής της αδυναμίας».

Η πρώτη αντίδραση από την Ελλάδα προήλθε ψύχραιμα από διπλωματικές πηγές του ΥΠΕΞ, οι οποίες σημείωναν ότι «όλοι οφείλουν να σέβονται τη Συνθήκη της Λωζάνης». Οι ίδιες πηγές τόνιζαν ότι η Συνθήκη της Λωζάνης και ολόκληρο το Διεθνές Δίκαιο «είναι όντως μια πραγματικότητα στον πολιτισμένο κόσμο, την οποία κανείς, ούτε η Αγκυρα, δεν μπορεί να αγνοήσει και όλοι οφείλουν να σέβονται. Οσο οδυνηρό και αν τους φαίνεται αυτό».

Από την ελληνική πλευρά εκτιμούν ότι η στόχευση του κ. Ερντογάν ήταν κατά κύριο λόγο εσωτερικού χαρακτήρα στην προσπάθειά του να θέτει εν αμφιβόλω την κεμαλική κληρονομιά με κάθε ευκαιρία.

Στην Ελλάδα τα κόμματα της αντιπολίτευσης εξέφρασαν την ανησυχία τους. Η συντονίστρια Εθνικής Αμυνας και Εξωτερικών της Ν.Δ. Ντόρα Μπακογιάννη εκτίμησε ότι η δήλωση του κ. Ερντογάν «επιβαρύνει έτι περαιτέρω το ήδη δύσκολο κλίμα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας». Ζήτησε από το ελληνικό ΥΠΕΞ «να αντιδράσει άμεσα, τονίζοντας ότι οποιαδήποτε αμφισβήτηση υπαρχουσών συνθηκών που αποτελούν τη βάση των ελληνοτουρκικών σχέσεων ενέχει μόνο προβλήματα για το αύριο». Οξύτατη ήταν η αντίδραση του ΚΚΕ, που εντάσσει τις δηλώσεις του κ. Ερντογάν «στη συστηματική προσπάθεια της τουρκικής ηγεσίας να αμφισβητεί τα νησιά του Αιγαίου και γενικότερα τα σύνορα και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, να εγείρει θέμα “γκρίζων ζωνών”». «Καλούμε την Τουρκία να μην κάνει σκέψεις για δημιουργία νέας εστίας κρίσης με την αμφισβήτηση ενός διεθνούς κειμένου που ρύθμισε το θέμα των ίδιων των συνόρων της και των μειονοτήτων και να τιμήσει την υπογραφή που έβαλε στη Λωζάνη, σεβόμενη τις προβλέψεις της συνθήκης ειρήνης», αναφέρεται στην σχετική ανακοίνωση του Ποταμιού.

Η Συνθήκη της Λωζάνης υπογράφτηκε στις 24 Ιουλίου 1923 και έθετε τα σύνορα της σύγχρονης Τουρκίας. Καταργούσε τη Συνθήκη των Σεβρών, που είχε υπογραφεί τρία χρόνια νωρίτερα, η οποία είχε γίνει δεκτή από τον σουλτάνο Μουσταφά Κεμάλ, αλλά απορρίφθηκε από το κίνημα των Νεότουρκων.

Υπογράφηκε στη Λωζάνη της Ελβετίας στις 24 Ιουλίου 1923 από την Ελλάδα, την Τουρκία και τις άλλες χώρες που πολέμησαν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και την Μικρασιατική εκστρατεία (1919-1922) και συμμετείχαν στην Συνθήκη των Σεβρών.

Η Τουρκία ανέκτησε την Ανατολική Θράκη, κάποια νησιά του Αιγαίου, συγκεκριμένα την Ίμβρο και την Τένεδο, μια λωρίδα γης κατά μήκος των συνόρων με την Συρία, την περιοχή της Σμύρνης και της Διεθνοποιημένης Ζώνης των Στενών η οποία όμως θα έμενε αποστρατικοποιημένη και αντικείμενο νέας διεθνούς διάσκεψης. Παραχώρησε τα Δωδεκάνησα στην Ιταλία, όπως προέβλεπε και η συνθήκη των Σεβρών, αλλά χωρίς πρόβλεψη για δυνατότητα αυτοδιάθεσης. Ανέκτησε πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα σε όλη της την επικράτεια και απέκτησε δικαιώματα στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε όλη την επικράτειά της εκτός της ζώνης των στενών.

Η Ελλάδα υποχρεώθηκε να πληρώσει σε είδος (ελλείψει χρημάτων) τις πολεμικές επανορθώσεις. Η αποπληρωμή έγινε με επέκταση των τουρκικών εδαφών της Ανατολικής Θράκης πέρα από τα όρια της συμφωνίας. Τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος παραχωρήθηκαν στην Τουρκία με τον όρο ότι θα διοικούνταν με ευνοϊκούς όρους για τους Έλληνες. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης έχασε την ιδιότητα του Εθνάρχη και το Πατριαρχείο τέθηκε υπό ειδικό διεθνές νομικό καθεστώς.

Σε αντάλλαγμα, η Τουρκία παραιτήθηκε από όλες τις διεκδικήσεις για τις παλιές περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εκτός των συνόρων της και εγγυήθηκε τα δικαιώματα των μειονοτήτων στην Τουρκία. Με ξεχωριστή συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αποφασίστηκε η υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών από τις δύο χώρες και η αποστρατικοποίηση κάποιων νησιών του Αιγαίου.

Επιπλέον, βάσει του άρθρου 23, με όλα τα δεινά που η Συνθήκη αυτή συσσώρευσε στον Μικρασιατικό Ελληνισμό, η Τουρκία απεμπόλησε πλήρως τα κυριαρχικά της δικαιώματα επί της Κύπρου.

Πηγή : newsbeast.gr

Pin It on Pinterest